Basic HTML Version
27
produkcja roślinna
istotną rolę pełni wykonanie podorywki
i orki przykrywającej resztki pożniwne,
a zachowanie 4‑5-letnich przerw w uprawie
roślin kapustowatych na tym samym polu
znacznie zmniejsza ryzyko infekcji.
W sezonach, gdy jesień jest ciepła i wilgotna,
można obserwować wystąpienie czerni
krzyżowych powodowanej przez grzyby
z rodzaju Alternaria (
A. brassica
,
A.
brassicicola
i występujący wraz z nimi
A.
alternata
).
Źródłem infekcji jest materiał siewny
oraz resztki pożniwne pozostające w glebie.
Objawy mogą wystąpić na liścieniach, liściach,
ogonkach liściowych i łodygach w postaci
czarnych, okrągłych plam. Na części plam
występują charakterystyczne, koncentryczne,
na przemian jasne i ciemne pierścienie. Tkanka
wokół plam początkowo żółknie, a następnie
zasycha, powodując zmniejszenie powierzchni
asymilacyjnej rośliny. Silnie porażone liście
przedwcześnie obumierają. Wystąpienie choroby
jesienią jest stosunkowo niegroźne jednak
brak zwalczania powoduje nagromadzenie
się materiału infekcyjnego i znacznie zwiększa
ryzyko wystąpienia choroby wiosną w okresie
dojrzewania łuszczyn, gdy jej szkodliwość
znacznie wzrasta.
Niekiedy w okresie jesieni na plantacji
rzepaku ozimego obserwuje się
wystąpienie szarej pleśni, której przyczyną
jest patogen
Botrytis cinerea.
Choroba
rozwija się szczególnie intensywnie
w warunkach podwyższonej wilgotności
i stosunkowo niskich temperaturach. Infekcji
sprzyjają uszkodzenia roślin powstałe
na skutek przymrozków bądź innych
czynników raniących, jak np. szkodniki.
Szara pleśń może wystąpić na wszystkich
organach nadziemnych rzepaku od wschodów
do pełnej dojrzałości. Objawem choroby jest
pojawienie się szarobrązowego nalotu grzybni
z zarodnikami konidialnymi. Z upływem czasu
dochodzi do zamierania porażonych tkanek.
Jeśli choroba wystąpi we wczesnym stadium
rozwoju (a więc jesienią), może spowodować
całkowite zamieranie roślin.
Mączniak rzekomy powodowany przez
Peronospora parasitica
, występuje na rzepaku
w różnych fazach jego rozwoju, między innymi
jesienią.
Rozwojowi choroby, podobnie jak
w przypadku szarej pleśni, sprzyja stosunkowo
niska temperatura w granicach 10‑15
o
C
i podwyższona wilgotność powietrza. W okresie
wegetacji choroba rozprzestrzenia się poprzez
zarodniki konidialne, roznoszone przez wiatr oraz
deszcz. Objawem choroby jest pojawienie się
żółtych nieregularnych plam na górnej powierzchni
liścia bądź liścienia i białym nalotem grzybni
po jego dolnej stronie. Na powierzchni plam
widoczne są brunatne lub czarne punkty będące
skupiskiem zarodników. Na skutek porażenia
grzybem dochodzi do zasychania i opadania
dolnych partii liści. Choroba ta może być bardzo
groźna dla młodych siewek rzepaku.
Jeśli w okresie jesieni, pomimo zastosowania
prawidłowej agrotechniki, obserwuje się
znaczne wystąpienie chorób należy skorzystać
z chemicznej ochrony. Zabiegi przeciw chorobom
w okresie jesieni najczęściej przeprowadza
się w fazie 4‑6 liści właściwych. Większość
środków zarejestrowanych w Polsce (tab. 2)
zwalcza więcej niż jedną chorobę, a środki
z grupy triazoli dodatkowo mogą wykazywać
działanie regulatorów wzrostu.
Prawidłowo
zastosowany środek, w odpowiedniej
dawce i przy użyciu sprawnego sprzętu
opryskującego, zabezpieczy plantację
rzepaku ozimego przed chorobami.
Zdrowe rośliny lepiej przezimują,
a prawdopodobieństwo uzyskania wysokich
plonów znacznie wzrośnie.
Tekst i zdjęcia:
dr inż. Romuald Gwiazdowski
Instytut ochrony roślin Poznań
Sucha zgnilizna kapustnych
Jeśli w okresie
jesieni, pomimo
zastosowania
prawidłowej
agrotechniki,
obserwuje
się znaczne
wystąpienie
chorób należy
skorzystać
z chemicznej
ochrony.