Gazeta Agronews Nr.14
wymagany poziom czystości ziarna stosuje się maszyny czyszczące wykorzystujące wiele cech rozdzielczych. Połączenie układu separatora pneumatycznego z zespołem sit i tryjerem tworzy czyszczalnię złożoną, która zapewnia uzyskanie wysokiej czystości ziarna i w dostateczny sposób przygotowuje ziarno do przechowywania czy też do siewu. Zarówno czyszczenie jak i sortowanie są zabiegami potrzebnymi, gdyż nasiona dostarczane prosto z kombajnu do silosów i magazynów, nie są materiałem jednorodnym. Oprócz nasion gatunku uprawnego, znajdują się tam różne zanieczyszczenia użyteczne i nieużyteczne Do pierwszej grupy zalicza się: poślad, czyli ziarna „chude" i nie w pełni wykształcone (przesiewające się przez sito o oczkach 1,6 x 2,5mm), ziarno porośnięte, uszkodzone mechanicznie więcej niż w połowie i uszkodzone przez szkodniki. Do tej grupy można zaliczyć także ziarna ściemniałe na skutek niewłaściwego przechowywania w miejscu składowania lub przypalone podczas suszenia, jak również ziarna innego gatunku uprawnego. Czystość ziarna ma szczególnie duże znaczenie przy sprzedaży nasion, gdzie stopień zanieczyszczenia w największym stopniu wpływa na jakość dostarczonej partii. Obowiązujące granice zanieczyszczeń ziarna zbóż i nasion rzepaku prezentuje tabela 1. Jak widać, całkowita zawartość zanieczyszczeń nie może być większa niż 12% w przypadku zbóż, a przy skupie nasion rzepaku może wynosić najwyżej 5%. W ziarnie zbóż nie może znajdować się obcy materiał nieorganiczny, np. kamienie, szkło lub metal. Efektywność urządzeń czyszczących, w dużej mierze zależy od ich umieszczenia w linii technologicznej. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę, aby nie były one tzw. „wąskim gardłem". Chodzi tu o dopasowanie ich wydajności do innych urządzeń, z którymi współpracują. Tylko wówczas zapewniona będzie ciągłość pracy. Dlatego warto czasem sporządzić ogólny plan usytuowania linii czyszczącej. Urządzenia do czyszczenia (czyszczalnie uniwersalne) powinny być instalowane w pomieszczeniach, które osłonią je przed wpływami czynników atmosferycz- nych. Miejsce powinno być dobrze oświetlone, co ułatwi przede wszystkim przeprowadzenie regulacji i obsługę urządzenia. Sita montowane w czyszczalniach należy co jakiś oczyścić. Trzeba też pamiętać, aby do każdego gatunku dobrać właściwą wielkość otworów. Wielkość przysłony aspiracji, powinna zostać wyregulowana zgodnie z zaleceniami instrukcji obsług. Czyszczalni nie wolno uruchamiać, jeżeli nie są założone wszystkie ramy z sitami oraz gdy są otwarte pokrywy rewizyjne lub odkręcone części obudowy. Istotnym warunkiem prawidłowej eksploatacji jest umiejscowienie leja zsypowego oczyszczonego ziarna i miejsca odbioru zanieczyszczeń z wylotów. Konieczne jest również prawidłowe zamocowanie urządzenia do podłogi lub ramy pomostu montażowego, a także odpowiednie podłączenie instalacji elektrycznej. Dla prawidłowej obsługi czyszczalni, wymiany sit oraz prac konserwatorskich należy zapewnić łatwy dostęp ze wszystkich stron urządzenia. WSKAŹNIK JAKOŚCIOWY PSZENICA ZWYCZAJNA** JĘCZMIEŃ** KUKURYDZA** MAKSYMALNA WILGOTNOŚĆ 14,5% 14,5% 14,5% MAKSYMALNA ZAWARTOŚĆ ZANIECZYSZCZEŃ 12% 12% 12% ZIARNA POŁAMANE 5% 5% 10% ZANIECZYSZCZENIA UŻYTECZNE: 7% 12% 5% - ziarna porośnięte 4% 6% 5% - ziarna niedojrzałe - - - - ziarno uszkodzone termicznie 0,5% 3% 3% ZANIECZYSZCZENIA NIEUŻYTECZNE: 3% 3% 3% - nasiona obce (szkodliwe) 0,10% 0,10% 0,10% - ziarna zniszczone 0,05% - - - materiał obcy lub nieorganiczny - - - - ziarno zbutwiałe 0,05% - - - martwe owady lub ich fragmenty 0,05% - - * Polska Norma PN-90/66151 - wymagania jakościowe dla nasion rzepaku w dostawach dla przetwórstwa. ** Rozporządzenie Rady Europejskiej nr 824/2000 z 19 kwietnia 2000 r., OJ.L 100. Tabela 1. Minimalne wymagania jakościowe w skupie ziarna. 43 TECHNOLOGIA ROLNA
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTMwNTg=