Gazeta Nr 50

ROLNICTWO ZRÓWNOWAŻONE NUMER 50 60. AgroNews .com.pl wana jest we współpracy z Uniwersytetem w Mediolanie, który odpowiada za ocenę jej wpływu na życie społeczności i wolontariu- szy. – Naszym celem jest renaturyzacja obrzeży miasta poprzez tworzenie złożonych i różno- rodnych biologicznie agroekosystemów – konkluduje Di Donna. POLSKA Pieniądze skuteczną zachętą. Do 13 kwietnia 2023 r. wnioski w sprawie ekoschematów złożyło 40 419 polskich rolników, czyli 27,6 proc. wszystkich rolników w kraju. Podobnie jak to jest w przypadku hiszpańskich rolni- ków, również dla polskich rolników główną przeszkodą na drodze do wdrażania ekosche- matów są skomplikowane procedury, w tym konieczność przedstawienia dokładnej doku- mentacji dotyczącej upraw, wskazuje portal AgroNews, partner EURACTIV.pl. Polski plan strategiczny WPR obejmuje pięć ekoschematów: Rolnictwo węglowe i zarzą- dzanie składnikami odżywczymi, Biologiczna ochrona upraw, Obszary z roślinami miodo- dajnymi, Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin oraz Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych. Najwięcej wniosków napłynęło w wojewódz- twach mazowieckim, podkarpackim, lubel- skim, łódzkim i małopolskim. Największą popularnością cieszy się ekoschemat związany z rolnictwem węglo- wym, a w jego ramach takie praktyki jak wy- mieszanie słomy z glebą, międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe czy wymieszanie obornika na gruntach ornych stało się najpo- pularniejszych w ciągu 12 godzin od aplikacji. Popularny okazał się także ekoschemat „Do- brostan zwierząt”, na który złożono łącznie w kraju 5 061 wniosków. Redakcja EURACTIV.pl dotarła do rolnika z województwa mazowieckiego, który zło- żył wniosek na ekoschemat „Rolnictwo Wę- glowe”, a konkretnie na uprawę międzyplo- nu ozimego. W przyszłości nie wyklucza też aplikowania na inne ekoschematy. – Na ekoschematach zyskuje zarówno rolnictwo, jak i klimat. Gratyfikacja finansowa rekompensuje na- tomiast potencjalne koszty związane z wdrażaniem określonych praktyk – wskazuje. Jego zdaniem ekoschematy „zachęcają rolników do bardziej zrównoważonych środowiskowo praktyk rolniczych”. – Pieniądze są ważną zachętą, ale program ekosche- matów inspiruje też rolników do wdrażania pewnych praktyk niezależnie od tej gratyfikacji – podkreśla nasz rozmówca. RUMUNIA Gospodarstwa ekologiczne: lokalna odpowiedź na globalne wyzwania? W Rumunii temat rozwiązań opartych na przyrodzie w produkcji rolnej nie jest zbyt popularny, pomimo znacznego potencjału rozwojowego tego kraju. Niektórzy rolnicy w Transylwanii stosują jednak takie praktyki od lat. Tak zwane uprawy o wysokiej wartości dla środowi- ska naturalnego (HNVF) obejmują ok. 30 proc. ogółu użytków rolnych – najwięcej właśnie w Transylwanii. W regionie od 19 lat działa fundacja ADEPT, której celem jest ochrona bioróżnorodności poprzez współ- pracę z małymi rolnikami w celu wypracowywania modeli produkcji rolnej przyjaznych dla środowiska naturalnego. Jak podkreśla prezes fundacji Benone Mehedin, pro- dukty HNV to wciąż niszowy podsektor, ale mogą one stanowić lokalne rozwiązanie ważnych global- nych problemów. Utrzymywanie małych i średnich gospodarstw pro- dukujących żywność w sposób przyjazny dla śro- dowiska nie zawsze jest jednak opłacalne, wskazu- je Laura Chirila Pasca, kierownik ds. marketingu w ADEPT Transylvania. – Zainteresowanie tymi produktami jest, ale konsu- menci nie zawsze mogą je kupić, chociażby z tego powodu, że nie są świadomi ich dostępności, mimo że produkty te mogą znaleźć czasami nawet w swo- im bezpośrednim sąsiedztwie – tłumaczy. W gospodarstwie ekologicznym w wiosce Ciocănari w okręgu Dymbowica aby chronić bioróżnorodność rolnicy unikają stosowania nawozów sztucznych. AgroNews .com.pl 61. WYWIAD NUMER 30 NUMER 50 BUŁGARIA Naturalne nawozy i właściwe zarządzanie pa- stwiskami. Wielu bułgarskich rolników wyko- rzystuje do odżywiania gleby nawozy pocho- dzenia zwierzęcego, co jest dobrą opcją dla rozwoju rolnictwa ekologicznego, a w przy- padku gospodarstw konwencjonalnych po- zwala zaoszczędzić na nawozach sztucznych. – Jest szczególnie ważne w obliczu trudno- ści z dostępem do nawozów sztucznych, któ- re są skutkiem rosyjskiej inwazji na Ukrainę – mówi przewodniczący bułgarskiego stowa- rzyszenia młodych rolników Petar Petrow. Zdaniem Petrowa, hodowcy bydła z 13-let- nim doświadczeniem, najlepsze praktyki eko- logiczne w kraju to te związane z rotacyjnym użytkowaniem pastwisk (rotacyjny wypas) i odżywianiem gleby naturalnymi nawozami. Popularyzację rolnictwa ekologicznego w Bułgarii utrudnia jednak lokalna specyfika własności gruntów. Małe gospodarstwa, któ- re próbują wdrażać praktyki ekologiczne gra- niczą z większymi gospodarstwami należący- mi do koncernów praktykujących rolnictwo konwencjonalne. – Nie może być tak, że masz cztery hektary ziemi i na tych czterech hektarach uprawiasz pomidory w sposób ekologiczny. Jeśli sąsied- nie gospodarstwa uprawiają ziemię w sposób konwencjonalny i używają nawozów sztucz- nych i pestycydów, wpłynie to również na uprawy ekologiczne – zauważa Petrow. Stoiłko Apostołow z Fundacji Rolnictwa Bio- logicznego Bioselena zwraca natomiast uwa- gę, że największa liczba gospodarstw w Bułgarii zgłosiła się do ekoschematu dywer- syfikacji upraw. To praktyka, którą bułgarscy rolnicy znają i z tego powodu uważają ten ekoschemat za łatwy do wdrożenia, wyjaśnia. Za najtrudniejszy do wdrożenia rolnicy uzna- li ekoschemat dotyczący rolnictwa ekolo- gicznego, a to ze względu na ścisłe kontro- le i wymóg posiadania certyfikatu produkcji ekologicznej zarówno w przypadku hodowli zwierząt, jak i uprawy roli. To jednak właśnie ten ekoschemat ma największy wpływ na kli- mat i ochronę gleby. GRECJA Rolnictwo regeneracyjne wciąż na etapie „pi- lotażowym”. Rozwiązania oparte na naturze w rolnictwie nie są jeszcze w Grecji dostatecz- nie rozpowszechnione. Stosuje się głównie w gospodarstwach ekologicznych, raczej nie w konwencjonalnych uprawach rolnych i nie na szeroką skalę. W ostatnich latach uruchomiono jednak pro- gram pilotażowy o nazwie „Rolnictwo regene- racyjne w Grecji” w czterech gospodarstwach produkujących w sposób konwencjonalny. Jest to inicjatywa promująca rolnictwo rege- neracyjne i obejmująca praktyki oparte na na- turze. Program rozpoczęto w 2021 roku po poża- rach lasów na wyspie Evia i w regionie Attyki, do jakich doszło latem tamtego roku. Pożary te spowodowały ogromne zniszczenia w uprawach, co doprowadziło do załamania gospodarczego dużej części greckiego sekto- ra rolnego. W tej sytuacji start-up „Southern Lights” uruchomiła wspomniany projekt, któ- ry miał „umożliwić i wesprzeć przekształcenie rolnictwa w Grecji w rolnictwo regeneracyjne poprzez dzielenie się wiedzą (…) i budowanie odporności na zmiany klimatu”. W pilotażowym programie udział wzięły czte- ry gospodarstwa, które – jak podano na stro- nie internetowej projektu – uznane zostały za „w największym stopniu reprezentujące dominujące modele rolnicze w regionie Mo- rza Śródziemnego”. Projekt jest realizowany w gminie Larisa, regionie Trikala, gminie Sparta i miejscowości Scala. Wśród rozwiązań opartych na przyrodzie, ja- kie są tam wdrażane, jest system rolno-leśny na plantacji migdałów w Larisie, który skła- da się z mieszanki drzew pekan, czarnego bzu i topoli, które posadzono w okolicach drzew migdałowych w celu zwiększenia retencji wody i odżywienia gleby. Z kolei na plantacji granatów w Sparcie gra- natowce przeplatane są drzewami figowymi i eukaliptusowymi – z tych samych powodów, ROLNICT O ZRÓWNOWAŻONE