Gazeta nr: 30

numer 25 numer 25 PRAWO NUMER 30 AgroNews .com.pl 38. DOTACJE FAWORYZUJĄWIELKIE GOSPODARSTWA Znaczną część odpowiedzialności za te pro- cesy ponosi – zdaniem autorów i autorek „Atlasu rolnego” – system płatności bezpo- średnich z WPR. Są one uzależnione od wiel- kości gospodarstwa, co daje ogromne korzy- ści dużym uprzemysłowionym producentom rolnym. 20% unijnych rolników dostaje aż 82% dopłat. W Polsce do 20% największych gospodarstw trafia ok. 74% tych środków. Pozostałe 80% polskich rolników otrzymuje niewiele ponad 1/4 wypłacanych funduszy. W Polsce bilans WPR nie jest jednoznaczny. Z jednej strony unijne płatności poprawiły ja- kość życia milionów osób żyjących z rolnictwa i mieszkających na wsi. Unowocześniono więk- sze gospodarstwa, wdrożono przepisy dotyczą- ce m.in . środowiska i zwierząt gospodarskich. Z drugiej jednak strony, po 25 latach transformacji co trzecie gospodarstwo rolne przestało istnieć, a polska wieś zaczęła się wyludniać. Młodzi wy- jeżdżają, a rolnicy skarżą się na brak następców. Nasila się koncentracja ziemi: 1,8% największych gospodarstw posiada już ponad 31% wszystkich polskich użytków rolnych. Podobne procesy mają miejsce w całej Unii Eu- ropejskiej. W ciągu jedynie 10 lat, po 2003 roku, ponad 1/3 unijnych rolników zakończyła dzia- łalność rolniczą. W latach 1990-2013 w niektó- rych państwach Europy Zachodniej liczba go- spodarstw powyżej 100 hektarów podwoiła się, a są też takie, gdzie wzrosła pięciokrotnie. Zie- mię traktuje się jak inwestycję, a jej koncentracja jest obecnie jeszcze wyraźniejsza niż koncentra- cja bogactwa. Fermy hodowlane przypominają fabryki, gdzie setki sztuk bydła czy tysiące świń i kurczaków tłoczą się na niewielkiej przestrzeni w fatalnych warunkach. Według autorów „Atlasu rolnego”, zmiany wymaga przede wszystkim system dopłat, który powinien za- chęcać rolników do ochro- ny wód i gleby, jakości powietrza, zmniejszania emisji i dbałości o dobro- stan zwierząt. 38. AgroNews .com.pl