Gazeta Agronews Nr 54

c) Schładzanie trwa 3 tygodnie, należy od- prowadzić z bulw ciepło powstające w wy- niku oddychania. Wietrzenie w tym okresie musi być intensywne, dziennie należy obni- żyć temperaturę ziemniaków 0,3 – 1oC do temperatury wyjściowej dla danego kierunku użytkowania 4 – 6oC ziemniaki jadalne, 6oC – ziemniaki na fryt- ki, chipsy, płatki, gra- nulat oraz 2 – 4oC ziemniaki przemysło- we. d) Długotrwałe prze- chowywanie na tym etapie kończy się okres spoczynku i za- czyna się kiełkowa- nie. e) Przygotowanie ziemniaków do użyt- kowania. W przechowalniach ziemniaków jadalnych i do przetwórstwa należy pod- wyższyć temperaturę do 10 – 12oC na 2 ty- godnie przed ich użyciem, aby zwiększyć ich odporność na uszkodzenia mechaniczne. Sa- dzeniaki na 3 – 5 tygodni przed sadzeniem należy podkiełkowywać. Zachowanie odpowiednich cech jakości wy- maganych w zależności od kierunku użytko- wania można osiągnąć przede wszystkim w nowoczesnych obiektach przechowalniczych, a także w dobrze przygotowanych kopcach ziemnych, pryzmach technicznych lub piwni- cach. Czas przechowywania zależy od kierunku produkcji i dla sadzeniaków wynosi on 7 miesię- cy, a dla ziemniaka jadalnego do 9 miesięcy. Kopce tradycyjne to najczęściej stosowany spo- sób przechowywania. Powinny być usytuowane w kierunku z północy na południe, aby schładza- nie i nagrzewanie boków było rów- nomierne. Kopce mogą być usypa- ne na powierzch- ni gruntu lub lek- ko zagłębione na 15 – 20cm. Pod- stawa kopca po- winna wynosić: 120 – 150cm, dla sadzeniaków 120 i 150cm dla bulw przeznaczonych do innego wykorzystania. Okry- cie kopca powinna stanowić około 20cm war- stwa słomy przykryta ziemią na 15 – 20cm grubości. Ziemią okłada się tylko boki kopca, wierzchołek pozostawiając 30 – 40cm okryty tylko słomą. Zimowe okrycie kopca polega na dodaniu drugiej warstwy słomy grubości 10cm, a następnie ziemi grubości 15 – 20cm. Do zimo- wego przykrycia należy przystąpić, gdy ziemniaki są schłodzone. Kopce zmodernizowane polegają na zastąpieniu warstwy ziemi folią oraz sztucznym wietrzeniu PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 54 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 54 Przechowalnie, czyli obiekty o wy- dzielonych pomieszczeniach do składowania ziemniaków. Mogą być komorowe, przystosowane do skła- dowania bulw luzem, lub handlowe, gdzie ziemniaki przechowuje się w skrzyniach paletowych. ich za pomocą wentylatorów. Kopce okry- wane folią, ale pozbawione wentylacji mają szerokość podstawy 2m, długość około 20m przykrywa je 30cm warstwa słomy. Na szczy- cie kalenicy wzdłuż kopca układa się wy- wietrznik i pryzmę okrywa folią. U wylotu wywietrznika wycina się w foli otwory, aby ciepłe powietrze swobodnie odpływało. Jeśli zima jest mroźna kopiec należy okryć jeszcze jedną warstwą słomy. Kopce okrywane folią i wentylowane mają szerokość 4 – 6m i mu- szą być usypane w pobliżu źródła energii, aby można było uruchomić wentylator wtedy, gdy temperatura powietrza jest niższa niż tempe- ratura wewnątrz kopca Przechowalnie, czyli obiekty o wydzielonych pomieszczeniach do składowania ziemnia- ków. Mogą być komorowe, przystosowane do składowania bulw luzem, lub handlowe, gdzie ziemniaki przechowuje się w skrzyniach pale- towych. Do przechowywania ziemniaków można przy- stosować niektóre pomieszczenia gospodar- cze: magazyny, stodoły, piwnice, obory. Naj- częściej wzmacnia się, ociepla ściany i strop oraz montuje wentylacje. Częstym miejscem składowania ziemniaków są adaptowane po- mieszczenia gospodarskie i piwnice, w któ- rych trudno jest stworzyć optymalne warun- ki termiczne. Pomieszczenia te przeznaczone do przechowywania ziemniaków powinny być suche, zabezpieczone przed podsiąkaniem wody, wentylowane. W pomieszczeniach ta- kich powinien znajdować się termometr do kontroli temperatury. Przed składowaniem ziemniaków adaptowane pomieszczenia go- spodarcze i piwnice należy dokładnie oczyścić z pozostałości i odkazić wapnem. Do czynnikówwpływających na ogranicze- nie strat w przechowalniach do składowania ziemniaków należą: • dobór odmian o wysokiej trwałości prze- chowalniczej, • zbiór dojrzałych bulw i ich przeznaczanie do przechowywania ziemniaków ze zdrowych plantacji, • przeciwdziałanie uszkodzeniom mecha- nicznym podczas zbioru i przeładunku, • przestrzeganie pierwszego okresu przecho- wywania przede wszystkim osuszania i gojenia bulw, • pewność wymaganej temperatury i wilgotno- ści dla każdego etapu przechowywania, • usuwania zawilgocenia ścian i sufitu poprzez stosowanie wentylacji obiegowej, • zapobieganie kiełkowaniu przez podtrzymy- wanie minimalnej dopuszczalnej temperatury dla danej odmiany i kierunku użytkowania, • przeprowadzanie wentylacji przy wysokiej wilgotności powietrza zewnętrznego, • likwidowanie pojawiających się ognisk gnil- nych. Po sezonie przechowalniczym pomieszczenia muszą być oczyszczone ze wszystkich ziemnia- ków zdrowych i chorych. Podłoga powinna zo- stać dokładnie zamieciona i umyta strumieniem wody. W przechowalniach, w których plony były składowane luzem, dodatkowo powinny być umyte ściany. Miejsca, gdzie zgniłe ziemniaki zo- stawiły plamy na ścianach należy umyć sodą (5%) rozpuszczoną w ciepłej wodzie i dokładnie wy- szczotkować. Palety w przechowalniach, w któ- rych ziemniaki były składowane, powinny zostać wystawione na zewnątrz, ponieważ czynniki at- mosferyczne jak mróz i słońce działają dezynfe- kującą. Palety po zgniłych ziemniakach pozosta- wione w przechowalni należy umyć i pozostawić do dezynfekcji całego obiektu. Po kilku dniach od oczyszczenia i umycia w przechowalni powin- na być przeprowadzona dezynfekcja. Ziemniaki odpadowe trzeba przetransportować do specjal- nie wykopanego dołu, przesypać wapnem gaszo- nym lub niegaszonym i przykryć cienką warstwą ziemi. Odkażanie w przechowalni musi obejmować bu- dynek i maszyny. Środki dezynfekujące mogą być stosowane w formie opryskiwania cieczą lub zamgławianiem. Po 2-3 dniach od zabiegu prze- chowalnia powinna zostać wywietrzona. Do dezynfekcji należy dobierać środki według in- strukcji w zależności od nasilenia poszczególnych mikroorganizmów. Szczególnie w przechowalni, w której jest prowadzony obrót różnymi odmia- nami i partiami ziemniaków, dezynfekcję trzeba wykonać środkiem niszczącym bakteriozę pier- ścieniową. Opracowanie: Ewa Jaworska 8. AgroNews .com.pl AgroNews .com.pl 9.