Gazeta Agronews Nr.18

W związku z wyraźnym ograniczeniem (ale nie wyłączeniem) roli chemicznej ochrony w integrowanej koncepcji większego znaczenia nabierają metody agrotechniczne, hodowlane i biologiczne. Dąży do tego obecnie wielu naukowców, a wspierają programy ochronne firm agrochemicznych, wdrażających swoje programy z bezpiecznym użyciem środków: „Grunt to Bezpieczeństwo” (Bayer), „Rolnictwo odpowiedzialne” (Syngenta) itp. Szkodniki ziemniaka, w szczególności szkodniki glebowe (drutowce, pędraki) i nalatujące rolnice (Noctuinae) są często dużym wyzwaniem dla producentów. Największy problem w walce z larwami dotyczy braku środków ochrony roślin możliwych do zastosowania. Większość substancji aktywnych została tu wycofana z zastosowania doglebowego (względy ochrony środowiska). Przy dużym zasiedleniu pola przez szkodniki glebowe nie ma możliwości szybkiego zredukowania populacji inaczej niż przy użyciu środków ochrony roślin. Szkodliwe larwy Do najważniejszych szkodników atakujących ziemniaka w okresie wiosennym zaliczamy larwy szkodników glebowych (drutowce, pędraki i gąsienice zimujących rolnic). W trakcie rozwoju i żerowania larwy powodują w bulwach uszkodzenia jakościowe w postaci wżerów i kanałów w miąższu oraz pośrednio przyczyniają się do rozwoju chorób (fot. 1 i 2). Liczne nagromadzanie w glebie rozwijających się w cyklach wieloletnich larw (drutowców, pędraków) związane jest z charakterem stanowisk, na które wchodzi ziemniak w płodozmianie. Stanowiska te charakteryzują się głównie złym stanem agrotechnicznym, wynikającym z prowadzonych uproszczeń uprawowych, dodatkowo szkodzi im uprawa po zbożach, monokulturach kukurydzy bądź motylkowych z trawami, nieracjonalna ochrona lub jej brak oraz duże zachwaszczenie. Zjawiskiem powszechnym jest także uprawa ziemniaków na wielkoobszarowych dzierżawach gruntowych (co często łączy się z wcześniejszym ugorowaniem bądź odłogowaniem tych pól), na których ryzyko występowania szkodliwych larw owadów jest bardzo wysokie. Dziś w najnowszych technologiach uprawy ziemniaka za najważniejsze uważa się wysoką jakość otrzymanych bulw na potrzeby przetwórstwa (frytki, chipsy, mrożonki, półprodukty) i konfekcjonowania (ziemniak jadalny). Prawidłowe bulwy powinny być nieuszkodzone przez szkodniki (miąższ), nie posiadać znamion chorobowych na powierzchni i mieć gładką skórkę. Tylko taki produkt ma szansę uzyskać wysoką cenę i zaistnieć w obrocie rynkowym. W uprawie ziemniaka ochrona chemiczna zajmuje bardzo ważne miejsce. Całkowite lub wyraźne jej ograniczenie przyniosłoby negatywne skutki (wyższe nakłady i niską jakość plonu), lecz poprzez stworzenie roślinie ziemniaka odpowiednich warunków do rozwoju możemy ograniczyć liczbę zabiegów ochronnych, nie powodując tym samym strat w ilości i jakości plonu. Dostosowując uprawę ziemniaka do wymogów integrowanej ochrony należałoby inaczej spojrzeć na zabiegi agrotechniczne i biologiczne, które do tej pory uważane były za zabiegi plonotwórcze, a nie ochronne. Płodozmian W aspekcie integrowanej ochrony płodozmian nie może być rozpatrywany tylko pod kątem stworzenia dobrych warunków Do najważniejszych szkodników atakujących ziemniaka w okresie wiosennym zaliczamy larwy szkodników glebowych (drutowce, pędraki i gąsienice zimujących rolnic). fot. 1. Drutowce - uszkodzenia zewnętrzne 28 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 18