Gazeta AgroNews Nr 33

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 33 4. AgroNews .com.pl Rzepak ozimy ma duże wymagania pokarmowe, które muszą być pokryte z zasobów naturalnych gleby lub uzupełnione przez nawożenie organiczne, mineralne oraz dokarmianie dolistne. D o wytworzenia 1 tony nasion ro- ślina ta potrzebuje: 50 kg azotu, 24 kg fosforu, 50 kg potasu, 50 kg wapnia, 8 kg magnezu, 8 kg siarki oraz mi- kroskładniki: bor, mangan, cynk, molibden, miedź i inne. Prawidłowe nawożenie rzepa- ku ozimego w pierwszej kolejności wymaga określenia krytycznych faz w rozwoju i po- bieraniu składników przez roślinę uprawną. Nawożenie rzepaku ozimego NAWOŻENIE OBORNIKIEM Rzepak jest rośliną, która dobrze wykorzystuje obornik. Jego stosowanie jest jednak utrudnione, gdyż okres po- między zbiorem przedplonu, a siewem rzepaku jest zbyt krótki, aby rozrzucić obornik i przyorać go we właściwym czasie, bez opóźnienia siewu. Obornik powinniśmy do- starczyć wcześniej np. pod zboża jare, a w płodozmia- nie uwzględnić uprawę rzepaku dopiero w trzecim roku po oborniku. Jeżeli jednak decydujemy się na wywiezie- nie obornika bezpośrednio pod rzepak to tylko na gle- bach słabszych i po przedplonach zbożowych, najlepiej PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 33 AgroNews .com.pl 5. Tabela 1. Zapotrzebowanie rzepaku ozimego na makroskładniki Tabela 2. Zapotrzebowanie rzepaku ozimego na mikroskładniki Składnik pokarmowy Okres krytyczny zapotrzebowania Azot Systematycznie pobierany do końca wegetacji. Siarka Od fazy pąkowania jest ściśle związany z pobieraniem azotu. Fosfor Jesienią, w okresie ukorzeniania się roślin. W momencie wiosennego ruszania wegetacji, regene- racja uszkodzeń mrozowych, największe zapotrzebowanie w okresie pąkowania do kwitnienia. Potas W okresie jesiennej wegetacji, od wiosennego ruszenia wegetacji do kwitnienia. Magnez Systematycznie wzrasta począwszy od pąkowania. Składnik pokarmowy Okres krytyczny zapotrzebowania Bor Systematyczny wzrost pobrania od pąkowania. Mangan Pobierany w największych ilościach ze wszystkich mikroskładników, faza krytyczna rozpoczyna się od momentu wiosennego ruszenia wegetacji, aż do kwitnienia. Miedź Systematyczny wzrost pobrania w okresie od pąkowania do wzrostu łuszczyn. w dawce 30 ton/ha, najpóźniej na 3–4 tygo- dnie przed siewem rzepaku. Ważne jest, aby nawozić rzepak obornikiem przefermento- wanym, ponieważ nawożąc świeżym oborni- kiem w razie wystąpienia dużej wilgotności gleby, uwalniane zostają znaczne ilości azo- tu jesienią, co powoduje niepotrzebny przy- rost rzepaku w tym okresie. 1 tona obornika zawiera średnio: 5 kg azotu (N); 3 kg fosfo- ru (P2O5 ); 6–7 kg potasu (K2O); 5 kg wap- nia (CaO); 2 kg magnezu (MgO), a także 5 g miedzi (Cu); 5,3 g boru (B), 353 g cynku (Zn), 640 g manganu (Mn); 0,43 g molibdenu (Mo) i 0,33 g kobaltu (Co). NAWOŻENIE PRZEDSIEWNE Do składników pokarmowych, decydujących o wielkości i jakości plonu nasion rzepaku za- liczają się: azot, fosfor, potas, wapń, magnez oraz bor, mangan, cynk, molibden i miedź. Azot jest pierwiastkiem w największym stop- niu decydującym o wielkości plonu rzepaku. Z kolei rośliny dobrze zaopatrzone w fosfor i potas tworzą jesienią silne rozety liściowe, dobrze się ukorzeniają, co gwarantuje lepsze przezimo- wanie. Podstawą do ustalenia poziomu nawożenia są wyniki analizy zasobności gleby w przyswajalne formy składników pokarmowych oraz wielkość spodziewa- nego plonu. Nawozy fosforowe i potasowe powinno się stosować przed siewem rzepaku, najlepiej na ścier- nisko, tak aby podczas uprawy pożniwnej zostały do- kładnie wymieszane z glebą. Do jesiennego nawożenia dobrze jest wybierać nawozy wieloskładnikowe, które w swoim składzie obok fosforu i potasu zawierają tak- że magnez, siarkę, bor i sód. Jeśli z różnych przyczyn nie zastosowano przed siewem nawożenia fosforem, to należy uzupełnić go niezwłocznie przed ruszeniem wiosennej wegetacji. Z kolei potas można podzielić na dwie części: ½–¾ dawki wysiać przedsiewnie jesienią, a ½–¼ dawki pogłównie wiosną. Dotyczy to głównie gleb lżejszych, czyli tych, które słabiej wiążą potas. Za- potrzebowanie rzepaku na azot jesienią jest stosun- kowo niewielkie i wynosi około 20–30 kg N/ha (po kłosowych 30–40 kg N/ha). Należy pamiętać, że zbyt duże jesienne nawożenie azotem może spowodować „wybujanie” i spóźnione hartowanie roślin, co zwiększa ryzyko złego przezimowania. Takie nawożenie należy przeprowadzić nie później niż w fazie 4–5 liści rzepaku.