Gazeta Nr 50

Co jest ważne? Pierwszej kontroli stanu racic powinniśmy dokonać u jałówek już w wieku 12-16 mie- sięcy. Natomiast u zwierząt bez wad postawy pierwszą korek- cję wykonuje- my w wieku 18- 20 miesięcy. Od tego czasu za- bieg powinien być wykonywany regularnie, mi- nimum 2 razy w roku - na wiosnę i na jesieni. U krów korzystających z pastwiska, korek- ta racic powinna być wykonana na 4-6 tygo- dni przed ich wyjściem na pastwisko, a druga przed powrotem do obory na okres zimy. Jest to ważne ze względu na zmianę rodzaju pod- łoża. Z powodu schorzeń kończyn wydajność mleczna krowy obniża się o 4-20% w po- równaniu do krów zdrowych, a w przypad- ku ciężkich kulawizn nawet o 25-80%, aż do całkowitego zaniku wydzielania mleka. Scho- rzenia racic wskazują też wysoką zależność z zapaleniem błony śluzowej macicy, opóźnio- nym zwijaniem się macicy po porodzie, dys- funkcją jajników oraz problemami z zapłod- nieniem. Jak dochodzi do schorzenia? Racice zbudowane są z kości racicowej i ko- O racice powinniśmy dbać prak- tycznie od urodzenia. Odpo- wiednia pielęgnacja w okre- sie wzrostu może całkowicie wyeliminować wady postawy, ze względu na dużą elastycz- ność kończyn. Zgodnie z zasadą, że profilak- tyka jest najważniejsza - im wcześniej zdia- gnozujemy problem, tym większą mamy szansę na jego rozwiązanie. WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 50 ronowej, skóry właściwej, ściany, obwódki, puszki rogowej, piętki, podeszwy i struktur dodatkowych, takich jak ścięgna, staw racicowo-koronowy i kalet- ka trzeszczki racicowej. Róg ściany racicy rośnie od korony tj. owłosionej część racicy w dół w kierunku wierzchołka, w tempie 5 mm miesięcznie. Wyrasta- nie przedniej części racic uniemożliwia zwierzęciu naturalny chód i staje się on sztywny, krótki. Po- deszwa przedniej części racicy grubieje, co powo- duje załamanie osi palca w kierunku piętki, a w kon- sekwencji nacisk ciężaru ciała przenoszony jest na podeszwę i piętkę, gdzie powstają wrzody. Róg ścierny racic u przeżuwaczy rośnie z szybkością od 3 do 13 milimetrów na miesiąc. W naturalnych warunkach bytowania wolnożyjących przeżuwaczy tempo rośnięcia rogu jest dostosowane do szybko- ści ścierania, na- tomiast w obo- rach naturalne ścieranie jest wolniejsze od jego narastania. Prowadzi to do nadmiernego wyrastania racic i powstawania różnych zniekształceń kończyn i schorzeń racic. Po- zbawienie możliwości ruchu uniemożliwia prawidło- we ścieranie, a róg racicowy - szczególnie przednia ściana rogowa - nadmiernie rozrasta się, głównie na długości i w końcu zawija do góry, zaś końce nakła- dają się na siebie. Ściany boczne podwijają się pod spód i cała podeszwa grubieje. Najczęstsze choroby Przyczynami schorzeń racic są najczęściej: uwa- runkowania genetyczne związane z małą wytrzy- małością układu kostno-stawowo-więzadłowego kończyn i rogu, zwiększona masa ciała i wydajność powodująca zwiększone obciążenie szczególnie tyl- nych kończyn, nieprawidłowo zbilansowana daw- ka pokarmowa, ograniczenie lub brak ruchu, który uniemożliwia prawidłowe ścieranie rogu, zła jakość podłogi powodująca urazy podeszwy, czynniki higie- niczne, , jak duża wilgotność stanowisk (szczególnie w oborach bezściółkowych), co powoduje rozmię- kanie rogu racicowego i zwiększa podatność na ura- zy oraz gnicie, nieutwardzone, zabłocone i mokre Choroby racic, poza stratami ekono- micznymi, są przyczyną znacznego ob- niżenia komfortu zwierząt oraz ich cierpienia zwierząt. wybiegi przy chowie wolnostanowiskowym, a także wadliwa pielęgnacja lub brak pielęgnacji racic. Wszystko to prowadzi do nadmiernego wyrośnięcia rogu racicowego. Najczęściej spotykane schorzenia ra- cic bydła to: - gnicie rogu - występuje u zwierząt przebywa- jących w złych warunkach higienicznych, sto- jących w oborniku lub błocie. Dotyczy głównie piętek. W początkowym łagodnym stanie wy- starcza wystruganie racic i nasączenie ich dzie- gciem. W bardziej zaawansowanym stadium zakłada się opatrunek z jodoformu i siarczanu miedzi , · wrzód podeszwy - występuje u zwierząt cięż- kich, z nieprawidłowo ukształtowanymi racica- mi, nieprawidłową postawą i rozmiękłym rogiem racicowym. Leczenie polega na prawidłowym ukształtowaniu racic, oczyszczeniu ich i stoso- waniu opatrunków - początkowo z antybioty- kiem, później z jodoformem, a w końcu z dzie- gciem. Zapobieganie polega na stosowaniu prawidłowej korekcji racic i kąpieli utwardzają- cych z formaliny, · zanokcica - jedno z najczęściej spotykanych schorzeń szpary międzyracicowej i okolic wywo- łane przez bakterie beztlenowe. Nieodpowied- nia ściółka, kamieniste pastwiska i przepędy są źródłem mikrourazów szpary międzyracicowej, stanowiących drogę wnikania bakterii. Podczas leczenia podaje się antybiotyk miejscowo pod opatrunkiem oraz stosuje okłady z jodoformu lub rywanolu. Zapobieganie polega na odpo- wiednim żywieniu zwierząt, korekcji racic, utrzy- maniu ich w czystości, odkażaniu i utwardzaniu. Czym jest korekcja? Profilaktyka w postaci korekcji to nic innego jak obcinanie, modelowanie i formowanie paznokci. Niewiele różni się od zabiegu, którego dokonu- je każdy człowiek. Różnica polega na tym, że my wykonujemy go raz w tygodniu, a u krowy prze- prowadza się go co 6 miesięcy. Nie trzeba też chyba nikogo przekonywać, a szczególnie tych, którym paznokcie wrastają w palce, że wiąże się z tym straszny ból i nie można wtedy chodzić Korekcja polega na usunięciu nadmiernie przero- śniętego rogu racicowego i nadaniu racicom wła- ściwego kształtu, który zapewnia zwierzęciu rów- nomierne rozłożenie nacisku ciała. W jej wyniku skrócony zostaje wierzchołek racicy i zmniejszo- na grubość przedniej części podeszwy, przywraca się naturalne ustawienie osi palca i przenosi głów- ny nacisk ciężaru ciała z piętki i tylnej części po- deszwy na jej przednią część, zapobiegając tworze- niu wrzodu. . Korekcja samodzielna W przypadku racic zdrowych i nie przerośniętych nadmiernie, korekcji możemy dokonać sami unie- ruchamiając kończyny krowy. Jednak, gdy mamy do czynienia z chorobami i poważnymi zniekształ- ceniami racic, powinniśmy zabieg zlecić doświad- czonemu i profesjonalnemu korektorowi. Należy zwrócić uwagę na fakt, że po wykonaniu zabiegu krowa nie powinna poruszać się gorzej niż przed wejściem do poskromu. W celu zapewnienia bezpieczeństwa, zarówno zwierzęciu jak i osobie wykonującej korektę, pod- czas wykonywania zabiegu krowa powinna być odpowiednio unieruchomiona. Służą do tego po- skromy: klasyczny poskrom typu „krowa stoi” oraz poskrom hydrauliczny unieruchamiający krowę w pozycji leżącej na boku. Poskromy hydrauliczne są wygodniejsze dla obsługującego, ale droższe i mniej komfortowe dla zwierzęcia. Niezależnie od rodzaju poskrom powinien być stabilny, wytrzy- mały i mobilny, umożliwiać bezpieczne i wyklucza- jące urazy unieruchamianie zwierzęcia i jego koń- czyn oraz zapewniać bezpieczeństwo obsłudze. Do przeprowadzenia korekcji racic niezbędne są na- rzędzia do korekty takie jak: noże i nożyce kopyto- we, tarniki czyli pilniki oraz szlifierka kątowa. Kąpiele racic i inne sposoby leczenia Możemy oczywiście zapobiegać chorobom poprzez systematyczne przeglądanie racic, regularną korek- tę oraz szybkie reagowanie na występujące proble- my. Pomocne w zapobieganiu schorzeniom mogą być również kąpiele racic. Kąpiele wykonywane są z użyciem roztworów dezynfekcyjnych, które wlewa się do specjalnych wanien lub na chłonną AgroNews .com.pl 33. 32. AgroNews .com.pl PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 50