W
warunkach naszego kraju znaczenie
tych chorób jest ogromne i dalej
wzrasta. Przyczyny tego znaczenia
w przypadku alternariozy są następujące:
n
termin wystąpienia objawów choroby
− okres kwitnienia i wiązania bulw
w tym czasie występuje tzw. osłabienie
fizjologiczne roślin związane z translokacją
asymilatów z części nadziemnej do bulw;
n
zmieniający się w trakcie okresu
wegetacji skład populacji sprawców
choroby, co utrudnia dobór skutecznych,
zwalczających oba patogeny środków
ochrony roślin;
n
wzrost wielkości strat, które na świecie
mogą wynosić nawet powyżej 70%,
w Polsce średnio poziom strat waha się
między 15 a 30%;
n
wzrost
intensywności
uprawy odmian
wczesnych i bardzo
wczesnych szybciej
się rozwijających,
także pod
okrywami;
n
zmiany klimatu w Europie – łagodne
zimy i wilgotne, ciepłe lata stwarzają
korzystne warunki do przetrwania źródeł
infekcji i wywołania epidemii w sezonie
następnym.
Także w przypadku zarazy ziemniaka (fot.
2)
odnotowujemy szereg przyczyn, które
wpływają na ogromne znaczenie tej choroby
dla roślin ziemniaka. W skali światowej
poziom strat, zwłaszcza na plantacjach
niechronionych może wynosić 70% a nawet
w skrajnych przypadkach osiągać 100%.
W Polsce, szacunkowa ocena poziomu strat
waha się między 25 a 55%. Wpływ na taki
stan rzeczy może mieć fakt wcześniejszego
(
już nawet w maju) występowania choroby, jej
gwałtowniejszy przebieg oraz występowanie
zmian genetycznych w populacjach patogenu,
które są wynikiem pojawienia się dwóch
typów kojarzeniowych patogenu − A1
i A2. Występowanie w środowisku obu
typów kojarzeniowych sprawia, że dochodzi
do rozmnażania generatywnego, w wyniku
czego powstają nowe kombinacje genetyczne
mogące przełamywać odporność odmian
i zwiększać tempo jej rozwoju, doprowadzając
w krótkim czasie do zniszczenia roślin
na plantacji. Także występowanie choroby
na łodygach ziemniaka (fot. 3) jest czynnikiem,
który utrudnia jej rozpoznanie i skuteczne
zastosowanie ochrony.
Integrowana ochrona roślin, która będzie
obowiązywać w naszym kraju od dnia
1.
stycznia 2014 roku do zwalczania
patogenów, zaleca łączne stosowanie
w określonej kolejności różnych, dostępnych
metod: agrotechnicznych, uprawę odmian
odpornych, biologicznych, fizycznych
i chemicznych w celu obniżenia populacji
agrofagów do poziomu, w którym nie
wyrządzają już szkód gospodarczych.
W przypadku zarówno alternariozy jak i zarazy
ziemniaka stosowanie metod agrotechnicznych
oraz uprawa odmian odpornych nie
są wystarczającym sposobem ich zwalczania.
Skuteczną ochronę, ograniczającą rozwój
sprawców alternariozy i zarazy ziemniaka,
można będzie zapewnić stosując oprócz
prawidłowej agrotechniki i uprawy odmian
odpornych środki ochrony roślin (tabela).
Zarejestrowane do zwalczania tych chorób
fungicydy różnią się między sobą ze względu
Skuteczną
ochronę,
ograniczającą
rozwój sprawców
alternariozy
i zarazy
ziemniaka,
można zapewnić
stosując oprócz
prawidłowej
agrotechniki
i uprawy odmian
odpornych środki
ochrony roślin.
Fot. 1. Objawy alternariozy na liściach ziemniaka
21
Produkcja roślinna
