Gazeta Interaktywna Nr 57

EKONOMIA NUMER 57 swoje dochody. Dlatego sama świadomość nie wystarczy – podkreśla ekspert. – Potrzebne są jasne zasady, zrozumiałe reguły gry i realne wsparcie. Wspólny głos rolnikóww polityce UE Zdaniem prof. Grzelaka rolnicy powinni mieć większy wpływ na kształtowanie zasad Zielonego Ładu. Ewolucyjne zmiany, oparte na dialogu i zachętach, mają znacznie większe szanse na akceptację niż rewolucyjne decyzje narzucane odgórnie. Tylko wtedy unijne rolnictwo będzie w stanie zachować konkurencyjność, jednocześnie wypełniając swoją misję: produkowania zdrowej, bezpiecznej i zrównoważonej żywności. Opracowanie: EKONOMIA NUMER 57 Eksportowi konkurenci i Zielony Ład Wśród głównych zagrożeń dla konkurencyjności unijnego rolnictwa wymienia się rosnący eksport produktów rolno-spożywczych z Ukrainy oraz planowaną umowę handlową z krajami Mercosur. Te rynki oferują tańszą żywność, wytwarzaną w mniej rygorystycz- nych warunkach środowiskowych. Tymczasem unijni rolnicy muszą sprostać oczekiwaniom związanym z Zielonym Ładem – produkować żywność w sposób bezpieczny, zrówno- ważony i przyjazny dla klimatu. – Jeśli Mercosur wejdzie w życie, jeśli będzie większa liberalizacja handlu z Ukrainą, to można oczekiwać, że sprostanie konkurencyjności będzie bardzo trudne – mówi prof. dr hab. Aleksander Grzelak z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. – Jednocześnie społeczeństwa UE oczekują taniej, bezpiecznej i dostępnej żywności, produkowa- nej z poszanowaniem środowiska. Pogodzenie tych celów jest ogromnym wyzwaniem. Nierównowaga w sektorze Choć niektóre grupy gospodarstw, jak producenci drobiu, dobrze radzą sobie na rynku, wiele kierunków produkcji boryka się z trudnościami. Dotyczy to m.in. upraw zbóż, które silnie reagują na zmiany cen globalnych. Jak wskazuje prof. Grzelak, sytuacja będzie co- M imo to europejscy rolnicy co- raz silniej odczuwają narastającą presję konkurencyjną, zwłasz- cza związaną z liberalizacją handlu i politykami klimatycznymi. Bez adekwatnych rekompen- sat ich sytuacja może się pogarszać – ostrzegają eksperci. raz bardziej złożona, a kondycja wielu gospodarstw może się pogorszyć, jeśli nie zostaną wdrożone działania osłonowe. Sektor przetrwał pandemię i wzrost kosztów, ale obecnie stoi w obliczu wielowymiarowych kryzysów – geopolitycznych, klimatycznych i strukturalnych. Zmniejszające się dopłaty i zwiększające obciążenia regulacyjne wywołują frustrację wśród rolników, co widać m.in . w protestach, które przetoczyły się przez Europę w 2024 roku. Rolnicy potrzebują „marchewki”, nie tylko „kija” W ocenie eksperta kluczowe jest zapewnienie rolnikom odpowiednich rekompensat finansowych za realizację celów środowiskowych. – Trzeba producentom dać marchewkę, nie tylko regulacje i ograniczenia. Jeśli mają produ- kować w sposób zrównoważo- ny i jednocześnie konkurować z tanią żywnością z zewnątrz, muszą mieć do tego odpowiednie instrumenty finansowe – przekonuje prof. Grzelak. Obecnie udział Wspólnej Polityki Rolnej w budżecie UE spadł do nieco ponad 30 proc., choć jeszcze kilkadziesiąt lat temu przekraczał 50 proc. W obliczu nowych priorytetów, jak bezpieczeństwo, w planowanym budżecie na lata 2027–2034 udział rolnictwa może się dalej zmniejszyć – co budzi obawy w środowiskach rolniczych. Konsumenci są po stronie rolników Z danych Eurobarometru wynika, że aż 92 proc. obywateli UE uważa rolnictwo i obszary wiejskie za ważne dla przyszłości Europy. Większość popiera zapewnienie stabilnych dostaw żywności, przystępnych cen i zrównoważonego zarządzania zasobami. 60 proc. rolników nie ma nic przeciwko uzależnieniu dopłat od działań proekologicznych – pod warunkiem, że są one jasno określone i finansowo wspierane. – Jeśli rolnik ma ugorować część ziemi, sadzić drzewa czy ograniczać nawożenie, to ponosi koszty i zmniejsza Wśród głównych zagrożeń dla konkurencyjności unijnego rolnictwa wymienia się rosnący eksport produktów rolno- -spożywczych z Ukrainy oraz planowaną umowę handlową z krajami Mercosur. 48. AgroNews .com.pl AgroNews .com.pl 49.