Gazeta Agronews Nr.12

jego jakości. Nierzadko warunkującego całkowitą jego nieprzydatność zarówno na cele chlebowe jak i paszowe. Zaprawy stosowane na ziarno zabezpieczają rośliny przed zgorzelami siewek powodowanymi przez różne gatunki grzybów (w tym z rodzaju Fusarium), głownią pylistą i zwartą, śniecią cuchnącą pszenicy, śniecią gładką i pasiastością liści jęczmienia. Przy czym należy zaznaczyć, że jest to w zasadzie jedyna metoda zabezpieczenia przed tymi chorobami. Zatem nie może być dylematu w zakresie decyzji „zaprawiać czy nie zaprawiać”, lecz należy się zastanawiać tylko nad tym jak wykonać to dobrze. Podstawowe znaczenie ma tutaj czystość ziarna. Niedopuszczalne jest zaprawianie ziarna zawierającego zanieczyszczenia mineralne, nasiona chwastów czy źle wykształcone i uszkodzone ziarniaki. Zaprawianie takiej masy ziarnowej bez oczyszczenia spowoduje, że duża część zaprawy zostanie „związana” z zanieczyszczeniami i zalecana dawka zaprawy nie wystarczy do dokładnego pokrycia wszystkich nasion. Tym samym na ziarnie znajdą się substancje aktywne w ilości nie wystarczającej do skutecznego zwalczenia danej choroby. Kolejną kwestią ważną w zaprawianiu jest wybór preparatu. Wszystkie preparaty zarejestrowane do zaprawiania nasion zostały wymienione w tabeli 1. z zaznaczeniem gatunku, do którego można go używać. Jak można zauważyć większość preparatów ma charakter uniwersalny i może być stosowana pod wszystkie gatunki, ale niektóre z nich zostały zarejestrowane do stosowania tylko w 1 lub 2 gatunkach. Wśród zarejestrowanych zapraw dominują płynne koncentraty (FS). Pozostałe formulacje to proszki do sporządzania zawiesiny wodnej (WS), proszki do suchego zaprawiania (DS), mikroemulsje (ME), żele (GF), koncentraty rozpuszczalne w wodzie (LS). Stosunkowo najłatwiej jest zaprawić ziarno na sucho. Przy czym, takimi zaprawami można pokrywać nasiona w stosunkowo prostych urządzeniach. Choć dużym problemem jest tu słaba przyczepność preparatu do nasion. Wpływa to na zapylenie środowiska, oraz bezpośrednie zagrożenie dla osoby zaprawiającej. Można to poprawić poprzez dodanie wody przed zabiegiem lub po zabiegu. Natomiast zaprawianie na półsucho w zasadzie powinno być wykonywane w urządzeniach posiadających stosowny aplikator. O zakresie działania zaprawy na choroby decydują substancje aktywne w niej zawarte. Przykładami substancji o najszerszym zakresie tzn. zwalczających praktycznie wszystkie grzyby przenoszone przez nasiona i glebę są imazalil, triadimenol czy fuberidazol. Należy tutaj dodać, że nie można rozszerzać spektrum działania zaprawienia poprzez łączenie zapraw tzn. zaprawienie dodatkowe ziarna już zaprawionego. Przy wyborze konkretnej zaprawy można się kierować informacją o jakości stosowanego materiału siewnego. Po prostu ziarno, silniej zanieczyszczone zarodnikami grzybów powinno zostać zaprawione zaprawami o możliwie szerokim spektrum działania. Niestety wizualnie nie zawsze można ocenić, czy ziarno jest zdrowe czy nie i dlatego dobrze jest stosować zasadę polegającą na wyborze „mocniejszej” zaprawy w przypadku pozyskiwania materiału siewnego z innego źródła niż uznana na rynku firma hodowlano- nasienna. Podobnie wybór takiej zaprawy Niedopuszczalne jest zaprawianie ziarna zawierającego zanieczyszczenia mineralne, nasiona chwastów czy źle wykształcone i uszkodzone ziarniaki. szt. ziaren w kłosie niekwalifikowany kwalifikowany 37,0 37,5 38,0 36,5 35,5 36,0 34,0 34,5 35,0 33,5 Niezaprawiany Zaprawiany Rys. 2 Wpływ zaprawiania ziarna kwalifikowanego i niekwalifikowanego na ilość ziaren w kłosie pszenicy jarej (Grabiński, Mazurek) 28 NUMER 12 PRODUKCJA ROŚLINNA