Gazeta Agronews Nr.11

zostały szczegółowo omówione w Załączniku III Dyrektywy 2009/128 WE zatytułowanym „Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin” oraz w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz. U. Rz. z dnia 26 kwietnia 2013 r. poz. 505). Treści obydwu wymienionych dokumentów są bardzo zbieżne, a w wielu zapisach niemal identyczne. Pierwszą grupę wymagań stanowi wykorzystanie metody agrotechnicznej i hodowlanej w niedopuszczeniu do masowego rozmnażania się organizmów szkodliwych, a więc chorób, szkodników i chwastów. Podstawowym zadaniem agrotechniki jest zabezpieczenie jak najlepszych warunków dla rozwijających się roślin. Wśród zabiegów agrotechnicznych znajdują zastosowanie zabiegi melioracyjne, polegające na uregulowaniu stosunków wodnych, a także nawożenie organiczne i mineralne. Nie bez znaczenia pozostaje uprawa roślin na nawóz zielony. Podczas planowania nawożenia należy również zwrócić uwagę na kwasowość gleby, zwłaszcza w warunkach naszego kraju gdzie zwiększa się areał gleb zakwaszonych. Mając na uwadze prawidłową agrotechnikę nie można zapomnieć o istotnym znaczeniu jakości materiału siewnego czy sadzeniaków. Kolejnym elementem metody agrotechnicznej jest zmianowanie. Ważnymi zabiegami profilaktycznymi są między innymi zachowanie izolacji przestrzennej pomiędzy aktualną i ubiegłoroczną lokalizacją danej rośliny uprawnej, niszczenie resztek pożniwnych, czyszczenie maszyn, unikanie ugniatania gleby. Mając na uwadze działania zapobiegające uszkodzeniom roślin przez organizmy szkodliwe ważnym elementem metody agrotechnicznej jest prawidłowo dobrany termin siewu lub sadzenia. Metoda agrotechniczna dzięki stosowaniu orki, podorywki oraz innych zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych odgrywa znaczną rolę w ograniczaniu liczebności organizmów szkodliwych. Kolejne zalecenia dotyczą wykorzystania odmian odpornych lub tolerancyjnych. Obok ważnych cech takich jak plenność czy przydatność danej odmiany do specyficznych warunków glebowych, wodnych i agrometeorologicznych w procesie hodowlanym coraz częściej zwraca się uwagę na uzyskanie odmian odpornych i tolerancyjnych na uszkadzania przez poszczególne choroby lub szkodniki. Bardzo ważna grupa wymagań dotyczy metod biologicznych, czyli ochrony organizmów pożytecznych, a więc wrogów naturalnych agrofagów oraz zapylaczy. Jako kraj możemy się pochwalić bogatym środowiskiem otaczającym pola uprawne, ale często wskazane będzie wzbogacenie tegoż środowiska poprzez tworzenie tzw. użytków ekologicznych (zadrzewienia, zakrzaczenia, oczka wodne czy obsiane roślinami miododajnymi specjalnie wydzielone po- wierzchnie) i ich pielęgnowanie. Integrowana ochrona zakłada także wykorzystanie metody chemicznej. Generalnie w integrowanej ochronie rekomenduje się, aby w przypadku, gdy omówione powyżej metody nie są w stanie zabezpieczyć uprawy przed stratami należy zastosować metodę chemiczną. W ustawodawstwie dotyczącym integrowanej ochrony brak jest wyraźnych wskazań, których aktualnie dopuszczonych do obrotu i stosowania środków nie można stosować, jednak ich dobór do zabiegów powinien być świadomy i spełniać kilka warunków, z których pierwszym jest wybór do zabiegu środków stanowiących najmniejsze zagrożenie dla organizmów nie będących celem zabiegu w szczególności zapylaczy i entomofauny pożytecznej. Obecne ustawodawstwo nie tylko pozwala, ale nawet zaleca stosowanie dawek obniżonych, dawek dzielonych oraz łączne stosowanie agrochemikaliów. Działania te pozwalają na ograniczenie liczby zabiegów, ale zawsze muszą być oparte na wynikach badań naukowych oraz opinii doradców. W stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin pamiętać też należy o ich właściwym doborze zapobiegającym powstawaniu odporności organizmów szkodliwych oraz o prawidłowej technice ich stosowania. Podstawowym założeniem integrowanej ochrony roślin jest prowadzenie systematycznego monitoringu występowania i nasilenia organizmów szkodliwych i podejmowanie decyzji o zabiegu środkiem chemicznym tylko w przypadku przekroczenia przez organizm szkodliwy progu szkodliwości. Jako próg szkodliwości należy rozumieć taką liczebność lub nasilenie „Integrowana ochrona roślin to zwalczanie organizmów szkodliwych przy użyciu wszystkich dostępnych metod zgodnie z wymaganiami ekonomicznymi, ekologicznymi i toksykolo- gicznymi, które dają pierwszeństwo naturalnym czynnikom i ekonomicznym progom zagrożenia. 16 PRODUKCJA ROŚLINNA numer 11