Gazeta Agronews Nr.18

mgła, krople deszczu). Niebezpieczeństwo infekcji jest podwyższone w rejonach o dużym udziale rzepaku i innych roślin żywicielskich w strukturze zasiewów oraz na terenach o zwiększonej wilgotności. Uszkodzenia łodyg spowodowane przez mróz lub szkodniki także zwiększają ryzyko porażenia. Wysoka wilgotność gleby i powietrza, duże zagęszczenie roślin i wyższa podatność uprawianych odmian będą w sposób istotny wpływały na zwiększenie stopnia porażenia roślin. Zabieg zwalczania sprawcy zgnilizny twardzikowej należy wykonać w okresie kwitnienia od początku do pełni kwitnienia rzepaku (faza rozwojowa BBCH 61-65). Optymalnym terminem jest faza opadania pierwszych płatków kwiatowych (50% kwiatów na głównym kwiatostanie jest otwartych, faza rozwojowa BBCH 65), bowiem w tym czasie można też zwalczać sprawców chorób zagrażającym łuszczynom (czerń krzyżowych, szara pleśń). Decyzję o zwalczaniu chemicznym można podjąć, opierając się na dokładnej i częstej lustracji uprawy od początku kwitnienia rzepaku oraz znajomości symptomów porażenia. Zaobserwowanie pierwszych objawów porażenia świadczy o zagrożeniu plantacji, ponieważ grzyb przez pewien okres rozwija się w tkankach w sposób utajony wewnątrz łodyg, niszcząc je przy tym skutecznie. Pierwsze oznaki choroby na plantacji, czyli zaobserwowanie 1% porażonych roślin, wskazuje na osiągnięcie progu szkodliwości. Niekiedy jest to trudne do stwierdzenia. Wówczas, co nie jest sprzeczne z zasadami integrowanej ochrony roślin, należy rozważyć inne wskazania. Jednym z ważniejszych jest fakt, że choroba ta w danym rejonie występowała już w latach poprzednich. Świadczy to o tym, że w glebie znajduje się pewna ilość sklerocjów, które z dużym prawdopodobieństwem będą się rozwijać, a zarodniki i grzybnia zaczną zakażać rośliny rzepaku. Inną ważną chorobą okresu kwitnienia, szczególnie jednak dojrzewania, jest czerń krzyżowych. Choroba powodowana jest przez grzyby z rodzaju Alternaria, przede wszystkim Alternaria brassicae, A. brassicicola i A. alternata. Sprawcy choroby mogą rozwijać się we wszystkich fazach wzrostu rzepaku, ale największe szkody powodują podczas tworzenia i dojrzewania łuszczyn. W okresie wegetacji patogeny te rozprzestrzeniają się za pomocą zarodników konidialnych przenoszonych przez wiatr i deszcz. Na porażonych liściach występują charakterystyczne owalne, jasnobrunatne lub brunatne, nieco zagłębione plamy wielkości 0,5-2 cm z żółtą obwódką. Na plamach występują często koncentrycznie, przemiennie strefy jasne z ciemnymi, na które składają się grzybnia, trzonki konidialne i zarodniki. Niekiedy widoczne są małe, owalne lub nieregularne, czarne, zagłębione plamki z żółtą obwódką. Następnie plamy zlewają się, liście stają się żółtobrunatne i obumierają. Na pędzie głównym, na pędach bocznych i ogonkach liściowych grzyb powoduje powstawanie podłużnych plam, ostro ograniczonych czarnych lub bladoszarych z czarnym brzegiem. Na łuszczynach tworzą się podłużne, owalne, Szara pleśń 23 PRODUKCJA ROŚLINNA