30
numer 06
produkcja roślinna
Nawożenie rzepaku
ozimego – o czym warto
wiedzieć?
Prawidłowy rozwój jesienią decyduje o możliwościach
plonowania rzepaku ozimego. Przed zimą szyjka
korzeniowa rzepaku powinna mieć grubość ok. 2 cm.
Pamiętajmy – rzepak ozimy jest wdzięczny za intensywne
nawożenie. Rośliny te pobierają z gleby około trzy
razy więcej składników pokarmowych niż zboża.
Rzepak jest rośliną bardzo wymagającą,
a jesień jest okresem, kiedy tworzy się
fundament pod przyszły plon. Przezimowanie
i szybka regeneracja po zimie stanowi
o potencjalnej wielkości plonu.
Możliwości plonowania rzepaku ozimego
ustalone na podstawie doświadczalnictwa
odmianowego kształtują się na poziomie
dwukrotnie wyższym od średnich uzyskiwanych
w produkcji. Znaczący wpływ ma tu dobór
stanowiska i odpowiednie przygotowanie
gleby.
Stanowisko
Stanowisko pod rzepak musi być żyzne,
zasobne w fosfor i potas oraz o pH nie
mniejszym niż 6,5. Korektę zasobności gleby
w fosfor i potas oraz regulację odczynu
wykonuje się przy uprawie przedplonu,
co najmniej rok przed siewem rzepaku.
Wczesna regulacja odczynu poprawia
strukturę gleby, a tym samym – zdolność
do zatrzymywania wody z zapasów zimowych,
zwiększając jednocześnie dostępność
składników pokarmowych.
Czym nawozić?
Producenci rzepaku doskonale wiedzą, że plon
nasion kształtuje się już jesienią: tworzą się
wtedy zawiązki pędów bocznych i kwiatowych,
w związku z czym roślinom nie powinno
zabraknąć pożywienia. Plon 3 ton nasion
wraz ze słomą pobiera 72 kg fosforu, 160 kg
potasu, 160 kg wapnia, 45 kg siarki, 30 kg
magnezu i 150 kg azotu. O ile makroskładniki
należy wnosić doglebowo, tak mikroelementy
powinny być dostarczane dolistnie.
Startowa dawka fosforu i potasu pozwala
przygotować rośliny do spoczynku zimowego.
Obydwa pierwiastki odgrywają istotną
rolę w okresie jesiennej wegetacji. Chociaż
pobieranie fosforu jesienią jest niewielkie,
to kształtuje on szybkość wzrostu systemu
korzeniowego, a zatem jego niedobór w tym
czasie jest bardzo niekorzystny dla roślin
i ich przezimowania. Również potas w około
20 proc. wykorzystywany jest jesienią.
Natomiast plonotwórcza rola tych składników
ujawnia się podczas strzelania w pęd kwiatowy
(potas) oraz w fazie wypełniania łuszczyn
(fosfor). Fazy te decydują o plonie nasion.
Dawki nawożenia jesiennego
Dawki nawożenia jesiennego uzależnione
są od zasobności gleby oraz od przedplonu
i przewidywanego plonowania. Optymalna
zawartość potasu w glebie wynosi 20‑25 mg
K2O/100 g gleby, a fosforu – około 15 mg
P2O5. Dawka potasu może wynosić od 30
do 120 kg K2O na 1 ha. Najprostsze ustalenie
Startowa dawka
fosforu i potasu
pozwala
przygotować
rośliny do
spoczynku
zimowego.