Gazeta Interaktywna AgroNews Nr 47

WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 47 AgroNews .com.pl 33. W jaki sposób reagować? Występowanie mykotoksyn można określić metodami laboratoryjnymi, ale często na po- ziomie gospodarstwa wystarczy ocena or- ganoleptyczna przy- gotowywanej paszy. Jej kontrolę należy przeprowadzać już od obserwacji warun- ków uprawy i zbioru, przeglądu magazy- nów, warunków prze- chowywania, oraz od stanu urządzeń słu- żących do przygoto- wania i zadawania pasz. Bardzo ważna jest również obserwacja zwierząt podczas ich skarmiania. Wszystkie niepokojące sygnały mające związek ze spad- kiem poziomu produkcji (wydajności, przy- rostów) oraz zmiany zachowania i wyglądu zwierząt powinny być analizowane również pod kątem ewentualnej zawartości mykotok- syn w zadawanej paszy. Eliminowanie oraz ograniczenie negatyw- nych skutków działania mykotoksyn można prowadzić metodami fizycznymi, chemiczny- mi i biologicznymi. Na poziomie gospodarstwa stosuje się metody bio- logiczne. Polegają one głownie na wykorzysta- niu probiotyków, pre- biotyków, enzymów, a także glinokrzemianów i węgla aktywnego przez wykorzystanie ich wła- ściwości sorbcyjnych, również w stosunku do mykotoksyn. Skuteczne zapobieganie występowaniu my- kotoksyn w paszach należy prowadzić po- przez uprawę roślin o podwyższonej odpor- ności na choroby grzybowe, przestrzeganie terminu zbioru oraz prawidłowe przygotowa- nie pasz treściwych i objętościowych, szcze- gólnie kiszonek. Eliminowanie oraz ograniczenie negatywnych skutków działania mykotoksyn można prowadzić metodami fizycznymi, chemicz- nymi i biologicznymi. WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 47 Początek dynamicznego rozwoju badań nad tymi substancjami przyjęty jest na 1960 rok, kiedy to doszło do masowego zatrucia indy- ków w Anglii. Obecnie mykotoksyny przyczy- niają się również do ponoszenia olbrzymich kosztów ekonomicznych przez producentów rolnych na całym świecie. Rodzaje mykotoksyn Do najważniejszych rodzajów mykotoksyn, pod względem ekonomicznym i toksykolo- gicznym w praktyce rolniczej, przetwórstwie, obrocie i przechowalnictwie, uznaje się afla- toksynę B1, ochratoksynę A oraz deoksyni- walenol. Ochratoksyna A jest wytwarzana w ziarnie zbóż (po ich zbio- rze) przez grzyby rodzajów Asper- gollius i Penici- lium. Dzieje się tak na skutek nie- prawidłowego ich przechowywania. Szczególnie waż- na jest w tym przy- padku wilgotność ziarna na poziomie nie przekraczają- cym 14% zawartości wody, która powinna ograniczać rozwój mykotoksyn. Alfatoksyna B1 oraz jej pochodne mogą występować w importowanych makuchach arachidowych, bawełnianych oraz ziarnie ku- kurydzy ze strefy subtropikalnej. Należą do najbardziej kancerogennych związków wy- twarzanych przez organizmy żywe. Z punktu widzenia praktyki rolniczej, mykotoksyny można podzielić na dwie grupy: powstającą w wyni- ku chorób roślin podczas ich wegetacji oraz tworzące się po zbiorach płodów rolnych, głównie w wyniku niewłaściwych warunków ich przechowywania. Natomiast deoksyniwalenol i jego pochod- ne wytwarzają patogeniczne gatunki Fusa- rium, porażające kolby kukurydzy, ziarniaki i kłosy zbóż. Wzrost zanieczyszczenia ziarna mykotosynami wytwarzanymi przez ten ga- tunek jest wynikiem miedzy innymi uprawy zbóż w monokulturach z pominięciem trady- cyjnego płodozmianu. Niebezpieczne skutki działania Wnikanie mykotoksyn do organizmu może odbywać się przez zjadanie zanieczyszczonej paszy, układ oddechowy i skórę. Toksyny te powodują zatrucia ostre oraz przewlekłe. Obowiązkiem każdego hodowcy zwierząt jest dbałość o środowisko oraz o jakość sto- sowanej paszy w żywieniu zwierząt. Popeł- niane błędy w czasie produkcji, przygoto- wania i zadawania pasz mogą mieć znaczący wpływ na kondycję i zdrowie utrzymywa- nych zwierząt, a w konsekwencji na obniże- nie opłacalności prowadzonej produkcji. Powstające podczas nieprawidłowego przebiegu tych procesów mykotoksyny mają niekorzystny wpływ na organizm zwierzęcia. Ich szkodliwość za- leży od wieku zwie- rząt, diety, poziomu toksyn i czasu ich działania. Powodu- ją spadek odporno- ści immunologicznej, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu zakażeń patogenami obecnymi w środo- wisku. Dalszymi niepożądanymi skutkami działa- nia mykotoksyn są: spadek pobierania paszy i niższe jej wykorzystanie, problemy z rozro- dem, obniżenie produkcyjności, spadek ape- tytu oraz obniżenie przyrostów masy ciała. W przypadku dłuższego ich działania może dochodzić do uszkodzenia wątroby, nerek, śledziony i płuc. 32. AgroNews .com.pl Wnikanie mykotoksyn do organizmu może odbywać się przez zjadanie zanieczyszczonej paszy, układ oddechowy i skórę. Toksyny te powodują zatrucia ostre oraz przewlekłe.