Gazeta Agronews Nr.19

nagarniacze są wyposażone w listwy bez palców. Zastosowanie mniejszej prędkości obrotowej nagarniacza powoduje, że rośliny rzepaku są nachylane do przodu i wciągane do zespołu żniwnego dolnymi końcami. Działanie gładkich listew nagarniacza i nachylanie roślin do przodu zmniejsza straty nasion rzepaku w wyniku osypywania na pole. Wysokość cięcia przy zbiorze rzepaku stojącego prosto powinna być jak największa, nieprzekraczająca jednak wysokości osadzenia pierwszego bocznego rozgałęzienia dolnych łuszczyn. Wysokość wynosi wtedy od 25 do 40 cm. Tak duża wysokość cięcia daje zmniejszenie obciążenia zespołu tnącego (im wyżej, tym mniejsza grubość łodyg), zmniejszone obciążenie zespołu omłotowego i separującego zbędną masę grubych części łodyg. Poza tym nasiona rzepaku zostają wgniecione do rdzeni łodyg i wraz ze słomą wypadają za kombajn. W miarę wzrostu pochylenia roślin wysokość cięcia należy obniżać, przy jednoczesnym zmniejszaniu prędkości roboczej kombajnu. Przenośnik ślimakowo-palcowy zespołu żniwnego powinien być wyregulowany w płaszczyźnie pionowej w zależności od wielkości przepływającej masy i długości łodyg. Pozwala to uniknąć spiętrzenia masy rzepakowej pod ślimakiem. W porównaniu ze zbiorem zbóż szczelina między zwojami przenośnika ślimakowo-palcowego a płaszczyzną dna powinna być około dwa razy większa. Dotyczy to także odległości palców od dna. Przy większej masie i długości łodyg szczelina ta w kombajnach zbożowych powinna wynosić: w Bizonie ok. 12 mm, zaś w New Hollandzie – ok. 20 mm, przy mniejszej masie i długości łodyg – odpowiednio mniej. Przednią część przenośnika pochyłego należy ustawić na większą wysokość (w porównaniu ze zbiorem zbóż o mniej więcej 50 proc). Takie ustawienie zapobiega zapychaniu przenośnika masą roślinną i polepsza równomierność zasilania zespołu młócącego. Jak młócić Rzepak musi być młócony bardzo ostrożnie. Parametry pracy zespołu młócącego (prędkość obrotowa bębna i wielkość szczeliny omłotowej) zależą od wielkości przepływającej masy oraz wilgotności łuszczyn i nasion. Szczegółowe wartości nastawień są zróżnicowane. Przyjmuje się, że szczelina omłotowa podczas zbioru rzepaku powinna wynosić na wylocie od 13 do 16 mm, a prędkość bębna młócącego od 15 do 20 m/s, co odpowiada 500-700 obr./min dla bębna o średnicy 60 cm, przy czym większe zakresy obrotów stosuje się dla wyższych wilgotności, a mniejsze dla niższych. Takie ustawienie umożliwia efektywny omłot. Zapobiega to zbyt dużemu obciążeniu wytrząsacza i sit rozdrobnioną słomą i zgoninami. Ponadto takie rozwiązanie zmniejsza uszkadzanie nasion. Trzeba pamiętać, aby przed regulacją zespołu młócącego kombajnu sprawdzić wskazania miernika obrotów bębna młócącego obrotomierzem warsztatowym. Często się zdarza, że nawet optymalne rutynowe ustawienie kombajnu według instrukcji obsługi nie zapewnia efektywnego omłotu, ponieważ oprócz wilgotności zbieranego rzepaku zmienia się również stosunek nasion do słomy. Jak czyścić W zespole czyszczącym reguluje się wielkości szczelin w sitach żaluzjowych – górnym i dolnym – oraz prędkość obrotową wentylatora i kierunek wylotu strumienia powietrza. Przystosowanie zespołu czyszczącego np. kombajnu Bizon do zbioru rzepaku polega na: – wymianie dolnego sita żaluzjowego na sito otworowe o średnicy 4 mm, – wymianie sita kłosowego górnego na sito otworowe o średnicy 6 mm. Ponadto w podsiewaczu kombajnu reguluje się prędkość obrotową wentylatora, ustawienie kierownic strug powietrza, wielkość szczelin w górnym sicie żaluzjowym i kąt ustawienia otworu sita kłosowego. W celu zmniejszenia strat nasion na wytrząsaczach należy utrzymywać czyste przeloty w klawiszach. Nie wolno dopuszczać do nadmiernego przemłacania materiału (przez zmniejszenie prędkości obrotowej bębna młócącego) i przeciążenia wytrząsaczy (przez zmniejszenie prędkości jazdy kombajnu). Ważnym, a zarazem trudnym zadaniem, jest Aby zminimalizować straty rzepaku związane z osypywaniem się nasion na pole, zespół żniwny kombajnu wyposaża się w wydłużony stół oraz w pionowy zespół tnący, który pełni rolę rozdzielacza. 42 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 19 TEMAT NUMERU