korzenie rzepaku mogą sięgać w głąb gleby
nawet ponad dwa metry, należy pole pod jego
zasiewy głęboszować.
Błędem jest również zbyt częsta uprawa
rzepaku po sobie w ogniwie płodozmianowym.
Zgodnie ze sztuką rolniczą, rzepak można siać
na tym samym stanowisku co 4–5 lat, niestety
coraz częstszą praktyką jest siew tej rośliny
co 3, a nawet co 2 lata.
Prowadzi to do nagromadzania się w glebie
zarodników chorób grzybowych, m.in. suchej
zgnilizny kapustnych, zgnilizny twardzikowej,
a przede wszystkim – kiły kapusty. To właśnie
ta choroba jest obecnie najgroźniejsza,
ponieważ nie ma na nią skutecznych
fungicydów (a od kilku lat występuje również
w naszym regionie). Jedynym ratunkiem jest
nieuprawianie rzepaku na polu zarażonym
kiłą przez 10 lat. Wprawdzie hodowla poszła
już w kierunku odmian odpornych, jednak
są to dopiero początki doświadczeń. Rzepak
uprawiany zbyt często po sobie jest także
bardziej narażony na atak szkodników.
Ilość wysiewu
Nasiona rzepaku są małe, a ich ciężar jest
bardzo zróżnicowany w zależności od odmiany
(
masa tysiąca nasion waha się od 3,5 do 7,2
grama). Przy tak dużej rozbieżności MTN nie
należy przy ustalaniu ilości wysiewu sugerować
się podpowiedzią sąsiada czy zasadą,
że wysiewa się zawsze np. 4 kg/ha. Odmiana
odmianie nierówna, dlatego za każdym razem
konieczne jest obliczenie ilości wysiewu
według wzoru:
zagęszczenie x MTN
W = ---------------------------------------------
wartość użytkowa materiału siewnego
W – norma wysiewu [kg/ha]
zagęszczenie (obsada roślin) – planowana
liczba roślin na 1 m
2
po wschodach
MTN – masa 1000 nasion [g]
wartość użytkowa materiału siewnego [%] –
siła kiełkowania x czystość/100
Obsada roślin jest uzależniona od technologii
uprawy. Przy technologii intensywnej
w przypadku odmian mieszańcowych należy
planować obsadę 45–50 roślin, natomiast dla
odmian populacyjnych – około 60–70 roślin
na 1 m2 po wschodach. W technologiach
mniej intensywnych korzystniej jest utrzymać
większą zwartość roślin i zaleca się przy
odmianach mieszańcowych obsadę 55 roślin,
a przy populacyjnych – 80 roślin na 1 m
2
po wschodach. Istnieje zasada, że w miarę
pogarszania warunków wzrostu (słabsza gleba,
susza, późny siew, gorszy przedplon itp.),
gęstość siewu należy zwiększać.
Na plantacjach rzepaku w naszym regionie
można zauważyć jeden znaczący i powtarzający
się problem – zbyt gęsty siew. W tym roku
wiosna była bardzo późna, a co za tym idzie
–
krótka, więc rzepak musiał się spieszyć, aby
zakwitnąć. Na gęsto zasianych plantacjach
nie miał już czasu na wykształcanie pędów
bocznych, „skupił się” więc na pędzie
głównym.
W konsekwencji na tych rzepakach jest dobrze
wykształcony pęd główny, zakończony jakby
„
różyczką”, brak odgałęzień bocznych.
W innych latach gęsto zasiane rzepaki miały
chociaż trochę odgałęzień bocznych. Zapewne
będzie to jeden z powodów zniżki plonu tej
rośliny, gdyż obecne odmiany większość plonu
generują właśnie z pędów bocznych. Natomiast
na naszych poletkach doświadczalnych
w Grubnie rzepak był rzadki i pokrój roślin
zupełnie inny.
Termin siewu
Dla przypomnienia, termin siewu rzepaku
ozimego powinien przypadać na około
10
tygodni przed zimowym zatrzymaniem
wegetacji, tak aby rośliny przed zimą
osiągnęły odpowiednią fazę rozwojową
(
w województwie kujawsko-pomorskim
termin ten przypada na 20-25 sierpnia). Dla
zapewnienia dobrego przezimowania plantacji
rzepaku bardzo ważne jest, aby rośliny weszły
w stan spoczynku z dobrze rozwiniętym
korzeniem palowym z nisko osadzoną rozetą
liściową składającą się z 8-10 liści. Warto
również pamiętać, iż jesienią następuje
zawiązywanie organów generatywnych.
Zgodnie ze sztuką
rolniczą, rzepak
można siać
na tym samym
stanowisku
co 4–5 lat,
niestety coraz
częstszą praktyką
jest siew tej
rośliny co 3,
a nawet co 2 lata.
24
PRODUKCJA ROŚLINNA
NUMER 14
