Gazeta Agronews Nr 55

EKONOMIA NUMER 55 EKONOMIA NUMER 55 Zmiany w płatnościach bezpośrednich i ekosche- matach w 2025 roku W 2025 roku czeka rolników szereg istotnych zmian w systemie płatności bezpośrednich oraz w ekoschematach. 30. AgroNews .com.pl W większości dostosowują one wymogi do obecnie obowią- zujących przepisów, głównie związanych z wyzwaniami środowiskowymi. Po- niżej przedstawiamy najważniejsze z nich. 1. Wdrożenie normy GAEC 2 Od 2025 roku obowiązuje rolników norma GAEC 2 dotycząca ochrony terenów podmo- kłych i torfowisk. Jej celem jest ochrona gleb bogatych w węgiel gdyż są kluczowe dla prze- ciwdziałania zmianom klimatu oraz łagodzenia ich skutków. Według wykonanych badań po- wierzchnia terenów, które zostaną objęte normą wyniesie około 146 tys. hektarów. Na wyzna- czonych obszarach trwałych użytków zielonych rolnicy będą musieli przestrzegać zakazu prze- kształcania lub zaorywania gruntów, wydobywa- nia torfu oraz budowy nowych rowów i instala- cji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu, natomiast na gruntach ornych przestrzegać zakazu budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowa- dzania wody z terenu, orania oraz wydobywania torfu. Tereny objęte tą normą mają być uwidocz- nione na ortofotomapach. 2. Zmiana definicji trwałych użytków zielonych (TUZ) Zgodnie z definicją do TUZ zalicza się również grunty, które były użytkowane jako użytki zielo- ne przez co najmniej pięć lat, nawet jeśli nie zo- stały formalnie zadeklarowane jako TUZ. Zapis ten wymagał doprecyzowania tak, aby obowią- zek przekształcania gruntów ornych w TUZ po pięciu latach deklaracji traw lub innych zielnych roślin pastewnych nie dotyczył traw w siewie czystym. TUZ to mieszanina roślin składająca się z różnych gatunków traw oraz zielnych roślin pa- stewnych. Dla uniknięcia wątpliwości interpre- tacyjnych wskazano, że w razie uprawy traw w siewie czystym grunt orny nie zostanie automa- tycznie przekwalifikowany na TUZ. 3. Mechanizm warunkowości społecznej Od 2025 roku wprowadzono mechanizm wa- runkowości społecznej, uzależniający wysokość wsparcia od przestrzegania przepisów dotyczących przestrzegania warunków pracy i bezpieczeństwa w gospodarstwie. Naruszenia w tym zakresie mogą skutkować obniżeniem płatności bezpośrednich. Mechanizmem tym zostaną objęci rolnicy wniosku- jący o przyznanie płatności bezpośrednich (podsta- wowego wsparcia dochodów, płatności redystry- bucyjnej, płatności dla młodych rolników, płatności związanych z produkcją oraz płatności w ramach ekoschematów), rolno-środowiskowo-klimatycz- nych, ekologicznych lub premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych, a tak- że płatności ONW. Kontrole będą przeprowadza- ne przez Państwową Inspekcję Pracy, a ich wyniki przekazywane do ARiMR. Jeśli przepisy będą naru- szane, to rolnik otrzyma płatność w zmniejszonej wysokości, z uwzględnieniem kary administracyj- nej. 4. Nowy ekoschemat: Materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany W ramach ekoschematu wprowadzono wsparcie dla rolników stosujących materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany. Uprawy przeznaczone na przedplon lub poplon nie są objęte płatnościa- mi. Płatności będą przyznawane do powierzchni gruntów ornych: ● zbóż i ich mieszanek, ● roślin strączkowych, ● ziemniaków. Warunkiem uzyskania płatności będzie zastoso- wanie kwalifikatu na co najmniej 25% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie. 5. Zmiany w ekoschemacie "Grunty wyłączone z produkcji" Ekoschemat rozszerzono o możliwość ubiegania się przez rolników o wsparcie w przypadku zarówno gruntów ugorowanych, jak i gruntów ugorowanych, na których są położone nowo utworzone elementy krajobrazu, takie jak żywopłoty lub pasy gruntów zadrzewionych, zadrzewienia liniowe, pojedyncze drzewa, zagajniki śródpolne, rowy, oczka wodne, miedze śródpolne, strefy buforowe. Od 1 stycznia do 31 lipca obowiązywać będzie na terenach wy- łączonych z produkcji zakaz prowadzenia produk- cji rolnej (także wypasu i koszenia) oraz stosowania środków ochrony roślin i nawozów. AgroNews .com.pl 31.