na całym polu i przedwczesnym zniszczeniem
naci, co może powodować straty plonu
sięgające nawet 100%. W ochronie plantacji
ziemniaka przed zarazą, działania takie jak:
wykorzystywanie odporności genetycznej
odmian, sadzenie podkiełkowanych lub
pobudzonych sadzeniaków sprzyjających
szybszemu rozwojowi roślin ziemniaka
i ucieczce przed epidemią czy niszczenie źródeł
zakażenia (zabezpieczenie stert odpadowych,
niszczenie samosiewów ziemniaka w uprawach
następczych) w znacznym stopniu mogą
ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby.
Ważnym elementem ochrony wciąż pozostaje
ochrona chemiczna. Najlepszym terminem
jej rozpoczęcia jest termin zapewniający
profilaktyczną ochronę plantacji, czyli
ograniczanie możliwości zakażeń (1-2 zabiegi).
Warstwa fungicydu powinna zapewnić
ochronę roślin przed kontaktem z zarodnikami
zwalczanego patogena. Do zabiegów
profilaktycznych można zastosować fungicydy
o działaniu powierzchniowym (np. Antracol®
70
WG). Jeżeli warunki pogodowe w okresie
wiosennym zwiększają ryzyko występowania
zarazy, na co wskazuje obecny sezon należy
zastosować fungicydy działające profilaktycznie
i interwencyjnie, czyli o działaniu układowym
i wgłębnym np. Pyton® Consento 450 SC czy
Infinito® 687,5 SC. Ten ostatni, wykazując
przedłużone działanie będzie się sprawdzał
zwłaszcza w okresach długotrwałych
opadów deszczu, gdy trudno wyjechać
z opryskiwaczem na pole. Oba fungicydy
można również zastosować w okresie
szybkiego wzrostu plantacji, gdy trzeba chronić
nowe przyrosty roślin ziemniaka. Najbardziej
przydatne w tym czasie są właśnie fungicydy
wnikające i przemieszczające się w roślinach.
Kolejne zabiegi przeciwko zarazie stosuje
się w zależności od panujących warunków
meteorologicznych – co 7-10 dni (długotrwałe
opady lub wysoka wilgotność) lub rzadziej
co 10-14 dni (panująca susza i upały).
Przemienne okresy suszy i krótkotrwałych
opadów sprzyjają występowaniu grzybów
z rodzaju Alternaria, sprawców alternariozy.
Chorobę tą spotyka się corocznie na ok. 80%
plantacji ziemniaka w Polsce. Straty plonu,
powodowane przez rozwój grzybów
w niektóre lata mogą być dość znaczne,
sięgają 30% i więcej. Do ochrony ziemniaka
przed alternariozą można użyć niektórych
środków zarejestrowanych do zwalczania
zarazy, np. Pyton Consento 450 SC czy Antracol
70
WG. Zastosowanie tych fungicydów
w odpowiednim momencie rozwoju plantacji
pozwoli uzyskać efekt ochrony przed obiema
chorobami równocześnie.
Prof. dr hab. Józefa Kapsa
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Radzikowie
Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie
Przemienne
okresy suszy
i krótkotrwałych
opadów sprzyjają
występowaniu
grzybów z rodzaju
Alternaria,
sprawców
alternariozy
< 20
21 – 31
1 – 10
11 – 20
21 – 30
1 – 10
11 – 20
21 – 31
brak
danych
maj
czewiec
lipiec
2009
2010
2011
2012
Terminy występowania pierwszych infekcji zarazy ziemniaka na terenie Polski w latach 2009-2012
37
Produkcja roślinna
