Gazeta AgroNews Nr.10

N a plantacjach rzepaku obserwuje się już jesienią wiele objawów porażenia przez sprawców chorób. Zmiany, jakie powodują są na roślinach, widoczne w postaci różnej wielkości, kształtu i zabarwieniu plam na liścieniach, liściach, szyjce korzeniowej oraz narośli na korzeniach. Często są one pokryte strukturami patogenów (grzybnią, owocnikami, zarodnikami itd.). Porażone tkanki nie mogą prawidłowo funkcjonować, zamiast dostarczać niezbędnych asymilatów czy wody, są źródłem infekcji dla kolejnych roślin. W skrajnych przypadkach dochodzi do ich zamierania jeszcze przed zimą. Sprawcy tych objawów są już coraz lepiej poznani, co więcej, wielu z nich potrafimy skutecznie ograniczać, a są to sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych, szara pleśń i cylindrosporioza. Gdy rzepak wykształci 3-4 pary liści właściwych powinno się szczegółowo monitorować plantacje, aby zauważyć jak najwcześniej pierwsze objawy tych chorób. W tym czasie nie zauważy się obecności jedynie sprawcy cylindrosporiozy na liściach rzepaku, bo grzyb ten rozwija się, ale objawy choroby widoczne są dopiero wiosną. Spośród wymienionych chorób za powszechnie występującą uważa się suchą zgniliznę kapustnych, którą powodują grzyby z rodzaju Leptosphaeria (st. kon. Phoma lingam). Jasne, chlorotyczne, zaokrąglone lub nieregularne plamy na liściach, niekiedy otoczone brunatno-czerwoną obwódką z czarnymi punktami (piknidiami) to typowe objawy tej choroby. Już późną jesienią, ale najczęściej wiosną, na szyjce korzeniowej pojawiają się mokre, brunatne plamy, które potem stają się suche, spękane i stopniowo rozszerzają się, obejmując głębiej leżące tkanki. Porażone w tym miejscu rośliny w przyszłości będą zasychać, łamać się i obumierać jeszcze przed wydaniem plonu. Rozwój i szkodliwość sprawców tej choroby są już dziś dobrze poznane. Na źle przykrytych resztkach pożniwnych z poprzedniego sezonu tworzą się owocniki (pseudotecja) form płciowych Leptosphaeria maculans lub L. biglobosa zawierające zarodniki workowe (askospory). Przenoszone z wiatrem i kroplami deszczu askospory rozprzestrzeniają się i infekują rośliny nawet na odległych plantacjach. Zarówno suchą zgniliznę kapustnych, jak i szarą pleśń, czerń krzyżowych oraz cylindrosporiozę można w skuteczny sposób ograniczać, ale walka ta musi być kompleksowa. 19 PRODUKCJA ROŚLINNA