Przetworstwo Owocowo-warzywne Uprawy Owoce Warzywa

Unijne standardy owoców i warzyw

18 czerwca 2013

Podstawowe zasady kontroli jakości handlowej świeżych owoców i warzyw objętych wymaganiami norm handlowych Unii Europejskiej, prowadzonych przez Inspekcję JHARS.

Podstawy prawne kontroli

W Unii Europejskiej rynek świeżych owoców i warzyw objęty jest zasadami wspólnej organizacji rynków rolnych. Wykaz produktów objętych wspólną organizacją zawarty jest w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych. Podstawowe założenia WOR w zakresie jakości handlowej produktów zakładają istnienie norm handlowych dla świeżych owoców i warzyw oraz nakładają obowiązek na państwa członkowskie do prowadzenia kontroli zgodności świeżych owoców i warzyw objętych tymi normami.

Przepisem szczegółowym precyzującym zakres stosowania norm handlowych dla świeżych owoców i warzyw oraz treść tych norm, a także określającym zasady i metody prowadzenia kontroli zgodności jest Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw.

Normy handlowe

Zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 543/2011 obowiązuje 10 szczegółowych norm handlowych dla: jabłek, gruszek, truskawek, owoców cytrusowych, owoców kiwi, brzoskwiń i nektaryn, winogron stołowych, sałaty i endywii oraz papryki słodkiej i pomidorów oraz ogólna norma handlowa dla pozostałych gatunków sektora świeżych owoców i warzyw.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi organizacji rynku świeżych owoców i warzyw, właściciel produktów sektora owoców i warzyw objętych normami handlowymi może wystawiać te produkty, oferować na sprzedaż, dostarczać i wprowadzać do obrotu na terenie Unii Europejskiej wyłącznie zgodnie z tymi normami i jest odpowiedzialny za zapewnienie takiej zgodności. Innymi słowy, każdy kto sprzedaje świeże owoce i warzywa powinien dostosować swoje produkty do wymagań określonych w normach handlowych.

Zasady i zakres prowadzenia kontroli

Na podstawie Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 543/2011 państwa członkowskie UE są zobowiązane do prowadzenia kontroli świeżych owoców i warzyw na wszystkich etapach obrotu handlowego, tj. kontroli importu z krajów trzecich, kontroli eksportu do krajów trzecich oraz kontroli na rynku unijnym. Do wykonywania zadań kontrolnych każdy kraj członkowski wyznacza właściwe służby kontrolne.

$\"\"$

W Polsce zadania związane z kontrolą jakości handlowej świeżych owoców i warzyw wynikające z przepisów unijnych, zostały powierzone na mocy ustawy z dnia 19 grudnia 2003 roku o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów w Rolno-Spożywczych.

W ramach realizacji swoich zadań Inspekcja JHARS, przeprowadza między innymi kontrole jakości handlowej na rynku wewnętrznym. Kontrole te obejmują handlowców świeżymi owocami i warzywami na wszystkich etapach łańcucha dystrybucji, tj. zarówno centra dystrybucyjne i logistyczne, markety sieciowe, hurtownie, sklepy wiekopowierzchniowe, duże, małe i średnie sklepy detaliczne. Inspektorzy IJHARS dokonują ponadto kontroli na stanowiskach targowych oraz u producentów świeżych owoców i warzyw, którzy jednocześnie dokonują konfekcjonowania i przygotowania tych produktów do sprzedaży.

Kontrole na rynku krajowym prowadzone są zgodnie z rocznym planem kontroli, opracowanym w oparciu o podstawowe kryteria analizy ryzyka dotyczące handlowców oraz produktów. Do najważniejszych czynników należą wyniki poprzednich kontroli u danego handlowca, jego wielkość oraz znaczenie na rynku. Produkty typowane są do kontroli na podstawie sezonowości podaży oraz specyfiki danego regionu.