Gazeta AgroNews Nr 48

PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 48 38. AgroNews .com.pl WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 48 AgroNews .com.pl 39. Zasady bezpieczeństwa w pracy przy koniach Fizyczna praca w sektorze rolniczym niesie ze sobą podwyższone ryzyko kontuzji oraz poważnego uszczerbku na zdrowiu. Z jednej strony jest ona ściśle powiązana z koniecznością obsługi maszyn rolniczych (przeważającej w ukierunkowanych na produkcję roślinną gospodarstwach) zaś z drugiej (w przypadku gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierzę- cej) rolnik dodatkowo każdego dnia musi zmagać się z profesjonalną obsługą poszczególnych gatunków zwierząt. J ak wiadomo, w przypadku zwierząt gospodarskich w wyniku trwającej przez lata selekcji pod kątem zacho- wania oraz wymaganych cech produkcyj- nych, poszczególne gatunki w porównaniu ze swoimi nieudomowionymi przodkami uległy pewnym ograniczonym zmianom. W odnie- sieniu do koni przez lata dążono do uzyskania osobników szybko uczących się oraz chętnie współpracujących z człowiekiem, przy jedno- czesnym zachowaniu ich naturalnej siły oraz odporności. Efektem końcowym miały być zatem osobniki jak najbardziej bez- pieczne do pracy z człowiekiem. Mimo sukce- sów hodowlanych w powyższych aspektach, nale- ży brać jednak pod uwagę zachowania uwarunkowane pierwot- nie, których mimo lat pracy nie udało się w pełni zatracić. Wwarunkach naturalnych sta- nowiły one wyznacznik życia lub śmierci. Reakcje na zagrożenie Pierwszą naturalną reakcją konia na jaki- kolwiek nowy bodziec jest natychmiastowa ucieczka. Dopiero po oddaleniu się od po- tencjalnego źródła zagrożenia zwierzę może sobie pozwolić na „przemyślenie” oraz zde- cydowanie, czy reakcja ta była potrzebna, czy też zbędna. W przypadku koni domo- wych hodowcy dążą do stępienia tego kon- kretnego instynktu w jak największym stop- niu. Mimo to, aby zwiększyć bezpieczeństwo w pracy z koniem, powinno się podejmować ciężką pracę związaną z odczulaniem zwie- rząt na wszelkie nowe bodźce, które mogą stanowić powód potencjalnej ucieczki. Dzięki wspomnianej wcześniej chęci do współpracy oraz nauki, zmniejszenie ryzyka gwałtownej reakcji znacznie wpłynie na bezpieczeństwo pracy. Jeśli jednak możliwość ucieczki zostaje zwierzęciu udaremniona, może dojść do agre- sji mającej charakter obronny. Do takich za- chowań można zaliczyć dębowanie (stawanie na tylnych kończynach oraz podnoszenie się do góry), kopanie, gryzienie, brykanie (gwał- towny odrzut tylnych kończyn) bądź pono- szenie (szybki, niekontrolowany ruch do przo- du, bez możliwości zatrzymania). Zachowania te stanowią wyzwanie dla bezpieczeństwa osób przy nich pracujących, które w pierw- szej kolejności powinny brać pod uwagę miej- sca bądź sytuacje, które mogą potencjalnie sprowokować zwierzę do chęci ucieczki bądź obrony. W odniesieniu do wspomnianego wcześniej kopania bardzo newralgicz- nym momentem jest czyszczenie kopyt, które wiąże się z ko- niecznością pochyle- nia się twarzą w dół przy jednoczesnym zabu- rzeniu równowagi konia. Oczywiście czynność tą należy wykonywać z zachowaniem szcze- gólnej ostrożności oraz pod żadnym pozo- rem nie kucać. Powinniśmy zachować pozycję umożliwiającą natychmiastowe usunięcie się z zasięgu kopyt. Aby zachować jak największą kontrolę nad zwierzęciem w trakcie jego prowadzenia, bez- względnie należy trzymać je na uwiązie przy- mocowanym do kantara. Dzięki temu, w sytu- acji spłoszenia możemy w jakikolwiek sposób podjąć próbę zapanowania nad koniem. War- to tu zwrócić uwagę na prawidłowe trzymanie sznura w taki sposób, aby w razie gwałtownej reakcji zwierzęcia, nie zacisnął się on wokół dłoni, co mogłoby doprowadzić do znacznej kontuzji oraz utraty kontroli. W przypadku zadębowania należy zwró- cić uwagę na natychmiastowe usunięcie się z przodu konia oraz zasięgu kopyt wyrzucanych ku przodowi. W takiej sytuacji najlepiej stanąć u jego boku, starając się jednocześnie uspoko- ić oraz opanować zwierzę. Pierwszą naturalną reakcją konia na jakikolwiek nowy bodziec jest natychmiastowa ucieczka.