Krzyżowanie towarowe jest najlepszą formą racjonalnego użytkowania czystych ras świń pod warunkiem, że jest przemyślane, bowiem kojarzenia przypadkowe dają bardzo mierne wyniki hodowlane i niestety ekonomiczne.
Krzyżowanie dwurasowe proste
![\"locha\"](\"/wp-content/uploads/files/Image/zwierzeta_owady/locha.JPG\") |
![\"knur\"](\"/wp-content/uploads/files/Image/zwierzeta_owady/knur.JPG\") |
|
|
Locha rasy
|
Knur rasy
|
|
|
wielkiej białej polskiej
|
X
|
polskiej białej zwisłouchej
|
|
lub
|
lub
|
|
|
polskiej białej zwisłouchej
|
wielkiej białej polskiej
|
|
|
duroc
|
||
|
hampshire
|
||
|
pietrain
|
||
|
belgijska zwisłoucha
|
||
|
linia 990
|
W wyniku takiego krzyżowania należy oczekiwać efektu heterozji mieszańca, który przejawia się w:
- lepszym wykorzystaniu paszy o około 4%,
- korzystniejszych przyrostach dziennych o 6%;
- lepszej zdrowotności o 5%.
Pewną odmianą krzyżowania dwurasowego jest:
Krzyżowanie dwurasowe wsteczne
– polegające na tym, że lochę – mieszańca ras białych kojarzy się z knurem rasy matki.
|
|
|
|
Locha mieszaniec
|
X
|
Knur czystej rasy
|
|
(wbp x pbz)
|
wbp
|
|
|
lub
|
||
|
Locha mieszaniec
|
X
|
Knur czystej rasy
|
|
(pbz x wbp)
|
pbz
|
Efekt heterozji uzyskiwany na tej drodze jest jednak znacznie mniejszy niż w innych systemach krzyżowania.
Loch mieszańców nie należy kryć knurem rasy ojca, można natomiast kryć knurem rasy matki.
Krzyżowanie trzyrasowe proste
Wariant I
|
|
|
|
Locha
|
Knur rasy
|
|
|
mieszaniec dwurasowy
|
X
|
duroc
|
|
(wbp x pbz)
|
hampshire
|
|
|
lub
|
pietrain
|
|
|
(pbz x wbp)
|
belgijska zwisłoucha
|
|
|
linia 990
|
W wyniku takiego krzyżowania należy oczekiwać efektu heterozji mieszańca oraz efektu heterozji matki, które przejawiają się w:
– lepszym wykorzystaniu paszy o około 4%,
– korzystniejszych przyrostach dziennych o 6%,
– lepszej zdrowotności o 5%,
– większej liczbie odchowanych prosiąt o 6%.
Wariant II
|
|
|
|
Locha rasy
|
Knur mieszaniec dwurasowy
|
|
|
wbp
|
X
|
du x pi
|
|
lub
|
belgijska zwisłoucha x pi
|
|
|
pbz
|
ha x pi
|
Uwaga! Przy oznaczaniu kojarzeń przy mieszańcach przyjęto zasadę, że na pierwszym miejscu jest rasa matki, a na drugim ojca, np. du x pi oznacza, że mieszaniec jest po losze duroc i ojcu pietrain.
Jeżeli rolnik będzie chciał poprawić użytkowość rozpłodową i rzeźną proponuję wariant I tego krzyżowania.
Jeżeli rolnikowi będzie bardziej zależało na podniesieniu wydajności rzeźnej, może przyjąć wariant II. W wariancie II nie można oczekiwać efektu heterozji matki, natomiast należy oczekiwać heterozji ojca, a w jej efekcie wzrostu liczby odchowanych prosiąt o 3%.
Krzyżowanie czterorasowe
|
|
|
|
Locha
|
Knur rasy
|
|
|
mieszaniec dwurasowy
|
X
|
mieszaniec dwurasowy
|
|
(wbp x pbz)
|
du x pi
|
|
|
lub
|
ha x pi
|
|
|
(pbz x wbp)
|
bz x pi
|
|
|
du x bz
|
W wyniku takiego krzyżowania oczekuje się efektu heterozji mieszańca, efektu heterozji matki, efektu heterozji ojca, które przejawiają się w wartościach podanych w przykładach powyższych.
W krzyżowaniu towarowym realizowane są również efekty nie wynikające z heterozji (wybujałości), a z zsumującego się działania genów tzw. efekt nieliniowy i efekt pozycyjny.
Mięsność tuczników nie poprawia się przez heterozję, mięsność jak większość cech tucznych i rzeźnych jest średnią matki i ojca.
mgr inż. Irena Mancewicz – Rabiega
Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
