Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 42

TECHNIKA ROLNICZA NUMER 42 42. AgroNews .com.pl TECHNIKA ROLNICZA NUMER 42 AgroNews .com.pl 43. wytrząsaczach i w zbiorniku ziarna dokładnie oczyścić ze starego ziarna, pośladu i pyłu, bo w nim mogą występować i rozwijać się szko- dniki magazynowe. Jeśli tego nie zrobimy, wówczas podczas pracy kombajnu w polu szkodniki te szybko przedostaną się do świe- żego ziarna i go zanieczyszczą. Zwalczanie szkodników metodą chemicz- ną wykonujemy jeśli po wykonaniu podsta- wowych zabiegów higienicznych w maga- zynie i silosie stwierdzimy występowanie pojedynczych szkodników, np. wołków, trojszyków, czy mklików. Do wyboru mamy środki ochrony roślin o kontaktowym lub gazo- wym działaniu na szkod- niki. Opryskiwanie nale- ży przeprowadzać według szczegółowej instrukcji sto- sowania podanej w etykie- cie wybranego preparatu. Po zabiegu pomieszczenie należy pozostawić możli- wie jak najdłużej zamknięte (najmniej przez 4 godziny). Gdy magazyn jest silnie zaatakowany przez szkodniki, wówczas należy opryskiwać nie tylko jego sufit, ściany i podłogi, ale także ze- wnętrzne ściany budynku i podłoże przylega- jące fundamentu budynku z zewnątrz, gdyż z tych miejsc szkodniki mogą przedostać się do wewnątrz. Obecność szkodników stanowi dla prze- chowywanego ziarna dwojakiego rodzaju za- grożenie. Z jednej strony straty bezpośrednie wynikające z ubytku masy ziarna w wyniku żerowania szkodników, z drugiej zaś straty pośrednie wynikające z pogorszenia się jako- ści ziarna i zanieczyszczenia go wydalinami, wydzielinami, wylinkami czy martwymi osob- nikami. W zmagazynowanym ziarnie najczę- ściej występują: roztocze, owady, gryzonie, ptaki oraz mikroorganizmy, takie jak grzyby i bakterie. Grzyby i bakterie rozwijają się na po- wierzchni ziarniaków. Są niewidoczne gołym okiem. Organizmy te zasiedlają ziarno jesz- cze w okresie wegetacji na polu (mikroflo- ra pierwotna) i dla przechowywanego ziarna nie stanowią one zagrożenia przy odpowied- niej jego pielęgnacji (niska temperatura i wil- gotność). Zagrożeniem jest natomiast tzw. mikroflora wtórna, która zasiedla ziarno w czasie magazynowania i której źródłem jest znajdujący się w pomieszczeniach magazyno- wych kurz, a także zanieczyszczone maszyny i urządzenia magazynowe, owady, gryzonie, ptaki, a nierzadko sami pracownicy magazy- nów.  Grzyby pleśniowe, mogą rozwijać się zarówno na powierzchni ziar- niaków, jak i wnikać w ich głąb, prowadząc w ten sposób do trwałego uszkodzenia ziarnia- ków i zarodków. Ziarno pora- żone przez grzyby pleśniowe ma obniżoną wartość siewną, zmienia się jego zapach, smak i barwa. Ziarniaki intensywnie oddychają, co objawia się wzro- stem wilgotności i temperatury prowadzącym do tzw. samoza- grzewania się ziarna. W przy- padku ziarna siewnego może dojść nawet do termicznej sterylizacji ziarnia- ków, a tym samym utraty zdolności kiełkowa- nia. W zagrzybionym ziarnie zachodzą nieko- rzystne zmiany biochemiczne mające wpływ na wartość konsumpcyjną, paszową i techno- logiczną ziarna. Zwiększa się aktywność en- zymów, następuje rozpad tłuszczów. Mąka otrzymana z takiego ziarna nie nadaje się do wypieku, bo ciasto z niej otrzymane jest za- kalcowate i szybko kwaśnieje. Rozwijające się grzyby wytwarzają substancje szkodliwe tzw. mikotoksyny, które gromadzą się w ziar- nie bez możliwości ich usunięcia. Toksyny te mogą być przyczyną groźnych zatruć ludzi i zwierząt. Obecność grzybów w zmagazynowanym ziarnie może działać przywabiająco na nie- które gatunki szkodników, które później na swych ciałach mogą przenosić infekcję w nieskażone partie. Grzyby mogą też stano- wić dodatkowe źródło pokarmu dla owa- dzich szkodników, a tym samym wpływać na wzrost ich liczebności. Roztocza – rozkruszek mączny, roztoczek domowy i owłosiony. Są to niewielkie orga- nizmy do 1 mm długości. Ciało ich pokryte jest włoskami i szczecinkami. Występuje u nich rozwój ciągły, dając kilkanaście pokoleń w ciągu roku. Żerują w całej masie zmagazy- nowanego ziarna, a z nasion wygryzają biel- mo. Są szkodnikami wtórnymi, czyli atakują uszkodzone ziarno. Nie żerują na pokarmach, które mają poniżej 12% wilgotności. Ziarno i produkty zbożowe, zaatakowane przez roz- tocza, mają nieprzyjemny zapach i nie nadają się do spożycia przez ludzi i zwierzęta, spo- żyte zaś mogą wywoływać podrażnienia ślu- zówki przewodu pokarmowego, kolki i bie- gunki.  Spośród owadów największe szko- dy wyrządzają chrząszcze i motyle. • Wołek zbożowy – chrząszcz o długości 2 – 5 mm. Ciało smukłe, barwy jasnobrązo- wej do czarnej, głowa wyciągnięta w ryjek. Unikają światła, co utrudnia ich wykrycie. Rozwój larwalny przebiega wewnątrz ziarnia- ka. Larwa wygryza całe jego wnętrze, pozo- stawiając tylko łupinę. W miejscu skupienia wołka temperatura masy ziarna może wzro- snąć około 10 o C. W sprzyjających warunkach jedna para może wydać pokolenie liczące 8 mln osobników, które skonsumuje około 6 ton ziarna. Wołek zbożowy jest najgroźniej- szym szkodnikiem przechowywanego całego ziarna (5% strat). Ziarno zasiedlone przez lar- wy wołka zbożowego nie nadaje się do sie- wu. • Trojszyk – jest chrząszczem  o rdzawo- -brązowym ubarwieniu, długości 2,6 – 5 mm. Gdy magazyn jest silnie zaatakowany przez szkodniki, wówczas należy opryskiwać nie tylko jego sufit, ściany i podłogi, ale także zewnętrzne ściany budynku i podłoże przylegające fundamentu budynku z zewnątrz, gdyż z tych miejsc szkodniki mogą przedostać się do wewnątrz.