Gazeta AgroNews Nr 33

30. AgroNews .com.pl numer 25 numer 25 t PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 33 Pytanie postawione w tytule nurtuje wielu rolników. Jed- ni uważają, że jest to niemożliwe, drudzy – że możliwe. Tymczasem wszystko zależy od konsumentów. Społe- czeństwo w wielu krajach, także w Polsce, obawia się, że skarmianie roślin zmodyfikowanych genetycznie (GMO) może ujemnie oddziaływać na zdrowie zwierząt i ludzi.  Krajowe źródła białka w żywieniu inwentarza – czy to możliwe? C o prawda nie ma jednoznacznych wiarygod- nych wyników badań naukowych świadczą- cych o tym, że spożywanie produktów GMO lub zawierających materiały pochodzące z GMO może zaszkodzić zwierzętom i ludziom, to szanując wolność jednostki trzeba jednak konsumentom za- pewnić możliwość swobodnego wyboru artykułów spożywczych – z GMO lub – bez GMO. Wobec czego należy zastosować alternatywne rozwiąza- nie i wykorzystać w żywieniu zwierząt gospodar- skich rodzime białko roślinne skarmiając niemody- fikowane genetycznie (non-GMO) nasiona roślin strączkowych i poekstrakcyjną śrutę rzepakową lub niektóre przemysłowe produkty uboczne, np. su- szony wywar zbożowy z częściami rozpuszczalnymi (DDGS) bądź takie materiały paszowe jak drożdże pastewne (paszowe) lub piwne. Tymczasem około 80–90% światowego rynku stanowi soja GMO uprawiana przede wszyst- kim w Stanach Zjednoczonych, Brazylii, Argen- tynie i RPA. Corocznie do Europy trafia oko- ło 12 mln ton soi modyfikowanej genetycznie, którą przeznacza się na cele paszowe. W Pol- sce zapotrzebowanie na surowce białkowe do produkcji pasz wynosi około 1 mln t białka i jest ono zaspokajane w 80% przez importowa- ną poekstrakcyjną śrutę sojową. Jednak 98% tego surowca pochodzi z roślin GMO, głównie z odmian Roundup Ready. Ich udział w mieszan- kach paszowych kształtuje się na poziomie 55– 60%, co w przeliczeniu na białko pochodzą- ce z odmian GMO stanowi 63%. Soja jest powszechnie wykorzystywana przez przemysł spożywczy. numer 25 numer 25 t PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 33 Z jej nasion pozyskuje się np. mleczko sojo- we, które po fermentacji bakteryjnej i wy- trąceniu białek staje się serkiem tofu. Jednym ze składników farszu mięsno-ro- ślinnego w wyrobach wędliniarskich jest także soja. Podobnie jak i inne nasiona roślin strączkowych, także nasiona soi zawie- rają substancje bioaktywne o charakte- rze antyodżywczym (antyżwieniowym), co ogranicza ich wykorzystanie w żywieniu zwierząt, szczególnie młodych. Związki te chronią rośliny i nasiona przed chorobami i szkodnikami, pełnią również rolę obronną przed zjedzeniem przez zwierzęta. Na szczę- ście są one nieodporne na ciepło, więc róż- ne procesy termiczne je dezaktywizują, np. toastowanie (podgrzewanie, podpiekanie) lub ekstruzja (proces barotermiczny polega- jący na przeciskaniu nasion w specjalnej pra- sie, tzw. ekstruderze). Czy istnieje alternatywa dla śruty poeks- trakcyjnej sojowej GMO? Z żywieniowego punktu widzenia śruta sojowa ma najwięcej białka i aminokwasów – metioniny i lizyny, jej białko jest najlepiej trawione, podobnie jak i oba wymienione aminokwasy. Na przy- kład w porównaniu z grochem ma dwa razy więcej aminokwasów strawnych i białka. Bardzo dobrze bilansuje się ją z ziarnem ku- kurydzy, dla którego jest komplementarna pod względem zawartości aminokwasów. Według szacunków profesora Franciszka Brzóski w Polsce skarmia się około 10 mln ton śrut zbożowych bez dodatkowego biał- ka paszowego, co wskazuje na niską efek- tywność wykorzystania ist- niejącej bazy paszowej. Podstawowym źró-