W połowie października niezależnie od fazy
rozwojowej rzepaku tworzą się zawiązki pędów
bocznych, formują się zawiązki kwiatostanów,
a więc kształtuje się potencjał plonotwórczy
roślin. Zatem ważne jest, aby rośliny wchodziły
w okres zimowy odpowiednio przygotowane.
Wymagania pokarmowe
Rzepak ma duże wymagania pokarmowe.
Są one pokrywane z zasobów naturalnych
zgromadzonych w glebie oraz z nawozów
naturalnych i mineralnych.
Do najważniejszych składników pokarmowych,
decydujących o wielkości i jakości plonu nasion
rzepaku, zaliczają się takie makroskładniki,
jak: azot, fosfor, potas, wapń, magnez oraz
mikroskładniki: bor, mangan, cynk, molibden
i miedź. Azot jest pierwiastkiem w największym
stopniu decydującym o wielkości plonu
rzepaku. Zwiększenie dawki azotu powoduje
istotny przyrost masy nasion.
Rzepak ozimy dobrze zaopatrzony w fosfor
i potas tworzy jesienią silne rozety liściowe,
dobrze się korzeni, co gwarantuje lepsze
przezimowanie.
Odchwaszczanie
Wczesny siew i długi okres wegetacji rzepaku
sprzyjają rozwojowi chwastów, trudno więc
wyobrazić sobie dobrze plonującą plantację
bez konieczności odchwaszczania. Aby chwasty
nie konkurowały o wodę, światło i składniki
pokarmowe z roślinami rzepaku, należy
zastosować herbicydy jak najwcześniej – przed
siewem, bezpośrednio po siewie lub w czasie
jesiennej wegetacji, w zależności od środka.
Wiosenne zastosowanie herbicydu może być
zabiegiem tylko kosmetycznym, gdyż chwasty
już są dobrze ukorzenione, a rzepak zbyt
duży, by móc skutecznie zniszczyć wszystkie
niepożądane rośliny. Ponadto częsta uprawa
rzepaku po sobie i zwalczanie chwastów
środkami z tej samej grupy chemicznej
prowadzą do kompensacji niektórych
gatunków chwastów, pojawiają się także formy
odporne na zbyt często używane substancje
aktywne.
Profilaktyka i zwalczanie chorób
i szkodników
Częstą przyczyną niskich plonów rzepaku
jest pojawienie się wielu różnych chorób
i szkodników w okresie wegetacji. Przeciętne
straty w plonie nasion rzepaku mogą
wynosić do 10-50%. Brak systematycznego
zwalczania agrofagów na plantacji prowadzi
do gwałtownego wzrostu szkód.
Spośród najgroźniejszych chorób rzepaku
należy wymienić: zgorzel siewek, suchą
zgniliznę kapustnych, czerń krzyżowych,
cylindrosporiozę i szarą pleśń.
Dobór preparatów chemicznych ochrony
rzepaku znajduje się w Zaleceniach Ochrony
Roślin Instytutu Ochrony Roślin – PIB
w Poznaniu.
Z całą pewnością od wczesnej wiosny każdy
plantator powinien monitorować swoją
plantację rzepaku pod względem progu
szkodliwości chorób, jak i progu szkodliwości
szkodników oraz pamiętać o terminach ich
zwalczania.
MARIA SIKORA I ROMAN PODOLSKI
KPODR MINIKOWO
25
PRODUKCJA ROŚLINNA
