W czasie, kiedy zagraża roślinom sucha
zgnilizna, mogą też na liściach pojawić się
objawy obecności grzybów, które powodują
czerń krzyżowych (Alternaria spp.) i szarą pleśń
(
Botrytis cinerea). Czerń krzyżowych objawia
się nekrozami o barwie brunatnoczarnej. Są
to na samym początku czarne punkty o wielkości
1-2
mm. W ciągu kilkunastu dni od pojawienia,
plamy powiększają się i wtedy są wyraźnie
widoczne na blaszkach liściowych. Niekiedy
na powiększonych plamach o średnicy ok. 5
mm lub większych widoczne są koncentrycznie
ułożone kręgi, które stanowi rzadka, brunatna
grzybnia z trzonkami konidialnymi i zarodnikami
sprawcy choroby. Plamy te może też otaczać
chlorotyczna obwódka. Inną ważną chorobą jest
szara pleśń. Pojawia się najczęściej wtedy, gdy
blaszki liściowe są uszkodzone w czasie prac
pielęgnacyjnych lub przez szkodniki. Początek
choroby to dość rozległe plamy o wielkości
2-3
cm, o barwie żółtej lub szarozielonej.
Następnie na tych plamach pojawia się luźna,
szara grzybnia, która pokrywa zazwyczaj
całą jej powierzchnię. Plama gnije, ponieważ
dodatkowo pojawiają się bakterie i to wspólne
działanie powoduje, że liście obumierają.
Gdy choroba opanuje liście blisko stożka
wzrostu, to następuje obumieranie całej rośliny.
W tabeli zamieszono przykłady środków, które
zwalczają sprawców wszystkich wymienionych
chorób. Wyjątkiem jest kiła kapusty, której
unika się, stosując głównie płodozmian
i odmiany tolerancyjne na porażanie przez P.
brassicae. W tym przypadku nie ma bowiem
opracowanych tak skutecznych, jak w przypadku
innych chorób, odpowiednich metod
chemicznych. Warto, a wręcz jest konieczne
zwalczanie chorób jesienią. W tym czasie
można stosować niższe dawki zarejestrowanych
środków (rośliny są wtedy jeszcze niewielkie).
Koszty ochrony są wówczas niższe, a działanie
to nie ma wpływu na skuteczność stosowanego
środka. Wymierny efekt takiego zabiegu,
to istotne ograniczenie rozwoju patogenów,
a tym samym ich negatywnego wpływu na plon
nasion w przyszłości.
PROF. DR HAB. MAREK KORBAS
DR EWA JAJOR
INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN – PIB W POZNANIU
Fungicyd
Dawka
(
l / ha)
Zakres rejestracji
Sucha
zgnilizna
kapustnych
Czerń
krzyżowych
Szara
pleśń
Cylindro-
sporioza
Brasifun 250 EC
0,75
+ -
-
-
Caramba 60 SL
0,7-1,0
+ + + +
Caryx 240 SL
1
+ + -
-
Domnic 250 EW
0,75
-
+ -
-
Eminent Star 312 SE
1,2
+ + -
-
Erazmus 250 EW
0,75
+ + + -
Helicur 250 EW
0,75
-
+ -
-
Horizon 250 EW 0,5-0,75 + + -
-
Magnello 350 EC
0,8
+ -
-
-
Mystic 250 EW
0,5-0,75
+ -
-
-
Orius Extra 250 EW 0,75
+ + -
-
Prokarb 380 EC
1,5
+ -
-
-
Riza 250 EW
1
+ + -
-
Sparta 250 EW
1
+ + -
-
Spekfree 430 SC
0,45
+ + + -
Starpro 430 SC
0,45
+ + + -
Syrius 250 EW
0,75
+ + -
+
Tarcza Łan 250 EW 0,75
-
+ -
-
Tebu 250 EW
0,75
-
+ -
-
Tilmor 240 EC
0,75
+ + -
-
Toledo 250 EW
0,75
+ + + -
Toprex 375 SC
0,3
+ + -
-
Topsin M 500 SC
1,2
+ + + -
Troja 250 EW
1
+ + -
-
Tyberius 250 EW
0,75
+ + -
-
Przykłady fungicydów przeznaczonych do zwalczania sprawców chorób
w rzepaku ozimym w fazie 4-8 liści właściwych
23
PRODUKCJA ROŚLINNA
