Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 42

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 42 24. AgroNews .com.pl Jak zatrzymać wodę na polach? Susza bez wątpienia dotknie w tym roku większość polskich go- spodarstw. Całkowicie nie można jej zapobiec, ale można ogra- niczyć jej skutki. Stąd wynika potrzeba poszukiwania wszelkich możliwych sposobów na zatrzymanie wody w glebie. WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ROŚLINNA 42 AgroNews .com.pl 25. W oda spełnia bardzo ważne funk- cje w roślinie. Jest niezbędna w procesie fotosyntezy i transpira- cji, kiełkowania nasion, warunkuje przejście związ- ków mineralnych w roztwory, odpowiada za utrzy- manie turgoru komórek, a więc nadaje roślinom kształt i jędrność oraz odpowiada za transport soli mineralnych i związków organicznych do różnych organów. Zwykle ok. 80 proc. masy rośliny stano- wi woda, ale jej zawartość zmienia się w zależno- ści od gatunku oraz fazy rozwojowej. Nawet nie- wielki deficyt wody jest niebezpieczny dla rośliny i powoduje zahamowanie wzrostu jej komórek. Następuje wówczas zamykanie aparatów szpar- kowych, co zmniejsza lub całkiem hamuje transpi- rację i fotosyntezę i zakłóca transport składników pokarmowych w roślinie. W trakcie suszy zmniejsza się wykorzysta- nie składników pokarmowych. Brak wody pogarsza też wschody roślin i ich rozwój. W efekcie obniża się plon roślin i pogarsza jego jakość. Reakcja roślin na suszę zależy w dużym stopniu od agrotechniki – jeśli została wyko- nana poprawnie, skutki niedoboru wody są mniejsze. Aby to zrobić, należy odpowiednio wybierać technologie uprawy i gatunki roślin uprawnych. W strukturze zasiewów powinny znaleźć się gatunki wysiewane wcześnie, ła- two wschodzące i szybko zakrywające glebę. Dzięki tym zabiegom chronimy glebę przed parowaniem. Unikniemy również znacznych strat plonu uprawiając gatunki lepiej zno- szące niedobry wody. Będą to rośliny, któ- re korzenią się głęboko: łubin żółty, lucerna, esparceta, nostrzyk biały, komonica zwyczaj- na oraz gatunki charakteryzujące się niskim współczynnikiem transpiracji, np. kukurydza czy sorgo. W regionach, gdzie susze wystę- pują często oraz na słabszych glebach zaleca się uprawiać mieszanki: zbożowo-strączko- we i motylkowo-trawiaste, które nie tylko le- piej wykorzystują zasobność gleby w składni- ki pokarmowe, ale również są mniej wrażliwe na przebieg pogody. Nato- miast w czystym siewie, w sytuacji braku wody, lepiej jest uprawiać zboża ozime kosztem jarych, ponieważ korzystają one z zapasów wody zimowej, a ich wzrost w mniejszym stopniu zależy od opadów w czasie wege- tacji niż zbóż jarych. Ponadto na obszarach suchych trzeba zrezygnować z orki wiosennej i nawożenia obornikiem wiosną, gdyż zabie- gi te mogą przesuszać glebę. Glebę do siewu zaleca się przygotowywać płytko. Natomiast po zbiorze, w celu ograniczenia parowania wody z warstwy ornej gleby, za- leca się wykonać zespół uprawek pożniw- nych narzędziami dobrze mieszającymi glebę, ścierń i pozostałości słomy, np. agregatem podorywkowym z wałem strunowym lub z broną talerzową. Dobrym nawozem jest również słoma. Je- śli nie potrzebujemy jej do produkcji oborni- ka, powinniśmy ją rozdrobnić i płytko wymie- szać z glebą. Dostarcza ona wielu składników pokarmowych. Bierze udział w tworzeniu próchnicy w glebie. Uczestniczy w tworze- niu gruzełkowatej struktury gleby, zwiększa jej pojemność wodną i powoduje, że jest ła- twiejsza w uprawie oraz stanowi źródło azo- tu. Warto również zadbać o optymalne nawo- żenie potasem, ponieważ rośliny dobrze od- żywione tym składnikiem łatwiej radzą sobie z suszą. Najlepiej też nie pozo- stawiać odsłoniętej gleby i po zbiorze plonu zasiać jak najszyb- ciej poplon ścierniskowy: face- lię, gorczycę lub ich mieszanki. Zaleca się natomiast zrezygno- wać z uprawy roślin strączko- wych, które potrzebują znacznie więcej wody do kiełkowania, w porównaniu do innych gatunków. Ważnym zabiegiem w magazynowaniu wody jest regularne odchwaszczanie planta- cji. Chwasty do własnego rozwoju zabierają dużo wody roślinom uprawnym. Konieczne jest również dbanie o zdrowot- ność roślin, które porażone przez choroby i szkodniki, gorzej radzą sobie z suszą. Źródło: IUNG-PIB Puławy Opracowanie: Piotr Michniewicz Ważnym zabiegiem w magazy- nowaniu wody jest regularne od- chwaszczanie plantacji. Chwasty do własnego rozwoju zabierają dużo wody roślinom uprawnym.