Gazeta AgroNews Nr 33

32. AgroNews .com.pl numer 25 numer 25 t PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 33 nasion roślin strączkowych w żywieniu bydła, świń i drobiu, jak również wykorzystaniem pro- cesów termicznych do ich uzdatniania. Wyniki są obiecu- jące. Ponadto pro- wadzi się także ba- dania nad uprawą różnych odmian soi non-GMO i ich skarmianiem po obróbce termicz- nej. Projekt taki od połowy tego roku realizuje grupa operacyjna EPI (Eu- ropejskiego Part- nerstwa dla Innowacji w Rolnictwie) Moja Soja w dwóch województwach – kujawsko-pomor- skim i wielkopolskim www.mojasoja.eu . Zakładając, że oprócz na- sion rodzimych roślin strączko- wych – grochu, peluszki, bobiku, łu- binu białego, łubinu żółtego, łubinu wąskolist- nego skarmiane będą tak- że inne pasze białkowe, na rynku mogą być potrzebne kra- jowe lub im- portowane materia- ły paszowe non-GMO, takie jak: poeks- trakcyjna śruta so- jowa, pełnotłuste nasiona soi poddane zabiegom termicznym, nasiona rze- paku, makuch rzepakowy, ekspeller rzepakowy, poekstrakcyjna śruta rzepakowa, poekstrakcyj- na śruta słonecznikowa, poekstrakcyjna śruta arachidowa, mączka rybna, drożdże pastewne, DDGS kukurydziany, gluten kukurydziany. Tradycyjnym polskim źródłem białka roślinne- go są rośliny bobowate (motylkowate) – groch, dłem białka dla zwierząt gospodarskich jest ziarno zbóż, przy zapotrzebowaniu na biał- ko paszowe rzędu 1,1 mln ton rocz- nie (oprócz śrut zbożowych), w tym 74,5% pokrywa- ne jest białkiem pochodzącym ze śruty poekstrak- cyjnej sojowej. Z wyliczeń specja- listów z zakresu żywienia zwierząt wynika, że być może około 0,8 mln ton białka ze śruty sojowej nie uda się zastąpić białkiem pochodzącym z innych materiałów paszo- wych, zwłaszcza wobec konieczności speł- nienia wymagań fizjologicznych zwierząt. Od jakiegoś czasu są w Polsce prowadzone sze- roko zakrojone badania nad wykorzystaniem Tradycyjnym polskim źródłem białka roślinnego są rośliny bobowate (motylkowate) – groch, peluszka, bobik i łubiny, których przemysł pa- szowy do tej pory wykorzystywał na poziomie około 200 tys. ton rocznie. AgroNews .com.pl 33. numer 25 numer 25 t PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 33 peluszka, bobik i łubiny, których przemysł pa- szowy do tej pory wykorzystywał na pozio- mie około 200 tys. ton rocznie. Nasiona tych roślin zawierają od 21 (groch, peluszka), 27 (bobik) do 39% (łubiny) białka ogólnego, przy zawartości włókna surowego na poziomie od 6–7 (groch, bobik) do 9–15% (łubiny). Według zaleceń żywieniowych warchlaki i tuczniki mogą w mieszance paszowej otrzy- mywać od 15 do 20%, natomiast lochy i knu- ry – 10% grochu, a cielęta, jagnięta i koźlęta – 35%, kurczęta rzeźne – do 20%. Nasiona bobiku nie powinny być skarmiane w żywieniu prosiąt i warchlaków, ale lochy mogą dostawać w mieszance – 8, a tuczniki – 15% tych nasion, kurczęta brojlery – 5–8 do 25% bez ujemnego wpływu na wyniki pro- dukcyjne, a kury nioski – 10%.  W żywieniu zwierząt należy stosować na- siona łubinów słodkich – żółtego, wąsko- listnego i białego. W żywieniu warchlaków można skarmiać nasiona łubinu żółtego na poziomie 17,5%, a wąskolistnego – 22%. Do- puszczalny udział nasion łubinu żółtego w mieszance dla drobiu rzeźnego bez pogor- szenia wyników produkcyjnych wynosi 20%, łubinu białego – 15%, wąskolistnego – 10%. Kurom nioskom można podać do 20% łubinu żółtego lub 18% białego. W Polsce w latach 2014–2016 zwiększył się areał upraw krajowych roślin strączko- wych. Jednak udział ich nasion w mieszan- kach paszowych wynosił tylko około 12% w przeliczeniu na masę produktu, co daje oko- ło 9% w przeliczeniu na białko. Ten niewiel- ki udział wynikał z tego, że eksport netto na- sion wyniósł 819 tys. ton, przy 1 956 tys. ton nasion wyprodukowanych w tym czasie. W roku 2015 wyprodukowano w Polsce i skar- miono 3,9 mln ton pasz białkowych, ale w bi- lansie paszowym 3,5 mln ton stanowiły po- ekstrakcyjne śruty z nasion roślin oleistych. Stanowiło to 87–90% struktury zużycia su- rowców wysokobiałkowych. Zastosowanie zasady zachowania bioróż- norodności ekosystemów powinno znaleźć także zastosowanie w żywieniu zwierząt go- spodarskich. W krajowym bilansie paszowym ważne miejsce należy do nasion rodzimych roślin strączkowych – grochu, bobiku, łubi- nów, peluszki, a także soi niemodyfikowa- nej genetycznie (non-GMO), która może być uprawiana w naszym kraju. Rodzime surow- ce białkowe powinny uniezależnić Polskę od importu białka paszowego, zwłaszcza białka GMO pochodzącego z powszechnie stoso- wanej poekstrakcyjnej śruty sojowej. Przewi- duje się, że takie działanie powinno rocznie zwiększyć dodatkowe dochody polskich go- spodarstw rolnych o ponad 4 mld złotych. Piotr Dorszewski Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego