N
a plantacjach rzepaku obserwuje się
już jesienią wiele objawów porażenia
przez sprawców chorób. Zmiany, jakie
powodują są na roślinach, widoczne w postaci
różnej wielkości, kształtu i zabarwieniu plam
na liścieniach, liściach, szyjce korzeniowej
oraz narośli na korzeniach. Często są one
pokryte strukturami patogenów (grzybnią,
owocnikami, zarodnikami itd.). Porażone
tkanki nie mogą prawidłowo funkcjonować,
zamiast dostarczać niezbędnych asymilatów
czy wody, są źródłem infekcji dla kolejnych
roślin. W skrajnych przypadkach dochodzi
do ich zamierania jeszcze przed zimą.
Sprawcy tych objawów są już coraz lepiej
poznani, co więcej, wielu z nich potrafimy
skutecznie ograniczać, a są to sucha zgnilizna
kapustnych, czerń krzyżowych, szara pleśń
i cylindrosporioza. Gdy rzepak wykształci
3-4
pary liści właściwych powinno się
szczegółowo monitorować plantacje, aby
zauważyć jak najwcześniej pierwsze objawy
tych chorób. W tym czasie nie zauważy się
obecności jedynie sprawcy cylindrosporiozy
na liściach rzepaku, bo grzyb ten rozwija się,
ale objawy choroby widoczne są dopiero
wiosną.
Spośród wymienionych chorób
za powszechnie występującą uważa się suchą
zgniliznę kapustnych, którą powodują
grzyby z rodzaju Leptosphaeria
(
st. kon. Phoma lingam). Jasne,
chlorotyczne, zaokrąglone lub
nieregularne plamy na liściach,
niekiedy otoczone brunatno-czerwoną
obwódką z czarnymi punktami
(
piknidiami) to typowe objawy tej choroby.
Już późną jesienią, ale najczęściej wiosną,
na szyjce korzeniowej pojawiają się mokre,
brunatne plamy, które potem stają się
suche, spękane i stopniowo rozszerzają się,
obejmując głębiej leżące tkanki. Porażone
w tym miejscu rośliny w przyszłości będą
zasychać, łamać się i obumierać jeszcze
przed wydaniem plonu. Rozwój i szkodliwość
sprawców tej choroby są już dziś dobrze
poznane. Na źle przykrytych resztkach
pożniwnych z poprzedniego sezonu tworzą
się owocniki (pseudotecja) form płciowych
Leptosphaeria maculans lub L. biglobosa
zawierające zarodniki workowe (askospory).
Przenoszone z wiatrem i kroplami deszczu
askospory rozprzestrzeniają się i infekują
rośliny nawet na odległych plantacjach.
Zarówno suchą
zgniliznę
kapustnych,
jak i szarą
pleśń, czerń
krzyżowych oraz
cylindrosporiozę
można
w skuteczny
sposób
ograniczać, ale
walka ta musi być
kompleksowa.
19
PRODUKCJA ROŚLINNA
