Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 47

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 47 18. AgroNews .com.pl zowo-żółte odnóża. Lot pierwszego pokole- nia odbywa się od końca kwietnia do początku czerwca, natomiast od końca czerwca do sierp- nia występuje pokolenie letnie, a od sierpnia do końca października pokolenie jesienne. Lar- wy smukłe, lśniące, białe, do 5 mm, bez nóg. Larwy I i II pokolenia uszkadzają młode zasie- wy, larwy II pokolenia niszczą również zawiązki ziaren. Larwa uszkadza w zbożach zawsze tyl- ko jeden pęd, jej rozwój trwa od 20 do 30 dni. U zaatakowanych roślin zaobserwować można: we wczesnojesiennych i późnowiosennych za- siewach żółknięcie i obumieranie liści serco- wych, często u podstawy liści objawy zgnilizny; rośliny, które się nie rozkrzewiły obumierają, a rozkrzewione tworzą zwiększoną liczbę pędów, które rzadko się wykłaszają. Pryszczarek pszeniczny, paciornica pszeniczanka Należące do muchówek pryszczarkowate są wysmukłymi owadami, które na długich no- gach trzymają się plew, wylatują w czasie kło- szenia. Larwy powodują zniszczenia ziarnia- ków, wysysając z nich soki. Są wielkości od 2 do 2,5 mm, żółte lub pomarańczowo-czerwo- ne, bez nóżek. Na skutek zaatakowania kło- sków pęka okrywa owocowa, co często pro- wadzi do infekcji wirusowych. Około połowy czerwca dorosłe osobniki wydostają się z gle- by. Uprawy pszenicy są zagrożone jedynie przez około 5 dni, ponieważ paciornica psze- niczanka znajduje się w kłosach jedynie w okresie wczesnego kłoszenia się, a pryszcza- rek pszeniczny zajmuje kłosy jedynie na krótko przed kwitnieniem. Oba gatunki występują w nieregularnych odstępach czasowych i są groź- nymi szkodnikami regionalnymi. Pryszczarek zbożowiec Szkodnik należący do muchówek, długość owosionego ciała 5 mm, czarno-brązowy tu- łów, czerwony odwłok, długie odnóża. Doro- słe owady wydostają się z gleby około poło- wy maja. Larwy wnikają do pochwy liściowej, a następnie wędrują w dół źdźbła i zaczynają żer powyżej węzła na źdźble. Wczesne obja- wy żerowania to nabrzmiałe pochwy liścio- we uszkodzonego źdźbła, pod nimi tworzą się siodłowate narośla, w których znajdują się larwy. Następstwem uszkodzeń powodowa- nych przez pryszczarka zbożowca są niedo- rozwinięte rośliny, przedwczesna dojrzałość i niewypełnione ziarno. Pryszczarek zbożo- wiec jest związany z rejonami o wysokiej wil- gotności powietrza; jego masowych pojawów należy się spodziewać zwłaszcza w latach o szczególnie wysokiej wilgotności. Rolnice Rolnice to motyle średniej wielkości. Czę- sto mają szarobrunatne ubarwienie o jaśniej- szych tylnych skrzydłach. Dorosłe osobniki latają najczęściej od połowy maja do połowy lipca i od sierpnia do października, po zmierz- chu i w nocy. Samice składają jaja do ziemi lub na roślinie żywicielskiej. Gąsienice są na- gie i żerują najczęściej w nocy. Ich cechą cha- rakterystyczną jest spiralne zwijanie się w czasie spoczynku lub w razie zaniepokojenia. Młode gąsienice żerują na nadziemnych czę- ściach roślin, starsze kryją się w glebie, gdzie uszkadzają kiełkujące ziarno lub wychodzą w nocy na powierzchnię i podgryzają rośliny u nasady. Uszkodzenia w okolicy szyjki ko- rzeniowej powodują, że roślina przewraca się i zamiera. Stadium zimującym są gąsieni- ce, zakopane w ziemi na głębokości od 10 do 15 cm. Wiosną, pod koniec kwietnia gąsieni- ce kończą żer i przepoczwarzają się pod po- wierzchnią gleby. Problem rolnic pojawił się po raz pierwszy od dłuższego czasu w 2003 roku. Gąsienice żerowały nie tylko na warzywach, burakach WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 47 AgroNews .com.pl 19. i ziemniakach, lecz rozprzestrzeniły się także na zasiewy rzepaku ozimego i zbóż. Tak silne uszkodzenia roślin rzepaku ozimego i zbóż nie były dotychczas notowane w Polsce. W nie- których rejonach kraju liczebność gąsienic, do- tyczy to zwłaszcza rolnicy zbożówki, osiągnęła od kilkudziesięciu do 200 sztuk na 1 m2. Stra- ty spowodowane przez gąsienice, zwłaszcza na Opolszczyźnie, Dolnym Śląsku, Kujawach czy w południowej Wielkopolsce i woj. łódzkim, zmu- siły wielu rolników do zaorania plantacji rze- paku oraz wcześnie posianych zbóż ozimych. Sytuacja taka miała miejsce w rejonach, gdzie stosuje się wiele uproszczeń agrotechnicznych, a na polach pozostawia się nieprzyorane reszt- ki pożniwne, na których rozwijają się szkodniki. Badania nad rolnicami wskazują na cyklicz- ność ich masowych pojawów, tj. gradacji rolnic, które mają miejsce co 10, 7, 5, a nawet 3 lata. Jednym z głównych czynników zmiennego wy- stępowania rolnic są warunki meteorologicz- ne. Najbardziej sprzyjające rozwojowi rolnic są wczesne, suche i ciepłe wiosny oraz lato, suche jesienie, a także mroźne i śnieżne zimy. Wyższe temperatury przyspieszają rozwój rolnic. Czyn- nik ten wpływa na częstsze występowanie dru- giego pokolenia rolnic, zwiększając ich liczeb- ność. Stosując preparaty przeciwko rolnicom powinno się uwzględniać następujące zalece- nia: • Zabieg opryskiwania prowadzić tylko wieczo- rem, najlepiej gdy gąsienice znajdują się we wczesnych stadiach rozwojowych, przed lub po wschodach roślin, •Wyższą dawkę stosować do zwalczania star- szych stadiów gąsienic oraz podczas dużego nasilenia szkodnika. Skoczek sześciorek Pluskwiak równoskrzydły o wysmukłym ciele, zielonkawo-żółty, na głowie 6 plamek, skrzydła przezroczyste, dachówkowato złożone, dłu- gość od 3 do 4 mm. Larwa podobna do postaci dorosłych, lecz mniejsza i bez skrzydeł. Żero- wanie larw i postaci dorosłych powoduje żó- łknięcie i częściowo zasychanie liści, na któ- rych zauważyć można małe srebrzyste plamy, później żółknące i czerwieniejące. Zamieranie roślin początkowo występuje na brzegu pola, skąd szkodnik, uszkadzając kolejne rośliny, przemieszcza się w głąb. Stadium zimują- cym są jaja, z których na przełomie kwietnia i maja wylęgają się larwy. Żerują na oziminach, później na zbożach jarych, osiągając dojrzałe stadium, które daje drugie pokolenie. Po wystąpieniu szkodnika uprawy powin- no się opryskiwać insektycydem Bi 58 Nowy (0,6 l/ha). Uproszczenia agrotechniczne sprzyjają rozwojowi skoczka sześciorka. Skrzypionki Chrząszcze z rodziny stonkowatych, ciało wydłużone, metalicznie błyszczące, zielonka- we lub niebieskie, czułki długie, nitkowate. Zimują w ściółce i korzeniowych częściach roślin. Postacie dorosłe wiosną prowadzą żer uzupełniający na liściach zbóż i traw. Larwy brunatno-żółte z czarną głową, odżywiają się miękiszem, zdrapując go wzdłuż nerwów liści. Prowadzi to do powstawania białych plam i podłużnych dziurek na liściach, u ro- ślin młodych występuje nadmierne krzewie- nie. Chrząszcze pojawiają się w lipcu, żyją do jesieni, żerując na zbożach i trawach. Śmietka ozimówka Larwy tej muchówki uszkadzają rośliny w sposób podobny do ploniarki zbożówki. Wio- sną można zaobserwować rzędowe żółknię- cie liści sercowych, spowodowane podgry- zaniem i przegniciem u podstawy, liście te można łatwo wyciągnąć. Młode rośliny za- atakowane przez tego szkodnika często giną. Larwy są kremowo-białe, długości do 9 mm,