25 maja br. wchodzi w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, wprowadzające zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej, które dotyczą Zielonego Ładu. Rozporządzenie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
Nowe regulacje upraszczają te elementy Zielonego Ładu, które wpływały na produkcyjne decyzje rolników i lub wymuszały ograniczenia w produkcji rolnej.
Nowe prawo wymaga jeszcze dostosowania do przepisów krajowych.
Zmiany, które wprowadza rozporządzenie
- Zniesienie ugorowania 4% gruntów ornych – tzw. norma GAEC 8 (Good Agricultural Environmental Conditions).
Od 2024 r. nie będzie obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych, o ile państwo członkowskie jeszcze w tym roku ustanowi taki ekoschemat, za który rolnicy otrzymywać będą dodatkową płatność.
Ustawa zmieniająca ustawę o planie strategicznym, w której m.in. wprowadza się nowy ekoschemat Grunty wyłączone z produkcji, została przyjęta przez Sejm RP 23 maja br.
- Możliwość wyboru między dywersyfikacją a zmianowaniem – tzw. norma GAEC 7.
Od 2024 r. rolnicy mają wybór – mogą stosować dywersyfikację upraw (tj. różne uprawy), albo zmianowanie (tj. określone następstwo upraw roślin).
W przypadku wyboru dywersyfikacji upraw dla gospodarstw o powierzchni:
- od 10 do 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać dwie uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%;
- powyżej 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać trzy uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75%, a dwie uprawy główne nie więcej niż 95%.
Nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.
- Uproszczenia w normie dot. obowiązku utrzymania okrywy glebowej (tj. okrywa roślinna, ściernisko, resztki pożniwne, mulcz) – tzw. norma GAEC 6.
Państwo członkowskie będzie miało swobodę decydowania o tym w jakim okresie roku ustanowić obowiązek utrzymania okrywy glebowej. Ułatwi to rolnikom wykonywanie określonych zabiegów agrotechnicznych w dogodnym czasie.
Nowe rozporządzenie w sprawie norm zostanie przekazane do konsultacji w najbliższym czasie.
- Gospodarstwa do 10 ha UR nie będą podlegały sankcjom związanym z realizacją norm środowiskowych ( tzw. warunkowości).
- Nowy ekoschemat Grunty wyłączone z produkcji.
Rolnicy realizujący ten ekoschemat będą otrzymywali płatność za wyłączenie z produkcji gruntów ornych do powierzchni nie większej niż 4% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. Szacowana stawka płatności wynosi ok. 126,52 EUR/ha, tj. ok. 563 zł/ha. Wdrożenie nowego ekoschematu umożliwi rolnikom dobrowolne wyłączenie z produkcji części gruntów ornych, za co będą otrzymywali płatności. Na gruntach wyłączonych z produkcji będzie obowiązywał zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin.
W przyjętej ustawie o zmianie ustawy o planie strategicznym wprowadzono przepisy, które umożliwiają złożenie wniosku o przyznanie płatności w ramach nowego ekoschematu lub wprowadzenie zmian we wcześniej złożonych wnioskach, w terminie do 31 sierpnia br.
Rolnicy, którzy chcą otrzymać płatność w ramach tego ekoschematu w 2024 r. muszą najpierw złożyć standardowy wniosek w podstawowym terminie (na obecnie obowiązujących zasadach).
Jednocześnie przypominamy, że wnioski o przyznanie pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 można składać do 1 lipca br. Termin składania zmian do wniosków również został wydłużony – do 16 lipca br.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/2115 i (UE) 2021/2116 w odniesieniu do norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska, schematów na rzecz klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt, zmian w planach strategicznych WPR, przeglądu planów strategicznych WPR oraz zwolnień z kontroli i kar, opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 24.05.2024 r.
