18
numer 06
produkcja roślinna
występujące, substancje te powodują
zaburzenia, takie jak grubienie tkanek,
skręcenia liści i pędów, zahamowanie
przewodzenia substancji odżywczych
i w rezultacie śmierć rośliny. Herbicydy
zawierające chlopyralid i pikloram dobrze
zwalczą chabra bławatka, marunę, przytulię,
rdest plamisty, rumiany i rumianki.
Metazachlor wspomniany został wcześniej,
ponieważ wykorzystywany jest głównie
do zabiegów doglebowych. Działa jednak
również na chwasty po ich wschodach,
do wytworzenia przez nie pierwszej pary
liści. Rośliny rzepaku powinny natomiast
w czasie oprysku znajdować się w fazie
2‑4 liści. Aby osiągnąć wysoką skuteczność
chwastobójczą, metazachlor należy zawsze
stosować na wilgotną glebę.
Propyzamid z kolei jest substancją
zakłócającą podziały komórkowe. Pobierany
jest przez korzenie roślin, powoduje
zahamowanie wzrostu, liście stają się
ciemnozielone i poskręcane, korzenie
skrócone i zgrubiałe. Herbicydy zawierające
propyzamid (m.in. Kerb 50 WP) nadają się
do późnych zabiegów (4‑6 liści rzepaku).
Zwalczają chwasty jednoliścienne oraz
dwuliścienne, takie jak gwiazdnica
pospolita, jasnoty, komosa, mak polny,
przetaczniki, przytulie, rdesty, rumianki,
taszniki i tobołki. Podczas ich stosowania
temperatura przy powierzchni gleby nie
powinna przekraczać 15°C, a gleba powinna
być wilgotna. Propyzamid może być łączony
z chlopyralidem, zwiększa się wtedy zakres
zwalczanych chwastów.
Na uwagę zasługuje również herbicyd
Fox 480 SC, który jako jedyny spośród
zalecanych środków zawiera substancję
aktywną bifenox, która działa kontaktowo
i systemicznie. Pobierany jest zarówno
przez liście, kiełki, jak i korzenie chwastów.
Najlepiej zwalcza chwasty we wczesnych
fazach rozwojowych oraz te, które kiełkują
do 3 tygodni po zabiegu.
Bifenox jest substancją aktywną dotychczas
niestosowaną w rzepaku, z nowej grupy
tak zwanych środków fotodynamicznych,
które aktywują się na świetle. Stanowi
alternatywę dla herbicydów z powszechnie
stosowanych grup chemicznych, a używanie
środków o różnych mechanizmach działania
pozwala zapobiegać występowaniu
zjawiska odporności chwastów
na herbicydy.
Spośród innych herbicydów stosowanych
w rzepaku ozimym, Fox 480 SC wyróżnia
się wysoką skutecznością zwalczania
fiołka polnego. Pojedyncze egzemplarze
fiołka polnego nie stanowią problemu,
jednak przy większym nasileniu może on
spowodować znaczące straty – już około
25 sztuk/m
2
może obniżyć plon o około 5
proc., przy 50 szt/m
2
można spodziewać
się straty nawet 20 proc. plonu. Ważne
jest, żeby herbicyd Fox 480 SC stosować
dopiero, gdy rzepak osiągnie fazę 4 liści
właściwych, wcześniejsze użycie może
bowiem spowodować uszkodzenie plantacji.
W celu poszerzenia zakresu zwalczanych
gatunków chwastów oraz zwiększenia
skuteczności zabiegu przeciwko chwastom
rumianowatym, Fox 480 SC można stosować
w mieszaninie ze środkiem Fuego 500 SC,
w tym samym terminie co środek FOX 480
SC stosowany samodzielnie, w dawce 1 l/ha
herbicydu Fox 480 SC oraz 1 l/ha herbicydu
Fuego 500 SC.
W rzepaku ozimym występują duże
ilości rocznych i wieloletnich chwastów
jednoliściennych, do których zwalczania
są stosowane graminicydy. Siew
rzepaku jest coraz częściej wykonywany
po zbożach jarych oraz ozimych,
a pożniwna uprawa gleby ograniczana jest
do orki przedsiewnej, co sprzyja masowym
wschodom samosiewów zbóż. Mają one
bardzo niekorzystny wpływ na młode rośliny
rzepaku, ponieważ rosną znacznie szybciej,
zacieniają siewki rzepaku, powodując ich
wydłużanie się i osłabienie zimotrwałości.
Przyjęło się, że nie ma potrzeby zwalczania
samosiewów zbóż jarych, ponieważ prędzej
czy później wymarzną. Jeżeli wystąpią
wczesne i silne przymrozki, zboża jare
faktycznie nie powinny stanowić dużego
problemu, jednak długie i ciepłe jesienie
sprzyjają ich rozwojowi i często konkurują
z rzepakiem nawet do końca grudnia.
Jest to okres wystarczający, by osłabić
Siew rzepaku jest
coraz częściej
wykonywany po
zbożach jarych
oraz ozimych,
a pożniwna
uprawa gleby
ograniczana
jest do orki
przedsiewnej, co
sprzyja masowym
wschodom
samosiewów
zbóż.