Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 47

W niektórych rejonach obserwuje się również masowe pojawy ploniarek, wciornastków, mi- niarek oraz rolnic. Intensyfikacja upraw zbóż, zmiany w agro- technice i strukturze zasiewów, powszechne stosowanie pestycydów oraz zmiany klimatycz- ne są przyczynami coraz częściej występujące- go zagrożenia ze strony mało znanych, mniej ważnych szkodników. Żyły one od wielu lat w łanach zbóż, lecz w niewielkiej liczbie nie po- wodując żadnych szkód. Przykładem szkodni- ków zaskakująco licznie pojawiających się w ciągu ostatnich lat mogą być: pryszczarki, mi- niarki, łokaś garbatek oraz lenie, śmietki, nała- nek kłosiec, żółwinek zbożowy i lednica zbożo- wa. Poniżej przedstawiona jest charakterystyka najważniejszych szkodników zbóż, wraz z me- todami i sposobami zwalczania. Lenie Szkodniki należące do rodziny leniowatych ( Bi- bionidae ) są znane i spotykane sporadycznie na PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 47 14. AgroNews .com.pl masy tysiąca ziaren, pogorszenie zdolności kiełkowania i obniżenie parametrów wypiekowych. Mogą również wy- twarzać szkodliwe dla ludzi i zwierząt mykotosyny. Septorioza plew pszenicy Choroba przenosi się z liści na kłosy. Na plewach powstają brunatno-fioletowe plamy. Plewy w górnej części stają się brązowe. Z czasem pojawiają się ciemne punkty owocni- ków grzyba. Fuzarioza kłosów Przy podstawie plew powstają brązowe pierścienie. Kłosy stają się blade a część ziaren zasycha. Przy dużej wilgotno- ści występują łososiowe skupiska zarodników. Czerń zbóż Występuje jako następstwo po wcześniej- szym porażeniu innymi patogenami lub w wyniku innych uszkodzeń. Na kłosach poja- wia się szaro-czarny nalot. Kłos zostaje do- datkowo osłabiony w wyniku braku dostępu światła do żyjących jeszcze tkanek. Mączniak prawdziwy Może przenosić się z zainfekowanych gór- nych liści rośliny. Typowym objawem jest szary watowaty nalot który po zmyciu przez deszcz odsłania brązowe plamy obumarłej tkanki. Najczęściej pojawia się w słabo prze- wiewnych, zagęszczonych łanach. Śnieć cuchnąca pszenicy Porażone kłosy mogą być nieco krótsze od kłosów zdrowych i mają niebiesko- zielony kolor. Plewy są nieco rozszerzone i zamiast ziarna zawierają początkowo lepkie a następ- nie twarde ziarna porażone śniecią z brązo- wo-czarnymi zarodnikami o charakterystycz- nym zapachu zalewy śledziowej. Śnieć karłowa pszenicy Objawy są podobne do objawów śnieci cuch- nącej, jednak kłosy są w większym stopniu skrócone. Kłos ma nieregularną budowę, wcześniej dojrzewa a zamiast ziaren powsta- ją ciemne torebki śnieciowe. Szkodniki zbóż Ochrona zbóż przed szkodnikami Problem zwalczania szkodników zbóż o eko- nomicznym znaczeniu wyłonił się wraz ze zmianami w technologii uprawy. Intensywna ochrona przed chwastami i chorobami oraz obfite nawożenie sprzyjają rozwojowi róż- nych gatunków owadów. Szkodniki występu- jące na zbożach mogą obniżyć plon ziarna o 2-20 dt/ha. Gatunkami najważniejszymi wy- stępującymi na terenie Polski i zagrażającymi zbożom są skrzypionki, mszyce i pryszczarki. WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 47 AgroNews .com.pl 15. roślinach uprawnych, ale po raz pierwszy, po wieloletniej przerwie, w niektórych rejonach kraju stwierdzono ich masowe występowa- nie. Obserwowany w 2004 r. brak wschodów zbóż jarych był spowodowany m.in . wystę- powaniem tych szkodników. Na polach znaj- dowano tylko fragmenty łupin nasiennych, natomiast ziarno zostało zniszczone przez larwy leni (Wielkopolska, okolice Zielonej Góry oraz Dolny Śląsk). Lenie to muchówki o umiarkowanie owło- sionym, krępym ciele, barwy czarnej, posia- dające niezbyt długie, grube, wieloczłonowe czułki i grube nogi z kolcami na przednich goleniach. W ciągu roku rozwija się tylko jed- no pokolenie szkodnika. Lot postaci doro- słych trwa od kwietnia do czerwca. Dla roślin uprawnych szkodliwe są postacie larwalne, długości do 15 mm, barwy ziemnisto-sza- rej, beznogie z ciemną głową, zaopatrzone na każdym segmencie w krótkie szczeciny i cztery kolce na końcu ciała. Młode larwy że- rują początkowo na znajdujących się w gle- bie resztkach roślinnych. Nieco starsze żerują na korzeniach, bulwach, cebulach, szyjkach Fot 3. Rdza żółta Fot 4. Rdza brunatna