bifenox, można z kolei stosować nie wcześniej
niż po wykształceniu przez rośliny rzepaku
czterech liści. W niższych fazach rozwojowych
powodować może uszkodzenia plantacji.
Bifenox jest substancją aktywną stosowaną
w rzepaku od niedawna, należącą do grupy
tak zwanych środków fotodynamicznych,
które aktywują się na świetle. Stanowi
alternatywę wobec powszechnie stosowanych
substancji aktywnych i jest szczególnie
zalecany na polach z masowo występującym
fiołkiem.
Część preparatów stosowanych w celu
ograniczenia chwastów dwuliściennych
zwalcza również niektóre jednoroczne
chwasty jednoliścienne. Działaniem takim
charakteryzują się herbicydy zawierające
napropamid (Devrinol 450 SC), metazachlor
(
np. Butisan 400 SC), propyzamid (np. Kerb 50
WP), petoksamid (np. Conan 600 EC), a także
herbicyd Cleravis 492,5 SC w technologii
Clearfield. Rozwiązaniem ukierunkowanym
typowo na chwasty jednoliścienne jest
zastosowanie graminicydów, które od fazy
dwóch liści rzepaku są dla niego całkowicie
bezpieczne. Spośród jednoliściennych,
największą konkurencję dla roślin rzepaku
stanowią samosiewy zbóż (również jarych) oraz
perz właściwy. Perz jest rośliną wieloletnią,
bardzo ekspansywną, rozmnażającą się
głównie wegetatywnie przez podziemne
rozłogi. Do jego zwalczania stosuje się
wyższe dawki graminicydów, a zabieg
najlepiej wykonać w fazie 4-6 liści perzu.
Niektóre graminicydy stosować można
łącznie z adiuwantami, co pozwala zwiększyć
skuteczność środków oraz obniżyć dawkę
herbicydu.
Od dnia 1 stycznia 2014 roku wszystkich
profesjonalnych użytkowników środków
ochrony roślin obowiązuje nakaz
przestrzegania zasad integrowanej ochrony
roślin. Oznacza to, że w pierwszym rzędzie
należy stosować niechemiczne metody
ochrony, tak, by ograniczyć stosowanie
pestycydów. Na stronie Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeczytać można,
że nadmierne, nie zawsze uzasadnione
stosowanie środków ochrony roślin, niesie
ze sobą liczne niebezpieczeństwa, takie jak
presja na środowisko naturalne i ograniczanie
bioróżnorodności agrocenoz, pojawianie
się organizmów szkodliwych dla roślin
odpornych na działanie środków ochrony
roślin oraz obecność pozostałości środków
ochrony roślin w płodach rolnych w ilościach
zagrażających zdrowiu konsumentów.
Do działań profilaktycznych, pomagających
w ograniczeniu zachwaszczenia plantacji
rzepaku, zalicza się między innymi staranne
uprawienie gleby, wykonanie siewu
w optymalnym terminie, stosowanie materiału
siewnego bez zanieczyszczeń nasionami
chwastów. Mechaniczne odchwaszczenie
rzepaku ma bardzo ograniczone zastosowanie
z uwagi na niebezpieczeństwo dużych
uszkodzeń. Decyzja o rozpoczęciu chemicznego
zwalczania chwastów, zgodnie z zasadami
integrowanej ochrony roślin, powinna
zostać podjęta na podstawie analizy stopnia
zachwaszczenia i stanu plantacji. Wskaźnikiem
stopnia zachwaszczenia jest liczebność
najbardziej uciążliwych gatunków chwastów,
albo ogólna liczba chwastów występujących
na metrze kwadratowym. Liczba chwastów
powodująca spadek plonu o około 10-15%
stanowi tzw. próg ekonomicznej szkodliwości,
przy którym wartość utraconego plonu jest
równa lub większa od kosztu wykonanego
zabiegu. W przypadku ochrony uprawy
przed zachwaszczeniem brak jednak
jednoznacznie określonych, obligatoryjnych
progów szkodliwości, dane podawane
w różnych źródłach często różnią się od siebie.
W literaturze znaleźć można następujące dane
na temat progów szkodliwości poszczególnych
gatunków: mak polny 10-25 szt/m2, chaber
bławatek– 7-10 szt/m2, samosiewy zbóź ok. 20
szt/m2, ostrożeń polny 1 szt/m2, przytulia
czepna 1 szt/m2, rumianowate 3 szt/m2.
Zabieg chemicznego odchwaszczania należy
wykonać wtedy, gdy został przekroczony
co najmniej jeden z progów. Na stronie
internetowej Instytutu Ochrony Roślin dostępna
jest książeczka „Metodyka integrowanej
ochrony rzepaku ozimego i jarego dla
producentów”, gdzie znaleźć można m.in.
informacje na temat możliwości stosowania
dawek obniżonych herbicydów, czy właściwej
techniki opryskiwania.
DANUTA WYRZYKOWSKA
ZESPÓŁ BADANIA HERBICYDÓW
INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN W POZNANIU
Pobieraniu
herbicydu przez
kiełkujące
chwasty sprzyja
duża wilgotność
gleby, wysoka
temperatura oraz
niska wilgotność
powietrza.
15
PRODUKCJA ROŚLINNA
