Gazeta AgroNews Nr 33

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 33 8. AgroNews .com.pl sunku do potrzeb pokarmowych rzepaku. W tym momencie możemy podjąć decyzję, jakie dawki nawozów azotowych i w jakiej formie należy zastosować, uwzględniając również nawożenie siarką. PIERWSZA DAWKA AZOTU O terminie zastosowania nawozów azotowych de- cydują warunki atmosfe- ryczne. Przeważnie ter- min stosowania pierwszej dawki azotu przypada po- między połową lutego a połową marca. Nawoże- nie azotem często stosuje- my jeszcze na zamarznię- tą glebę, bądź wczesnym rankiem, kiedy mamy moż- liwość wjechania w pole. Wysokość dawki uzależniona jest od stanu plantacji. Wyższe nawożenie, nawet do 60% całkowitej planowanej dawki azotu, należy zastosować na plantacje słabsze. Należy pa- miętać, żeby azot dostarczyć możliwie jak najwcześniej. Na plantacjach zdrowych, do- brze zimujących, optymalnie rozwiniętych przed zimą (8–12 liści), stosować około 50% planowanej dawki azotu. Na plantacjach buj- nie wyrośniętych, ale dobrze zimujących, ograniczyć dawkę do 30% całkowitej daw- ki azotu. W przypadku niedoboru azotu w glebie, pierwsze objawy głodu są zauważal- ne na starszych liściach, które w pierwszej kolejności są zrzucane przez rośliny. Zastosowanie pierw- szej dawki azotu ma znaczący wpływ na głębokie ukorzenia- nie się rośliny, szybki wzrost pędu głównego, zwiększenie się liczby łuszczyn na pędzie głównym i pędach bocznych oraz zwiększenie się masy na- sion w łuszczynach. Wszyst- kie te czynniki wpływają pozytywnie na przyszłe plono- wanie rzepaku. DRUGA DAWKA AZOTU Termin jej aplikacji powinien być tak dobrany, aby przypa- dał na co najmniej 4 tygodnie przed kwitnie- niem rzepaku (40–70% całkowitej dawki). Zastosowanie azotu w terminie późniejszym wpływa na mniejszą efektywność wykorzy- stania pierwiastka oraz opóźnienie i przedłu- żenie fazy kwitnienia rzepaku. Jeżeli azot za- stosujemy jednorazowo w dużej dawce oraz w nieodpowiedniej fazie rozwojowej wów- czas roślina nie jest w stanie pobrać go w od- powiedniej ilości. Wczesnowiosenny azot na Do składników pokarmo- wych, decydujących o wielkości i jakości plonu nasion rzepaku za- liczają się: azot, fosfor, po- tas, wapń, magnez oraz bor, mangan, cynk, molibden i miedź. PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 33 AgroNews .com.pl 9. ogół stosujemy w formach szybko działających i dobrze rozpuszczalnych w wodzie np. sale- tra amonowa. Należy pamiętać, że pierwiastek ten wpływa dodatnio na szereg cech struktury plonu rzepaku, tylko do dawki nieprzekracza- jącej – 160–180 kg N/ha. Aby rośliny mogły pobrać azot w odpowiedniej ilości, gleba musi być zasobna w składniki pokarmowe i mieć optymalne pH. W doświadczeniach z rzepa- kiem ozimym na polu doświadczalnym OODR w zależności od kondycji roślin po zimie, a tak- że zawartości Nmin w glebie, stosuje się śred- nio 50–70 kg N/ha w I dawce, a po około 3 tygodniach nawożenie uzupełnia się stosując 100–120 kg N/ha w II dawce. NAWOŻENIE SIARKĄ Rzepak bardzo dobrze reaguje na wczesno- wiosenne nawożenie siarką. Przy doborze na- wozów należy również pomyśleć o nawożeniu rzepaku siarką, dzięki której zwiększa się efek- tywność plonotwórcza azotu. Niedobór tego pierwiastka w glebie w obecnej chwili wystę- puje na 80% gleb w Polsce (ograniczenie emi- sji SO2 z zakładów fabrycznych i produkcyj- nych). Siarka nie jest akumulowana w glebie i łatwo ulega wymyciu. Stąd dostarczenie siarki roślinom powinno odbyć się wczesną wiosną, w okresie od formowania łodygi do początku formowania łuszczyn. Niedobór tego składnika objawia się opadaniem, widocznymi przebar- wieniami przestrzeni międzynerwowych blaszek liściowych oraz wyblakłym kolorem i przedwcze- snym opadaniem kwiatów. Niedobór powoduje także zmniejszoną efektywność zastosowanych nawozów azotowych. Aby uzupełnić niedobory siarki, można ją zastosować we wzbogaconych o ten pierwiastek nawozach, jak np. Saletrosan 26 czy też Polifoska 21. Ilość siarki jaką powinno do- starczyć się roślinie można wyliczyć ze stałego stosunku N:S, wynoszącego 5:1. Dzięki zastosowaniu szybko działających mikro- nawozów rośliny lepiej się regenerują. Dolistnie dostarczane mogą być zarówno mikro-, jak i ma- kroskładniki. Zalecane jest, aby rzepak ozimy od- żywiać dolistnie nawet 4-krotnie podczas trwania wegetacji. W doświadczeniach OODR, gdzie za- stosowano dokarmianie dolistne w wariancie II, otrzymano przyrost plonu o 7,7 dt/ha. Szczególną uwagę należy zwrócić na nawożenie borem. Bor jest odpowiedzialny za budowę ścian komórko- wych – zmniejsza pękanie łodyg w okresie inten- sywnego wzrostu. Niedobór tego mikroskładnika widoczny jest na liściach rzepaku już późną jesie- nią i może w późniejszym czasie powodować pę- kanie łodyg oraz gorsze wykształcenie łuszczyn i nasion. Skutkiem tego może być znaczny spadek plonu (nawet o 50%) oraz wzrost porażenia plan- tacji przez choroby. Bor możemy uzupełnić sto- sując nawozy, które w swoim składzie zawierają znaczące ilości tego pierwiastka.  Janusz Wiśniewski  Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego