Gazeta AgroNews Nr 48

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 48 WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 48 6. AgroNews .com.pl AgroNews. com.pl 7. togeniczną działalność, to przechodzą takie etapy jak infekcja, inkubacja, a po odpowiednich zabiegach rekonwalescencyjnych czasami również zamieranie, czyli śmierć żywiciela-rośliny. Zakażenie, czyli infekcja przez wniknięcie patogenu (grzyba) do rośliny, to pierwszy etap rozwoju choro- by, dalej patogen infekuje i może to trwać od 2 go- dzin do kilku tygodni. Grzyby dokonują infekcji na kilka sposobów, na przykład poprzez rany, naturalne otwory oraz przez tkankę okrywającą. W pierwszym etapie infekcji następuje inaktywacja, czyli namnażanie na roślinie-żywicielu zarodników lub fragmentów grzybni. Często dzięki mniejszym lub widocznym prądom powietrza, wody, zwierząt, a na- wet człowieka. Najmniejsza ilość patogenu, który jest niezbędny, aby wywołać infekcję to próg infekcji. Ponieważ w większości rośliny pokrywa warstwa kutykuli ochronnej, której patogen nie może poko- nać, miejscem wniknięcia są znamiona słupków, mio- dniki, główki pręcików, kiełki czy włośniki, aparaty szparkowe, przetchlinki, blizny, mechaniczne uszko- dzenia oraz drobne uszkodzenia przez nakłucia owa- dów. Są też przypadki tworzenia na powierzchni rośliny warstwy białka, tłuszczów i wielocukrów przez za- rodniki grzybów, które po napęcznieniu przenikają do warstwy rośliny. Napęczniała warstwa klejąca na powierzchni liścia umożliwia kiełkowanie zarodnika grzyba, który wytwarza strzępkę rostkową, infekcyj- ną. Ona z kolei jest w stanie przebić warstwę ochron- ną rośliny, kutykulę, wykorzystując dwa podstawowe mechanizmy: trawienie enzymatyczne za pomocą en- zymów, które hydrolizują i rozpuszczają powierzch- nię ochronną, a także nacisk mechaniczny wykorzy- stujący klinowato zakończone strzępki. Podstawowymi warunkami koniecznymi do właści- wego przebiegu infekcji grzyba są: •woda, której źródłami są: deszcz, woda z rosy czy mgły, niekiedy niewłaściwe podlewanie czy desz- czowanie, albo niektóre grzyby, których zarodniki wykorzystują wodę bezpośrednio z powietrza, np. mączniaki rozwijają się dobrze przy dużej wilgotności względnej powietrza, Fot 4. Rdza brunatna liści Fot 5. Brunatna plamistość liści • temperatura; najbardziej optymalną tem- peraturą rozwoju grzyba patogenicznego jest przedział 20-25 stopni Celsjusza, im bardziej temperatura rośnie lub się obniża w stosunku do tego przedziału, tym mniejszy rozwój grzyba, • tlen, potrzebny do zainfekowania, rozwoju i namnaża- nia zarodników grzy- ba, • światło, • inne sprzyjają- ce czynniki rozwoju grzybów charaktery- stycznych to odczyn lekko kwaśny i taki najczęściej występuje na powierzchni liści. Wszystkie te czynniki warunkują inkubację, czyli wylęganie się choroby grzybowej, które trwa od zakończenia infekcji aż do momen- tu wystąpienia pierwszych objawów choro- bowych rośliny. W tym czasie grzyb patogen intensywnie rozwija się w tak zwanych prze- strzeniach międzykomórkowych, a także na po- wierzchni liści i łodyg, natomiast strzępki grzyba wydzielają enzymy i substancje toksyczne. Obja- wami na roślinach takiego działania grzybów są: przebarwienia, nekrozy, zniekształcenia różnego rodzaju narośli, czasa- mi zrakowacienie. Ist- nieją również porażenia grzybowe, tak zwane bezobjawowe, gdy rośli- na-żywiciel jest bardzo odporny, a patogen jest mało agresywny lub nie sprzyjają mu warunki środowiskowe. Działalność grzybów w uprawach rolniczych jest wysoce niepożądana. Każdego roku powodu- je olbrzymie straty w ilościach i jakości pozyski- wanych plonów. W obecnym czasie rolnik jednak dysponuje dużą wiedzą na temat rodzaju i szko- dliwości występujących grzybów patogennych i może przez odpowiednie zabiegi przeciwdzia- łać ich szkodliwej działalności w uprawach polo- wych. Jan Kałużny Zakażenie, czyli infekcja przez wniknięcie patogenu (grzyba) do rośliny, to pierwszy etap rozwoju choroby, dalej patogen infekuje i może to trwać od 2 godzin do kilku tygodni.