Gazeta Agronews Nr 56

Drogi zakażenia Wirus wydalany jest przez zakażone zwie- rzę jeszcze przed wystąpieniem u niego ob- jawów chorobowych. Zakażone i chore na pryszczycę zwierzęta wydalają wirusa z wy- dychanym powietrzem oraz ich wydzielinami i wydalinami. Największa koncentracja wi- rusa znajduje się w płynie surowiczym i na- błonku pojawiających się pęcherzy, których najwięcej występuje w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów noso- wych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic. Po ich pęknięciu tworzą się bolesne nadżerki. Ludzie mogą zarazić się wirusem FMD w sy- tuacji bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem lub jego wydzielinami, jak rów- nież spożywając produkty pochodzące od chorych osobników. Jednak należy pamiętać o tym, że nie jest to dla nas choroba śmier- telna, a jej przebieg z reguły jest łagodny. Źródła zakażenia zwierząt: • zwierzęta chore lub po przechorowaniu, • ślina, mleko i jego przetwory, kał, pasza, N a zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, świnie (u nich przebieg choroby od wystąpienia objawów jest błyskawiczny), owce i kozy (przebieg jest mniej gwałtowny). WYWIAD NUMER 30 PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 56 woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, •wełna, ręce i odzież obsługi, •mięso i jego przetwory, • nasienie i zarodki, • środki transportu, gryzonie, ptaki, owady, • odpadki kuchenne. Objawy: • pęcherzyki, pęcherze i bąble, • temperatura ciała podwyższona o 1,5 – 2,50C, • apatia, • obfite ślinienie, • spadek mleczności aż do całkowitego zaniku, • utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia, • otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym cmo- kaniem, • kulawizna jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód, •wśród dorosłych zwierząt śmiertelność jest nie- wielka, • zwierzęta młode (cielęta, prosięta, jagnięta) są bar- dzo wrażliwe i często padają z powodu zapalenia mięśnia sercowego bez innych oznak choroby. Pryszczyca u świń – charakterystyczny przebieg i powikłania Przebieg pryszczycy u świń przypomina obraz kli- niczny znany z zakażeń u bydła. Choroba rozpoczy- na się od wyraźnego wzrostu temperatury, który kończy okres inkubacji. Zwierzęta stają się apatycz- ne, przyjmują zgarbioną postawę, zaczynają kuleć i tracą apetyt. Można zaobserwować trudności w po- bieraniu pokarmu. 18. AgroNews .com.pl Charakterystyczne zmiany pojawiają się w po- staci pęcherzy – lokalizują się one w jamie ust- nej (na wargach i tarczy ryja) oraz w obrębie koń- czyn, szczególnie w szparach międzyracicznych, na koronkach i piętkach racic, a także na skórze śródręcza i śródstopia. Te miejsca są szczególnie podatne na urazy mechaniczne. U świń utrzymy- wanych na twar- dym podłożu i w nieodpowiednich warunkach sani- tarnych objawy mogą być znacz- nie bardziej na- silone. W takich przypadkach in- fekcja przebiega gwałtownie, często prowadząc do utraty puszek racicowych oraz wtórnych zakażeń bakteryjnych. U prosiąt ssących choroba może mieć bardzo ostry przebieg – śmiertelność sięga nawet 100%, i to bez wcześniejszego wystąpienia wyraźnych objawów. Łagodniejszy przebieg pryszczycy u owiec i kóz W przypadku owiec i kóz pryszczyca zazwyczaj ma łagodniejszy charakter. Objawy kliniczne są mało wyraźne, a choroba często pozostaje nie- zauważona na pierwszy rzut oka. Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym sygnałem alar- mowym jest nagłe pojawienie się kulawizn u du- żej liczby zwierząt w stadzie. Pęcherze, jeśli się pojawiają, są zlokalizowane głównie na racicach i przypominają te obserwowane u bydła. Zmiany w jamie ustnej – na błonie śluzowej czy podniebieniu – występują sporadycznie. Najczęściej są one widoczne do- piero po pęknięciu pęcherzy, w postaci nadżerek lub blizn. Pryszczyca uznawana jest za jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób Ze względu na wyjątkowo wysoką zakaźność wi- rusa i jego łatwość rozprzestrzeniania się, prysz- czyca uznawana jest za jedną z najbardziej nie- bezpiecznych chorób dotykających zwierzęta AgroNews .com.pl 19. PRODUKCJA ZWIERZĘCA NUMER 56 parzystokopytne. Aby skutecznie ograniczyć jej szerzenie się, konieczne bywa wdrażanie dra- stycznych środków zaradczych. Do najczęściej stosowanych należą: likwidacja wszystkich zwie- rząt chorych oraz podejrzanych o zakażenie, a także niszczenie produktów pochodzenia zwierzę- cego, które mo- gły zostać skażo- ne. Takie podejście zastosowano m.in . wWielkiej Brytanii podczas epidemii rozpo- czętej 21 lute- go 2001 roku. W ramach działań prewencyjnych i zwalczających chorobę, zutylizowano tam po- nad 53 tysiące podatnych na zakażenie zwierząt. Podobne kroki podjęły również inne kraje euro- pejskie – Francja, Belgia, Niemcy oraz Holandia – które, mimo braku potwierdzonych przypad- ków choroby, zdecydowały się na prewencyjne wybicie około 70 tysięcy owiec importowanych z Wielkiej Brytanii tuż przed wybuchem epidemii. Wirus FMD jest wrażliwy na środki dezynfekują- ce kwasowe jak i zasadowe, a niewrażliwy na roz- puszczalniki organiczne (np. alkohol). Środki odkażające skuteczne wwalce z wirusem pryszczycy: – węglan sodu (Na2CO3) roztwór 4% – kwas octowy (CH3COOH) roztwór 2% – podchloryn sodu (NAClO) roztwór 3% – peroxymonosiarczan potasu (2KHSO5 · KHSO4 · K2SO4 ) roztwór 1% Należy pamiętać, aby zwierzęta wprowadzane do stada pochodziły z wiadomego źródła i były za- opatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny!!!!! Szczególną uwagę należy zwrócić na zasady bioasekuracji, np. samochody wjeżdżające na teren gospodarstwa powinny być starannie umyte w odpowiednich środkach. Opracowanie: Małgorzata Kulma Ze względu na wyjątkowo wysoką zakaźność wirusa i jego łatwość rozprzestrzeniania się, pryszczyca uznawana jest za jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób dotykają- cych zwierzęta parzystokopytne.