Zasoby ziemi na wsi coraz mniejsze

W zasobach ziemi użytkowanych przez rolnictwo w latach 2002-2010 zaszły znaczące zmiany, jednak dokładna ich identyfikacja, a w szczególności określenie wielkości i kierunków strumieni przepływów ziemi pomiędzy różnymi sektorami gospodarki i formami użytkowania jest utrudnione na skutek braku niektórych informacji i z powodu wprowadzenia pojęcia użytków w dobrej kulturze rolnej, które nie występowało w okresie publikowania wyników PSR 2002.

 Najogólniej można stwierdzić, że w latach 2002–2010 wyraźnie zmniejszył się stan posiadania zasobów ziemi przez gospodarstwa rolne:
 

• powierzchnia gruntów ogółem pozostająca we władaniu gospodarstw rolnych uległa zmniejszeniu z 19 325 tys. ha do 18 257 tys. ha, a zatem o ponad 1 mln ha UR, czyli o około 5,5%,
• zmniejszenie to objęło tylko użytki rolne, bowiem wzrosła powierzchnia lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów będących w posiadaniu sektora rolnego (grunty pod zabudowaniami, place, ogrody ozdobne, parki, wody śródlądowe, bagna, torfowiska, żwirownie, nieużytki, tereny przeznaczone do rekreacji),
• powierzchnia użytków rolnych zmalała z 16 899 tys. ha w 2002 roku do 15 534 tys. ha w roku 2010, czyli o 1365 tys. ha (o 8,1%),
• oznacza to, że spadek powierzchni użytków rolnych nastąpił na rzecz wzrostu powierzchni lasów i gruntów leśnych oraz pozostałych gruntów w gospodarstwach rolnych, ale przede wszystkim na skutek wypływu użytków rolnych poza sektor gospodarstw rolnych,
• na tym tle niewielkiemu zmniejszeniu, co należy ocenić pozytywnie, uległa powierzchnia, na której odbywa się produkcja rolna (suma powierzchni zasiewów, sadów, łąk i pastwisk) z14 597 tys. ha do 14 182 tys. ha, czyli o 415 tys. ha UR, na co złożyło się:

1.  umiarkowany ubytek powierzchni zasiewów o niecałe 2% (prawie 200 tys. ha),
2.  znaczący wzrost powierzchni sadów o 1/3 (ponad 90 tys. ha),
3.  dość niewielki przyrost powierzchni łąk o niewiele ponad 4% (ponad 100 tys. ha),
4.  bardzo duży spadek powierzchni pastwisk o około 40% (ponad 400 tys. ha),

•  w 2002 roku odłogi oraz ugory na gruntach ornych obejmowały obszar 2302 tys. ha, natomiast w PSR 2010 uwzględniono dwie nowe kategorie: grunty ugorowane (obejmują użytki rolne w dobrej kulturze rolnej) o obszarze 365 tys. ha oraz pozostałe użytki rolne (obejmują użytki rolne nieużytkowane i nieutrzymywane w dobrej kulturze rolne) o obszarze 986 tys. ha UR,
• mając na uwadze ograniczenia w porównywalności niektórych pojęć, można ostrożnie wnioskować, że ubytek obszaru użytków rolnych w gospodarstwach rolnych o 1365 tys. ha dokonał się głównie przez zmniejszenie powierzchni gruntów nieużytkowanych rolniczo oraz pastwisk.

  

Źródło: Raport „Polska wieś 2012”,
Redakcja AgroNews, fot. sxc.hu