Gazeta Agronews Nr. 3

na miejsce wysiewu (glebę, uwilgotnienie, klimat) oraz na stosowaną technologię uprawy. n Ograniczenie kosztów ochrony (odmiany cechuje zróżnicowana odporność na poszczególne choroby oraz niejednakowa wrażliwość na szkodniki). n Zapewnienie cech technologicznych odpowiednich dla konkretnego przeznaczenia towarowego (dalszego przetwarzania ziarna na mąkę, kasze czy słód) lub dla wykorzystania paszowego. W ocenie odmian pszenicy wyróżnia się pięć grup technologicznych: E elitarne – odmiany o wybitnych cechach jakościowych, A jakościowe – odmiany o bardzo dobrych cechach jakościowych (wypiekowych), B chlebowe – odmiany o przeciętnych cechach jakościowych, K ciastkowe – odmiany nadające się na cele ciastkarskie, C – odmiany o złych cechach wypiekowych, przeznaczone na paszę i inne cele. Podstawą oceny technologicznej z przeznaczeniem na chleb jest osiem wskaźników: liczba opadania, zawartość białka, wskaźnik sedymentacji SDS, ogólna wydajność mąki, wodochłonność mąki, rozmiękczenie ciasta, energia ciasta i objętość chleba (w praktyce w skupie badane są przeważnie trzy pierwsze wskaźniki). Przy ocenie odmian ciastkowych dodatkowo uwzględnia się oporność ciasta na rozciąganie, rozciągliwość ciasta i barwę mąki. Warunkiem zaliczenia odmiany do danej grupy jest spełnienie minimalnych wymagań wobec każdego z wymienionych wskaźników. W przypadku jęczmienia browarnego syntetyczną ocenę wartości technologicznej stanowią wartości wskaźnikowe słodu i brzeczki. Przy wyborze odmiany warto zwrócić uwagę na kilka zasad: n Tylko właściwy dobór gatunku i odmiany gwarantuje uzyskanie wysokiej jakości produktu uwarunkowanego genetycznie. Jeśli chcemy osiągnąć np. wysoką jakość wypiekową ziarna pszenicy, lepiej uprawiać jarą niż ozimą, a gdy wybieramy odmiany, najlepiej zdecydować się na odmianę przydatną na cele piekarnicze, należącą do grupy E lub A. n Jeżeli gospodarstwo ma możliwość zarówno wykorzystania ziarna na cele paszowe, jak i sprzedania go na cele piekarnicze, wybierać należy odmiany z grupy A, ewentualnie B, ale kierować się takimi czynnikami, jak wysokie plonowanie, dobra odporność na choroby, niska podatność na wyleganie itp. n Na bardzo dobrych i dobrych glebach preferować należy uprawę pszenicy i jęczmienia, a na słabych wysiewać owies i ich mieszanki. n Pośrednie miejsce pod względem wymagań glebowych zajmują pszenżyto i kukurydza na ziarno. W praktyce zboża te uzyskują bardzo dobre wyniki. W tym przypadku duże znaczenie dla wyboru gatunku mają możliwości sprzedaży oraz koszty uprawy, a także doświadczenie w uprawie. Pszenżyto jare wypada tu nieco gorzej, głównie ze względu na dwie cechy – dłuższy okres wegetacji niż pozostałe gatunki zbóż jarych oraz większa wrażliwość na niedobór wilgoci. n Wymagania odbiorców warto śledzić na bieżąco. Spotykamy się tutaj z pojęciem „standard” jako określeniem najbardziej pożądanych cech produktu. n Po ustaleniu potrzeb rynku oraz właściwej ocenie swoich możliwości produkcyjnych i organizacyjnych, kolejnym krokiem powinno być ustalenie faktycznie najlepszej dla danego gospodarstwa odmiany. Pomocne tu mogą być wyniki systematycznych badań prowadzonych przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU) oraz wyniki uzyskane w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Często dobrym źródłem informacji o zachowaniu się odmian w konkretnych warunkach są sąsiednie gospodarstwa, zwłaszcza takie, które dbają o systematyczną wymianę kwalifikowanego materiału siewnego. Świadomy wybór odmiany pozwoli w trakcie wegetacji reagować na zaistniałą faktycznie sytuację i stosować właściwe nawożenie, środki ochrony roślin czy preparaty przeciwko wyleganiu. Marek Radzimierski Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Oddział w Przysieku Prawidłowa głębokość wysiewu powinna wynosić 2 do 4 cm. 25 marzec-kwiecień 2012 produkcja roślinna