Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 41

numer 25 numer 25 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 41 14. AgroNews .com.pl Po uregulowaniu pH należy uzupeł- nić braki składni- ków pokarmowych na polach (fosfor, potas, magnez) oraz wykonać pierwsze nawoże- nie ozimin azotem. Oczywiście nawozy podstawowe stosujemy przedsiewnie jesienią – pod oziminy i wio- sną pod rośliny jare. Zawsze jednak mamy dylemat wiosną, czy już wejść w pole i jaką pierwszą dawkę azotu zastosować. Przypominam – nawożenie azotem (doty- czy wszystkich nawozów zawierających azot) jest możliwe w Polsce dopiero od 1 marca. Pozostałe nawozy można stosować wcze- śniej pod warunkiem, że gleba nie jest mokra, zamarznięta czy pokryta śniegiem. Fosfor, potas, magnez czy wapń można zastosować, kiedy tylko warunki na to pozwolą. Wiosną musimy sprawdzić: czy rośliny do- brze przezimowały i jakie są ewentualne straty. A także czy nawożenie fosforowo-po- tasowe i magnezowe były na właściwym po- ziomie na oziminach i czy będzie konieczność uzupełnienia ich wiosną.  Od lipca 2017 roku cała Polska zo- stała uznana za obszar wymagają- cy ochrony przed odpływem azotu. Od lipca 2018 roku wszedł w życie nowy „Program działań zapobiega- jących odpływowi azotu”, a to ozna- cza, że obowiązują zasady:  1. Nawożenie azotem (wszystkie rodzaje na- wozów zawierających azot) możemy wyko- nać najwcześniej 1 marca, a najpóźniej 25 października na grun- tach ornych (obornik do 31 października). 2. Nawozy naturalne, takie jak obornik, gno- jówka gnojowica, po- miot ptasi i inne nie mogą być wywożone na pola (stosowane jako nawóz) wcześniej niż 1 marca – dotyczy to wszystkich rolników. 3. Wszyscy rolnicy nie mogą nawozić pola nie- zależnie od terminu, jeżeli pole jest pokryte śniegiem albo zalane wodą. 4. Nie wolno nawozić pól zmarzniętych (nie dotyczy to gruntów powierzchniowo przemar- zniętych w marcu, gdy występują przymrozki). 5. Nie wolno nawozić pól podczas deszczu, gdy grunt jest zbyt przesiąknięty wodą. 6. Obornik można złożyć na polu bezpośrednio na gruncie w pryzmę i przetrzymać go do sze- ściu miesięcy pod warunkiem, że: • pole będzie równe o dopuszczalnym spadku do 3%, w miejscu niepiaszczystym i niepod- mokłym, w odległości większej niż 25 m od li- nii brzegowej wód powierzchniowych, • obornik może być złożony w tym samym miejscu na tym polu nie wcześniej niż po 3 la- tach, M ając to na uwadze, najważniej- sze jest uzupełnienie brakują- cych w glebie podstawowych składników nawozowych, jak fosfor, potas, magnez i wapń. Trzeba więc zbadać glebę, zaplanować plon rośliny, którą będziemy wy- siewać i wtedy dopiero zaplanować nawo- żenie, tak aby bilans nie był ujemny dla tych wszystkich składników. Oczywiście pierwszy ruch w tym zakre- sie, jaki rolnik musi wykonać to regu- lacja kwasowości gleby (pH), aby na- wożenie pozosta- łymi składnikami było efektywne. Przypominam – nawożenie azotem (dotyczy wszystkich nawozów zawierających azot) jest możliwe w Polsce dopiero od 1 marca. Pozostałe nawozy można stosować wcześniej pod warunkiem, że gleba nie jest mokra, zamarznięta czy pokryta śniegiem. WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ROŚLINNA 41 • lokalizację pryzmy obornika w danym roku na danej działce zaznacza się na mapie lub szkicu działki wpisując datę złożenia obor- nika, które przechowuje się przez 3 lata od dnia zakończenia składowania obornika. Tak jak dotychczas, jeśli wymogi 3, 4, 5 są spełnione, to już w lutym można pole zwap- nować czy wysiać mineralne nawozy fosfo- rowe, potasowe, magnezowe czy wapniowe. Ale uwaga – jeżeli stosowany nawóz zawiera azot, to nie można go stosować wcześniej niż 1 marca (np. polifoska, amofoska i inne za- wierające N, P, K). Nowe przepisy nie zakazu- ją wcześniejszego stosowania nawożenia mi- neralnego  w ogóle – jedynie określają kompleksowo po- stępowanie z azo- tem zawartym w nawozach. Pierwsze wio- senne zasilenie azotem ozimin jest najważniejszym zabie- giem agrotechnicznym warunkującym ich po- tencjalny plon. Azot jest głównym składni- kiem pokarmowym roślin, ale jednocześnie bardzo podatnym na straty w wyniku wy- mywania, ulatniania czy immobilizacji (czyli wchłonięcia) przez mikroorganizmy glebowe. Azot jest składnikiem, którego ruchliwość w środowisku jest wprost proporcjonalna do temperatury. Im cieplej, tym jest bardziej ru- chliwy i dostępny roślinom, im zimniej ruchli- wość i dostępność słabnie. Przy temperatu- rze 0 o C i poniżej jego ruch i dostępność też spada praktycznie do zera. W związku z tym ważne jest umiejętne stosowanie azotu w ta- kich dawkach i terminach, aby było to działa- nie racjonalne. W zbożach wiosną zaleca się stosować co najmniej dwukrotne zasilanie azotem. Pierw- szą dawkę azotu w oziminach – stosuje się w momencie ruszenia wegetacji lub bezpośred- nio przed ruszeniem wegetacji. Drugą powin- no się zastosować bezpośrednio przed fazą strzelania w źdźbło. W niektórych techno- logiach przy założeniu bardzo wysokich plo- AgroNews .com.pl 15. nów, lub gdy zależy nam na białku dodaje się także trzecią – dodatkową (zazwyczaj mniej- szą od drugiej) dawkę przed kłoszeniem. Wiosną pierwszej dawki azotu nie wolno opóźnić i należy nawóz podać w formie do- brze rozpuszczalnej w wodzie (saletra amo- nowa itp., które zawierają azot w formie amonowej i azotanowej). Mocznik zawiera formę amidową, dlatego rośliny mogą z niego korzystać dopiero po jego hydrolizie do for- my amonowej, a decyduje o tym kilka czynni- ków, przy czym temperatura jest najważniej- sza. Hydroliza mocznika przy temperaturze 10 o C (gleba) przebiega w ciągu 21 dni, dlate- go mocznik nie nadaje się do najwcześniej- szego nawożenia ozi- min na przedwiośniu. Uwalnianie azotu z mocznika wzrasta wraz ze wzrostem tempera- tury gleby i trzeba to przewidzieć. Wysokość pierw- szej dawki azotu zależy od takich czynników, jak: 1. Gatunek, odmiana – pszenica oz. i pszen- żyto oz. wymagają większych dawek niż żyto i jęczmień oz. 2. Termin siewu oziminy – im wcześniejszy wysiew, tym więcej pędów kłosonośnych je- sienią i mniejsze potrzeby azotu na dokrze- wienie. Przy opóźnionym siewie odwrotnie – dawka musi być nieco większa i wczesna. 3. Rodzaj przedplonu i jego nawożenie i plo- nowanie – np. po rzepaku dobrze nawożo- nym i po strączkowych pierwszą dawkę moż- na zmniejszyć. 4. Rodzaj i jakość gleby – na lepszych glebach wyższe plony i nieco wyższe dawki. 5. Planowana wysokość plonu oziminy – bar- dzo wysokie plony wymagają praktycznie 3 stosunkowo wysokich dawek i są silnie sko- relowane z sytuacjami w pkt. 1, 2, 3 ,4 j.w. 6. Zasoby wodne gleby – gdy jesienią i zimą występowały silne opady przy niezamarznię- tym gruncie gleba może być „przepłukana” z azotu. Pierwsze wiosenne zasilenie azotem ozimin jest najważniejszym zabiegiem agrotechnicznym warunkującym ich potencjalny plon.