Gazeta Agronews Nr. 7

21 W Polsce obserwujemy duże zainteresowanie uprawą warzyw korzeniowych, w tym głównie marchwią przeznaczoną na świeży rynek i dla przetwórstwa (na soki, susz, mrożonki i na eksport). Z tego względu wymagania jakościowe i bezpieczeństwo żywności wymaga od producentów dużej i nowoczesnej wiedzy z zakresu uprawy, nawożenia i ochrony przed chorobami i szkodnikami. W rejonach uprawy warzyw korzeniowych, nastąpiła duża intensyfikacja i koncentracja produkcji co w konsekwencji doprowadziło do uprawy niemal w monokulturze tych warzyw lub przemiennie z uprawą roślin okopowych, głównie ziemniaków. Spowodowało to nasilone występowanie wielu groźnych chorób, głównie pochodzenia glebowego i nicieni. W wielu przypadkach, w wyspecjalizowanych gospodarstwach, stanowi to barierę uprawy warzyw korzeniowych i roślin okopowych na wiele lat. Obrót warzywami korzeniowymi odbywa się przez cały rok, stąd większa część masy towarowej musi być przechowywana w określonych warunkach. Podstawowym warunkiem dobrego i długotrwałego przechowania warzyw korzeniowych jest ich zdrowotność i brak uszkodzeń mechanicznych. Do długotrwałego przechowania należy przeznaczać warzywa zdrowe, nie uszkodzone mechanicznie, o optymalnej dojrzałości zbiorczej. Nawet najlepszej jakości warzywa korzeniowe, lecz nieodpowiednio przechowywane mogą ulegać wielu chorobom infekcyjnym, fizjologicznym lub być pobudzone do wegetacji i tracić w ten sposób wartość handlową. Aby ograniczyć występowanie chorób i związaną z tym ochronę chemiczną przed chorobami i szkodnikami do niezbędnego minimum, uprawę warzyw korzeniowych należało lokalizować na stanowiskach wolnych od chorób i szkodników glebowych. Należy bezwzględnie unikać uprawy marchwi i innych warzyw korzeniowych po roślinach okopowych – ziemniakach, burakach, na których mogą występować te same choroby i szkodniki, jak np. parch zwykły ( Streptomycec scabies ), zgnilizna twardzikowa ( Sclerotinia sclerotiorum , sucha zgnilizna korzeni ( Phoma spp ) i nicienie (guzak północny), porażające wiele innych gatunków warzyw. Marchwi nie należy uprawiać na stanowiskach świeżo wapnowanych i nawożonych obornikiem oraz na glebach alkalicznych. Czynniki te sprzyjają rozwojowi parcha zwykłego na marchwi, mogą również sprzyjać rozwojowi niektórych chorób nieinfekcyjnych (fizjologicznych). Do chorób powodujących największe straty w uprawie warzyw korzeniowych, w tym głównie marchwi, przeznaczonych na przechowanie zaliczamy: alternariozę naci i czarną zgniliznę marchwi, choroby pochodzenia glebowego, takie jak: parch zwykły, zgnilizna twardzikowa, rizoktonioza, sucha zgnilizna korzeni i czernienie korzeni i inne. Wciąż poważny problem stanowią choroby bakteryjne. Do najbardziej uciążliwych należą: bakteryjna plamistość marchwi, mokra zgnilizna korzeni, plamistość zgorzelowa i fytoftoroza korzeni. Upalna pogoda i mała ilość opadów w okresie wegetacji sprzyja epidemicznemu występowaniu mączniaka prawdziwego. Alternarioza naci marchwi Objawy alternariozy na lisciu marchwi. Podstawowym warunkiem dobrego i długotrwałego przechowania warzyw korzeniowych jest ich zdrowotność i brak uszkodzeń mechanicznych. PRODUKCJA ROŚLINNA