21
W
Polsce obserwujemy duże
zainteresowanie uprawą warzyw
korzeniowych, w tym głównie
marchwią przeznaczoną na świeży
rynek i dla przetwórstwa (na soki, susz,
mrożonki i na eksport). Z tego względu
wymagania jakościowe i bezpieczeństwo
żywności wymaga od producentów dużej
i nowoczesnej wiedzy z zakresu uprawy,
nawożenia i ochrony przed chorobami
i szkodnikami.
W rejonach uprawy warzyw korzeniowych,
nastąpiła duża intensyfikacja i koncentracja
produkcji co w konsekwencji doprowadziło
do uprawy niemal w monokulturze
tych warzyw lub przemiennie z uprawą
roślin okopowych, głównie ziemniaków.
Spowodowało to nasilone występowanie
wielu groźnych chorób, głównie pochodzenia
glebowego i nicieni. W wielu przypadkach,
w wyspecjalizowanych gospodarstwach,
stanowi to barierę uprawy warzyw
korzeniowych i roślin okopowych na wiele
lat. Obrót warzywami korzeniowymi odbywa
się przez cały rok, stąd większa część masy
towarowej musi być przechowywana
w określonych warunkach.
Podstawowym warunkiem dobrego
i długotrwałego przechowania warzyw
korzeniowych jest ich zdrowotność i brak
uszkodzeń mechanicznych. Do długotrwałego
przechowania należy przeznaczać warzywa
zdrowe, nie uszkodzone mechanicznie,
o optymalnej dojrzałości zbiorczej. Nawet
najlepszej jakości warzywa korzeniowe, lecz
nieodpowiednio przechowywane mogą ulegać
wielu chorobom infekcyjnym, fizjologicznym
lub być pobudzone do wegetacji i tracić w ten
sposób wartość handlową.
Aby ograniczyć występowanie chorób
i związaną z tym ochronę chemiczną przed
chorobami i szkodnikami do niezbędnego
minimum, uprawę warzyw korzeniowych
należało lokalizować na stanowiskach wolnych
od chorób i szkodników glebowych.
Należy bezwzględnie unikać uprawy
marchwi i innych warzyw korzeniowych
po roślinach okopowych – ziemniakach,
burakach,
na których mogą występować
te same choroby i szkodniki, jak np. parch
zwykły (
Streptomycec scabies
),
zgnilizna
twardzikowa (
Sclerotinia sclerotiorum
,
sucha
zgnilizna korzeni (
Phoma spp
)
i nicienie (guzak
północny), porażające wiele innych gatunków
warzyw. Marchwi nie należy uprawiać
na stanowiskach świeżo wapnowanych
i nawożonych obornikiem oraz na glebach
alkalicznych. Czynniki te sprzyjają rozwojowi
parcha zwykłego na marchwi, mogą również
sprzyjać rozwojowi niektórych chorób
nieinfekcyjnych (fizjologicznych).
Do chorób powodujących największe
straty w uprawie warzyw korzeniowych,
w tym głównie marchwi, przeznaczonych
na przechowanie zaliczamy: alternariozę naci
i czarną zgniliznę marchwi, choroby pochodzenia
glebowego, takie jak: parch zwykły, zgnilizna
twardzikowa, rizoktonioza, sucha zgnilizna
korzeni i czernienie korzeni i inne.
Wciąż poważny problem stanowią choroby
bakteryjne. Do najbardziej uciążliwych należą:
bakteryjna plamistość marchwi, mokra
zgnilizna korzeni, plamistość zgorzelowa
i fytoftoroza korzeni. Upalna pogoda i mała
ilość opadów w okresie wegetacji sprzyja
epidemicznemu występowaniu mączniaka
prawdziwego.
Alternarioza naci marchwi
Objawy alternariozy na lisciu marchwi.
Podstawowym
warunkiem
dobrego
i długotrwałego
przechowania
warzyw
korzeniowych jest
ich zdrowotność
i brak uszkodzeń
mechanicznych.
PRODUKCJA ROŚLINNA
