Następnie grzybnia przerasta tkanki liścia,
ogonka liściowego, aż do szyjki korzeniowej
rośliny. W rozprzestrzenianiu choroby ważne
znaczenie mają też zarodniki konidialne
(
Phoma lingam) przenoszone przez krople
deszczu i przez owady na kolejne części roślin.
Tworzą się one w owocnikach – piknidiach
(
czarne, niewielkie punkty) na porażonych
organach roślin. Ciepły oraz deszczowy
sierpień i wrzesień powodują, że wcześnie
dojrzewają pseudotecja i uwalniane
są askospory gotowe do porażenia młodych,
delikatnych roślin rzepaku. Szybciej też
wówczas grzyb przerasta tkanki rośliny.
Na rzepaku w tym czasie wystąpić też może,
łatwa do rozpoznania, czerń krzyżowych,
powoduje bowiem brązowe, brunatne
plamy, owalnego kształtu, często z żółtą
obwódką. Plamy występują pojedynczo lub
są liczne, stopniowo zajmują coraz większą
powierzchnię liścia. Na plamach tych
tworzą się kolejne pokolenia zarodników,
gotowe do porażenia następnych liści.
Podobnie jest w przypadku sprawcy
szarej pleśni, który tworzy na porażonych
organach szary nalot grzybni z zarodnikami
konidialnymi. Porażony organ rośliny gnije
i zamiera. Popękane, suche liście z żółtymi
nieregularnymi plamami, często otoczonymi
białymi skupiskami zarodników to objawy
cylindrosporiozy. Choć rzadko w ostatnich
latach obserwowana w Polsce, jest ważną
chorobą rzepaku w innych krajach Europy.
Z uwagi na możliwość przenoszenia
z materiałem siewnym, należy się liczyć
w niektórych rejonach naszego kraju
z możliwością porażenia rzepaku. Sprawcy
chorób, a szczególnie szarej pleśni, porażają
często rośliny osłabione i uszkodzone przez
inne czynniki np. przez mróz, szkodniki,
maszyny, czy herbicydy. Zarodniki patogenów
mają w takiej sytuacji ułatwiony dostęp
do tkanek roślin, aby dokonać infekcji.
Zarówno suchą zgniliznę kapustnych,
jak i szarą pleśń, czerń krzyżowych oraz
cylindrosporiozę można w skuteczny
sposób ograniczać, ale walka ta musi być
kompleksowa. W pierwszej kolejności
znaczenie ma dobór mało podatnej lub
tolerancyjnej odmiany rzepaku. Ważne
jest również przestrzeganie szeregu zasad
Objawy suchej zgnilizny kapustnych z widocznymi piknidiami
Liść porażony przez sprawcę szarej pleśni
Wczesne objawy suchej zgnilizny kapustnych
20
NUMER 10
PRODUKCJA ROŚLINNA
