Gazeta Agronews Nr.15

bifenox, można z kolei stosować nie wcześniej niż po wykształceniu przez rośliny rzepaku czterech liści. W niższych fazach rozwojowych powodować może uszkodzenia plantacji. Bifenox jest substancją aktywną stosowaną w rzepaku od niedawna, należącą do grupy tak zwanych środków fotodynamicznych, które aktywują się na świetle. Stanowi alternatywę wobec powszechnie stosowanych substancji aktywnych i jest szczególnie zalecany na polach z masowo występującym fiołkiem. Część preparatów stosowanych w celu ograniczenia chwastów dwuliściennych zwalcza również niektóre jednoroczne chwasty jednoliścienne. Działaniem takim charakteryzują się herbicydy zawierające napropamid (Devrinol 450 SC), metazachlor (np. Butisan 400 SC), propyzamid (np. Kerb 50 WP), petoksamid (np. Conan 600 EC), a także herbicyd Cleravis 492,5 SC w technologii Clearfield. Rozwiązaniem ukierunkowanym typowo na chwasty jednoliścienne jest zastosowanie graminicydów, które od fazy dwóch liści rzepaku są dla niego całkowicie bezpieczne. Spośród jednoliściennych, największą konkurencję dla roślin rzepaku stanowią samosiewy zbóż (również jarych) oraz perz właściwy. Perz jest rośliną wieloletnią, bardzo ekspansywną, rozmnażającą się głównie wegetatywnie przez podziemne rozłogi. Do jego zwalczania stosuje się wyższe dawki graminicydów, a zabieg najlepiej wykonać w fazie 4-6 liści perzu. Niektóre graminicydy stosować można łącznie z adiuwantami, co pozwala zwiększyć skuteczność środków oraz obniżyć dawkę herbicydu. Od dnia 1 stycznia 2014 roku wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin obowiązuje nakaz przestrzegania zasad integrowanej ochrony roślin. Oznacza to, że w pierwszym rzędzie należy stosować niechemiczne metody ochrony, tak, by ograniczyć stosowanie pestycydów. Na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeczytać można, że nadmierne, nie zawsze uzasadnione stosowanie środków ochrony roślin, niesie ze sobą liczne niebezpieczeństwa, takie jak presja na środowisko naturalne i ograniczanie bioróżnorodności agrocenoz, pojawianie się organizmów szkodliwych dla roślin odpornych na działanie środków ochrony roślin oraz obecność pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych w ilościach zagrażających zdrowiu konsumentów. Do działań profilaktycznych, pomagających w ograniczeniu zachwaszczenia plantacji rzepaku, zalicza się między innymi staranne uprawienie gleby, wykonanie siewu w optymalnym terminie, stosowanie materiału siewnego bez zanieczyszczeń nasionami chwastów. Mechaniczne odchwaszczenie rzepaku ma bardzo ograniczone zastosowanie z uwagi na niebezpieczeństwo dużych uszkodzeń. Decyzja o rozpoczęciu chemicznego zwalczania chwastów, zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, powinna zostać podjęta na podstawie analizy stopnia zachwaszczenia i stanu plantacji. Wskaźnikiem stopnia zachwaszczenia jest liczebność najbardziej uciążliwych gatunków chwastów, albo ogólna liczba chwastów występujących na metrze kwadratowym. Liczba chwastów powodująca spadek plonu o około 10-15% stanowi tzw. próg ekonomicznej szkodliwości, przy którym wartość utraconego plonu jest równa lub większa od kosztu wykonanego zabiegu. W przypadku ochrony uprawy przed zachwaszczeniem brak jednak jednoznacznie określonych, obligatoryjnych progów szkodliwości, dane podawane w różnych źródłach często różnią się od siebie. W literaturze znaleźć można następujące dane na temat progów szkodliwości poszczególnych gatunków: mak polny 10-25 szt/m2, chaber bławatek– 7-10 szt/m2, samosiewy zbóź ok. 20 szt/m2, ostrożeń polny 1 szt/m2, przytulia czepna 1 szt/m2, rumianowate 3 szt/m2. Zabieg chemicznego odchwaszczania należy wykonać wtedy, gdy został przekroczony co najmniej jeden z progów. Na stronie internetowej Instytutu Ochrony Roślin dostępna jest książeczka „Metodyka integrowanej ochrony rzepaku ozimego i jarego dla producentów”, gdzie znaleźć można m.in . informacje na temat możliwości stosowania dawek obniżonych herbicydów, czy właściwej techniki opryskiwania. DANUTA WYRZYKOWSKA ZESPÓŁ BADANIA HERBICYDÓW INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN W POZNANIU Pobieraniu herbicydu przez kiełkujące chwasty sprzyja duża wilgotność gleby, wysoka temperatura oraz niska wilgotność powietrza. 15 PRODUKCJA ROŚLINNA