59

PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 59 Kiedy i jak skracać rzepak ozimy – praktyczny poradnik dla rolników Skracanie rzepaku, czyli regulacja wzrostu pędu głównego i poprawa struktury roślin, to zabieg coraz częściej uznawany za niezbędny element agrotechniki. AgroNews .com.pl 21. D zięki niemu można wyrównać łan, poprawić warunki przezimowania oraz zwiększyć efektywność późniejszego wzrostu roślin. Dlaczego skracać rzepak? Skracanie rzepaku pozwala na zahamowanie nad- miernego wydłużania pędu głównego, co ogra- nicza ryzyko wylegania i poprawia zimotrwałość. Wyrównanie roślin w łanie sprawia, że pędy bocz- ne i główny rozwijają się bardziej proporcjonalnie, co sprzyja równomiernemu kwitnieniu i dojrze- waniu. Dodatkowo, silniejszy system korzeniowy i grubsza szyjka korzeniowa zwiększają odporność na mrozy oraz lepsze wykorzystanie składników pokarmowych. Kiedy wykonać zabieg? Termin wykonania zabiegu zależy od fazy rozwojowej rzepaku i warunków pogodowych. Jesienią Zabieg przeprowadza się najczęściej, gdy rośliny osiągną fazę 4–6 liści wła- ściwych (BBCH 14–16). Je- śli jesień jest ciepła i rozwój roślin szybki, może być ko- nieczne wykonanie dwóch zabiegów – pierwszy w fazie 4 liści, drugi w fazie 8 liści. Zbyt późne wykonanie zabiegu ogranicza jego skuteczność, a zbyt wczesne może zahamo- wać rozwój roślin. Wiosną Regulację wykonuje się, gdy rzepak rozpoczyna intensywny wzrost pędu głównego – zwykle w fazie BBCH 30–35, gdy pęd osiąga długość ok. 15–20 cm. Termin powinien być dostosowany do kondycji roślin po zimie. W przypadku gęstych i wysokorosłych łanów zabieg jest szczególnie za- lecany. Jakie substancje czynne można stosować? PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 59 tzw. regulatory wzrostu – środki chemiczne, które ograniczają wydłużanie pędów poprzez hamowanie syntezy giberelin lub oddziaływanie na fitohormony. Najczęściej stosowane substancje aktywne: • chlorek mepikwatu – silny inhibitor giberelin, sku- teczny w ograniczaniu wzrostu; • chlorek chloromekwatu (CCC) – również inhibitor giberelin, stosowany w regulacji pokroju roślin; • triazole (metkonazol, tebukonazol, difenokonazol) – fungicydy o dodatkowym działaniu skracającym, któ- re często łączy się z zabiegiem ochronnym. Warto pamiętać, że nie- które substancje, takie jak chlorek chloromekwatu, zostały objęte ogranicze- niami lub są stopniowo wy- cofywane. Przed wykona- niem zabiegu należy zawsze sprawdzić aktualną reje- strację środka w wykazie MRiRW. Praktyczne wskazówki dla rolnika • Zabieg wykonuj, gdy temperatura powietrza wynosi 8–15°C i nie ma przy- mrozków. •Ocen stan łanu przed opryskiem – w słabszych upra- wach wybieraj preparaty o łagodniejszym działaniu, w silnych łanach zastosuj środki o większej sile skra- cania. • Nie przekraczaj zalecanych dawek – zbyt wysokie mogą zahamować wzrost i obniżyć plon. • Skracanie często łączy się z opryskiem fungicydo- wym – wiele środków ma działanie dwufunkcyjne (re- gulacja wzrostu i ochrona przed chorobami). Podsumowanie Skracanie rzepaku to zabieg, który ma kluczowe znaczenie dla uzyskania mocnych, dobrze rozwinię- tych i odpornych roślin. Wykonany w odpowiednim Do regulacji wzrostu rzepaku wykorzystuje się tzw. regulatory wzrostu – środki chemiczne, które ograniczają wydłużanie pędów poprzez hamowanie syntezy giberelin lub oddziaływanie na fitohormony. 20. AgroNews .com.pl