59

Ś redni wiek rolnika w UE to 57 lat, a tylko 12 procent gospodarzy ma mniej niż 40 lat. WYWIAD NUMER 30 PRAWO NUMER 59 Starzejące się rolnictwo – bomba z opóźnionym zapłonem Na Cyprze młodych rolników jest zaledwie 5 procent. W Polsce sytuacja wygląda nieco lepiej – 21 procent gospodarstw prowadzonych jest przez osoby przed czterdziestką – ale i to nie wystarczy, by zapewnić ciągłość produkcji żyw- ności w kolejnych dekadach. Nowa strategia: „Odnawiamy pokolenie na wsi” We wtorek Komisja Europejska przedstawiła nową strategię, której celem jest przywrócenie młodych ludzi na pola i do gospodarstw. Bruk- sela ostrzega wprost: jeśli nie nastąpi zmiana po- koleniowa, bezpieczeństwo żywnościowe Unii może zostać zagrożone. Plan zakłada ambitny cel – podwojenie udziału młodych rolników do 24 proc. do 2040 roku. Nie tylko dopłaty – cała unijna machina w ruch Komisja podkreśla, że nie wystarczą już klasycz- ne dopłaty z Wspólnej Polityki Rolnej. Do gry mają wejść fundusze spójności, krajowe progra- my podatkowe, gwarancje kredytowe i wsparcie Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Każdy kraj członkowski ma przygotować krajową strategię odnowy pokoleniowej w rolnictwie – z analizą demograficzną sektora, listą barier wej- ścia dla młodych i planem działań wspierających. „Pakiet startowy” dla nowego rolnika Sercem unijnej inicjatywy ma być pakiet starto- wy dla młodych rolników . To zestaw instrumen- tów, który ma ułatwić rozpoczęcie działalności na wsi – w tym dotacje, ulgi podatkowe i prefe- rencyjne kredyty. W ramach tego wsparcia przewidziano nawet  ryczałt do 300 tysięcy euro na uruchomienie gospodarstwa. Dodatkowo państwa członkowskie będą mogły obniżać koszty pożyczek  i tworzyć  sys- temy gwarancji kredytowych dla młodych produ- centów żywności. Ziemia – największe wyzwanie Jedną z największych barier pozostaje dostęp do gruntów. Dlatego Komisja Europejska zapropono- wała utworzenie Europejskiego Obserwatorium Ziemi Rolnej, które ma monitorować ceny, wykrywać spekulacje i wskazywać możliwości interwencji. Choć polityka gruntowa pozostaje w gestii krajów członkowskich, Bruksela będzie wydawać reko- mendacje dotyczące przejrzystości i uczciwości obrotu ziemią. Co ważne,  z funduszy Wspólnej Polityki Rolnej będzie można pokryć maksymalnie 10 proc. kosztów zakupu ziemi, tak by nie windować cen gruntów rolnych. Kobiety, rodziny i ambasadorzy rolnictwa Strategia KE zwraca uwagę także na aspekt społeczny. Obecnie kobiety stanowią zaledwie 2,5 proc. młodych rolników w UE – dlatego nowa polityka ma przewidywać dodatkowe wsparcie dla kobiet prowadzących gospodarstwa. Plan obejmuje też finansowanie systemów, które pozwolą rolnikom korzystać z urlopów, zwolnień chorobowych i opieki nad rodziną – czego dziś często są pozbawieni. Nowym elementem ma być także  sieć ambasado- rów młodego rolnictwa – kampania promująca zawód rolnika, pokazująca nowoczesne technologie i możliwości rozwoju na wsi. Zmiana pokoleniowa także w dopłatach Komisja zapowiedziała, że od 2032 roku stopniowo AgroNews .com.pl 41. WYWIAD NUMER 30 PRAWO NUMER 59 wycofa dopłaty bezpośred- nie dla rolników pobierają- cych emerytury , by zachęcić do przekazywania gospodarstw młodszym pokoleniom. Ponadto kraje członkowskie mają przeznaczać co najmniej 6 proc. środków WPR na wsparcie młodych rolników – dwukrotnie więcej niż obecnie. „Jeśli nie teraz, to kiedy?” Unijni urzędnicy podkreślają, że przyszłość europejskiego rolnictwa zależy od młodych ludzi, którzy dziś wahają się między pracą w mieście a powrotem na wieś. – Rolnictwo to nie tylko tradycja, ale nowoczesny sektor oparty na technologii i odpowiedzialności za przyszłość planety – mówi jeden z komisarzy odpowiedzialnych za rolnictwo. Jeśli strategia zadziała, za piętnaście lat europejskie pola mogą znów tętnić życiem – prowadzonym przez nowe, młode pokolenie rolników, dla których ziemia będzie nie tylko zawodem, ale też misją. Opracowanie: Agata Molenda Komisja zapowiedziała, że od 2032 roku stopniowo wycofa dopłaty bezpośrednie dla rolników pobierają- cych emerytury, by zachęcić do przekazywania gospodarstw młodszym pokoleniom. 40. AgroNews .com.pl