Gazeta AgroNews Nr.31

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 31 8. AgroNews .com.pl takie krochmalnie: w Hamburgu oraz Krefe- id wWestfalii. Produkcja w Hamburgu oparta jest głównie na imporcie, natomiast w Krefe- id przerabia się zarówno ziarno krajowe, jak i zagraniczne. Rokrocznie jest realizowana tam kampania skupu mokrego ziarna kukurydzy z Westfalii, Nadrenii oraz przygranicznych tere- nów Francji. Metoda ta, choć trudna organiza- cyjnie, pozwala znacznie obniżyć koszty pro- dukcji i jest opłacalna zarówno dla fabryki, jak i dla producentów kukurydzy. BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI SKROBI W zimnej wodzie ziarna skrobi pęcznieją, a przy ogrzewaniu kleikują i tworzą żele. Duże ziarna skrobi łatwiej pęcznieją i kleikują, nato- miast drobne ziarna przydatne są do celów ko- smetycznych (np. skrobia ryżowa). Im większe wyrównanie ziaren, tym lepsza jakość skrobi. Kukurydza wytwarza ziarna o różnej wielkości, ale zróżnicowanie ich jest mniejsze niż w ziar- nach skrobi pszenicy i ziemniaków. Skrobia natywna (rodzima), jaką uzyskuje się w krochmalni, wykazuje różne właściwości, w zależności od gatunku. Dlatego często miesza się skrobie z różnych roślin. Kleiki uzyskiwa- ne ze skrobi natywnej są mało stabilne i nie są odporne na działania mechaniczne (np. pom- powanie). Po schłodzeniu często też mętnie- ją i trudniej ulegają trawieniu. Dla uniknięcia tych wad przeprowadza się modyfikację skrobi, wprowadzając zmiany w jej strukturze. Skrobię można modyfikować fizycznie, enzymatycznie i chemicznie, a każda ze stosowanych metod daje określone korzyści związane z płynnością, trwałością i odpornością na temperaturę oraz możliwościami dalszego jej przetwarzania. W skład skrobi wchodzą dwie frakcje: nieroz- gałęziona amyloza i rozgałęziona amylo-pek- tyna. Różnice w ich budowie mają zasadnicze znaczenie dla działania enzymów amylolitycz- nych oraz właściwości użytkowych. Powodu- je to, że dla określonych celów poszukuje się tej lub drugiej formy skrobi. Skrobia kukury- dzy zwyczajnej i kukurydzy pastewnej (koński ząb) zawiera tyle amylozy i amylopektyny, co w przybliżeniu odpowiada składowi występu- jącemu w innych roślinach, jak ziemniak czy pszenica. W związku z tym duże zaintereso- wanie budzą rośliny o innym składzie skrobi, do których zalicza się m.in . kukurydzę wo- skową i kukurydzę skrobiową. Uprawa ich w Europie nie jest jednak na szerszą skalę pro- wadzona. Większe znaczenie w tej grupie może mieć groch cukrowy, którego pilotażo- wy przerób na skrobię rozpoczęto w 1995 r. w Bawarii. Zawartość skrobi w tym gatunku jest jednak stosunkowo mała i produkcja ta będzie miała ograniczony zakres. Rosnące zużycie skrobi otwiera nowe per- spektywy dla produkcji surowców roślin- nych, w tym również ziarna kukurydzy. By jednak taki kierunek rozwinąć, potrzeba in- tensywnych prac hodowlanych oraz badań naukowych dotyczących oceny przydatno- ści odmian i wpływu rozmaitych czynników agrotechnicznych na jakość ziarna przezna- czonego do przerobu. Pierwsze kroki w tym względzie zostały już zrobione. KUKURYDZAW PRZEMYŚLE FERMENTACYJNYM Ziarno kukurydzy jest doskonałym surow- cem do produkcji alkoholu, zarówno w go- rzelniach, jak i browarach. Przewyższa wy- dajnością alkoholu z 1 ha wszystkie zboża, w tym również pszenicę. Jeśli do tego uwzględ- ni się wysokie plony, przewaga kukury- dzy nad zbożami staje się bardzo wyraźna. Przerób kukurydzy w gorzelni w wielu przy- padkach pozwala ominąć drogie suszenie, przez co poprawia się ekonomikę produkcji. Wprawdzie wydajność alkoholu z roślin oko- powych, a zwłaszcza buraków, może być na- wet dwukrotnie większa niż z kukurydzy, ale pamiętać trzeba, że dla uzyskania 1 hektolitra przerobić trzeba 4-5 razy więcej surowca, co obrazuje ostatnia kolumna w tabeli. Więcej surowca to odpowiednio większa ilość pro- duktów ubocznych, odpadowych i ścieków, co utrudnia utylizację oraz zwiększa koszty i obciąża środowisko.