Gazeta AgroNews Nr.24

JAK DBAĆ O KWITNĄCY RZEPAK? RZEPAK W OKRESIE WEGETACJI WYMAGA KOMPLEKSOWEJ OPIEKI, DO KTÓREJ ZALICZA SIĘ NAWOŻENIE I OCHRONĘ PRZED AGROFAGAMI, GDY TYLKO ZAISTNIEJE TAKA POTRZEBA. T akich sytuacji w czasie prawie 11-miesięcznego wzrostu tej rośliny jest kilka, a dotyczy to między innymi zwalczania grzybów chorobotwórczych. W okresie kwitnienia również pojawia się taka konieczność. Jest to czas, gdy ostatecznie decyduje się, ile łuszczyn powstanie na roślinach i ile dorodnych nasion się w nich pojawi. Może to jednak zostać utrudnione przez kilka czynników, np. przez warunki meteorologiczne, a więc nadmiar lub niedobór opadów, gradobicie, nagłe i silne spadki temperatur itd. Do czynników biotycznych natomiast, oprócz chorób, zaliczyć trzeba szkodniki. Ważniejsze z nich to pryszczarek kapustnik, chowacz podobnik oraz mszyce. To one, zasiedlając łuszczyny, bezpośrednio wpływają w czasie dojrzewania roślin na redukcję plonu – ale nie tylko. Powodowane przez nie uszkodzenia otwierają też drogę dla licznych grzybów chorobotwórczych, ułatwiając im infekcję. Wróćmy jednak do okresu kwitnienia, ponieważ w jego czasie pojawiają się choroby, np. zgnilizna twardzikowa. Warto uświadomić sobie, że jest to jedna z groźniejszych chorób rzepaku, ponieważ w sprzyjających infekcji warunkach można stracić nawet 50-60% plonu. Na przetrwalnikach grzyba (sklerocjach) znajdujących się w powierzchniowej warstwie gleby (0-5 cm) tworzą się owocniki (apotecja), z których uwalniają się miliony zarodników workowych zdolnych do porażenia. Przenoszone przez wiatr trafiają na liście, płatki kwiatowe, nasady ogonków liściowych, w rozgałęzienia łodyg lub w miejsca wcześniej uszkodzone przez szkodniki, mróz lub maszyny i tam rozpoczynają proces chorobowy. Dla wyrastających z zarodników workowych strzępek grzybni doskonałym źródłem pokarmu są np. opadające płatki kwiatowe, które gromadzą się często w tych samych miejscach co zarodniki. Zakażenia dokonuje też wyrosła z przetrwalnika grzybnia, wówczas objawy porażenia obserwujemy w dolnej, przyziemnej części pędu. Na łodygach widoczne są biało-szare, niekiedy koncentryczne plamy, obejmujące stopniowo zainfekowane miejsce. Porażone łodygi stopniowo zasychają, całe rośliny żółkną i zamierają, są wówczas dobrze widoczne na tle zielonego pola rzepaku. Objawy na liściach są trudne do rozpoznania. Zainfekowane liście brunatnieją i gniją. Czarne lub brunatne plamy, które stopniowo się rozrastają, to symptomy czerni krzyżowych, natomiast rozległe, szarobrunatne plamy pokryte grzybnią z trzonkami i zarodnikami świadczą o porażeniu łuszczyn przez szarą pleśń. 10 PRODUKCJA ROŚLINNA NUMER 22