Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 45

WYWIAD NUMER 30 PRAWO NUMER 45 AgroNews .com.pl 59. I nspekcja Weterynaryjna niedostatecznie nadzorowała przestrzeganie zasad bioase- kuracji w gospodarstwach utrzymujących trzodę chlewną, zaś powiatowi lekarze we- terynarii nie przeprowadzali co najmniej raz w roku obowiązkowych kontroli tych gospo- darstw. Wydatki Inspekcji na bioasekurację stanowiły mniej niż 5% środków przeznaczo- nych na walkę z ASF. Decyzje administracyjne służące przeciwdziałaniu rozprzestrzeniania się ASF albo nie były podejmowane, albo nie sprawdzano ich wykonania. Próbki do zbada- nia wożono do bardzo odległych laboratoriów. W okresie objętym niniejszą kontrolą (2019–2021) zwalczanie i Afrykański pomór świń (ASF), szybko szerząca się zakaźna cho- roba wirusowa, na którą po- datne są świnie domowe oraz dziki, przenoszona jest przez wirusy wyjątkowo od- porne na działanie niskich temperatur. Wirusy nawet przez pół roku zachowują właściwości zakaźne w or- ganizmie zwierząt i w surowych, niedogoto- wanych produktach z mięsa wieprzowego lub dzików. Choroba nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka. Na rynku nie ma skutecz- nej szczepionki przeciw ASF, toteż pojawie- nie się choroby u świń w gospodarstwie ozna- cza konieczność bezzwłocznej likwidacji stada i utylizacji zabitych zwierząt, a także wszelkich substancji, z którymi zakażone zwierzęta mo- gły mieć kontakt. Działania te leżą w gestii In- spekcji Weterynaryjnej. Od ich zakończenia musi minąć długi okres, zanim w gospodar- stwie będzie można wznowić utrzymywanie świń. Dzik, podobnie jak świnia, zaraża się przede wszystkim poprzez kontakt z żywym osobni- kiem swojego gatunku, także poprzez skażo- ną żywność pozostawioną w miejscu bytowa- nia dzików. Rozprzestrzenianie się ASF wśród dzików może również wynikać z aktywno- ści myśliwych, którzy nie przestrzegają zasad bioasekuracji. Za jeden z głównych czynników powodujących rozprzestrzenianie się choroby – obok ingerencji człowieka – uznaje się migracje dzików. W tym względzie nieodzowne jest zwró- cenie uwagi na zwiększone padanie dzików w le- sie i poinformowanie o tym fakcie powiatowych lekarzy weterynarii. W takim wypadku pobiera- ne są próbki do badań laboratoryjnych. Do Europy Środkowej ASF został przywleczo- ny z kierunku południowo-wschodniego. 17 lu- tego 2014 r. potwierdzono pierwszy przypa- dek chorego dzika na terytorium Polski (powiat sokólski w województwie podlaskim). Pierwsze ognisko choroby u świń zostało stwierdzone 23 lipca 2014 r. (powiat białostocki w wojewódz- twie podlaskim). Obecnie choroba występuje we wszystkich państwach sąsiadujących z Polską. Radykalna depopulacja dzika jest powszechnie uznawanym i stosowanym remedium na rozprzestrzeniający się wirus ASF. Intensywny odstrzał tego gatunku ma zmniejszyć, obok stosowania wzmożonej bioase- kuracji, prawdopodobieństwo przenikania cho- roby do gospodarstw, w których utrzymywana jest trzoda chlewna. W marcu 2017 r. wprowa- dzono w całej Polsce nowy program zwalczania ASF, przewidujący m.in . wysokie gratyfikacje za odstrzał dzików zależnie od strefy zagrożenia wi- rusem. Metoda masowej redukcji populacji dzików po- przez skoordynowany odstrzał jako jedno z pod- stawowych narzędzi przeciwdziałania ASF zo- stała zakwestionowana przez część środowiska naukowego. Autorzy listu otwartego w tej spra- wie najistotniejszy czynnik szerzenia się afrykań- skiego pomoru świń upatrują w człowieku, a nie w dzikach, a prawdziwą przyczyną rozwoju ASF w Polsce jest – ich zdaniem – niewystarczająca kontrola sanitarna w branży trzody chlewnej. Po przeprowadzonej w 2017 r. kontroli nt. re- alizacji programu bioasekuracji jako elemen- tu zwalczania afrykańskiego pomoru świń NIK wnioskowała o rygorystyczne egzekwowanie NIK oskarża lekarzy weterynarii o nierzetelność.